Acta Iuris Stetinensis

Wcześniej: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Acta Iuris Stetinensis


ISSN: 2083-4373     eISSN: 2545-3181    OAI    DOI: 10.18276/ais.2022.39-11
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  CEEOL  ERIH PLUS

Lista wydań / 3/2022 (39)
Ojcostwo mężczyzny z niepełnosprawnością – możliwości i ograniczenia roli w perspektywie inkluzji społecznej

Autorzy: Magdalena Wałachowska ORCID
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej w Warszawie
Słowa kluczowe: ojcostwo mężczyzna z niepełnosprawnością inkluzja społeczna
Data publikacji całości:2022
Liczba stron:17 (185-201)
Cited-by (Crossref) ?:
Liczba pobrań ?: 104

Abstrakt

Głównym celem teoretycznym pracy było przedstawienie problematyki ojcostwa mężczyzn z niepełnosprawnością w kontekście możliwości i ograniczeń roli w perspektywie inkluzji społecznej. Cele szczegółowe opracowania dotyczyły: analizy znaczenia ojcostwa jako roli życiowej dla indywidualnego rozwoju mężczyzny; opisu ewolucji męskiego paradygmatu, następującej na skutek przemian socjokulturowych XX/XXI wieku; przedstawienia znaczenia realizacji zadań rozwojowych wczesnej dorosłości dla kompleksowej rewalidacji i pełnej inkluzji społecznej niepełnosprawnego mężczyzny; opisu ograniczeń i możliwości realizacji roli ojca przez niepełnosprawnego mężczyznę ze względu na bariery funkcjonalne wynikające z charakteru niepełnosprawności, kondycji psychicznej mężczyzny oraz charakterystyki jego aktywności zawodowej i specyfiki czynności opiekuńczo-wychowawczych sprawowanych wobec potomstwa.W badaniach zastosowano metodę analizy i krytyki piśmiennictwa, która umożliwiła wskazanie kierunku dyskusji naukowej w obrębie obranego zagadnienia. Główne wnioski z badań przedstawiały się następująco: ojcostwo było kluczową rolą w życiu mężczyzny, stanowiąc fundamentalne zadanie rozwojowe wczesnej dorosłości; zgodnie z polskim prawem osoba z niepełnosprawnością mogła założyć rodzinę, wypełniając życiową rolę ojca/matki; niepełnosprawny mężczyzna dzięki ojcostwu był mobilizowany do podejmowania nowych wyzwań w życiu prywatnym, zawodowym i społecznym i uczył się kompensowania skutków własnej niepełnosprawności; barierami dla inkluzji społecznej mężczyzny – ojca z niepełnosprawnością – były: psychofizyczne i funkcjonalne skutki niepełnosprawności, problemy egzystencjalne wynikające z trudności w utrzymaniu rodziny oraz brak pełnej akceptacji społecznej dla pełnienia roli ojca w sytuacji choroby/niepełnosprawności, który przekładał się na niedostateczne rozwiązania socjoekonomiczne wspierające „rodziny specjalne".
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Arcimowicz K., Przemiany wzorów ojca w kulturze zachodniej, w: B. Płonka-Syroka (red.), Stereotypy i wzorce męskości w różnych kulturach świata, Warszawa 2008.
2.Augustyn J., Ojcostwo. Aspekty pedagogiczne i duchowe, Kraków 2009.
3.Bartnikowska U., Ćwirynkało K., Niepełnosprawność mężczyzny a możliwości i ograniczenia w realizowaniu roli ojca, „Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych” 2015, t. 20, nr 1.
4.Bartnikowska U., Ćwirynkało K., Wsparcie społeczne z perspektywy ojców z niepełnosprawnością, „Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej” 2014, nr 13.
5.Bartnikowska, U., Ćwirynkało, K., Wyzwania współczesnego ojcostwa w narracjach niepełnosprawnych mężczyzn, w: G. Gunia, D. Baraniewicz (red.), Teoria i praktyka oddziaływań profilaktyczno-wspierających rozwój osób z niepełnosprawnością, t. 3.1, Kraków 2014.
6.Braun-Gałkowska M., Psychologia domowa, Kraków 2018.
7.Bronfenbrenner U., The ecology of human development: Experiments by nature and design, Cambridge 1979.
8.Chrzanowska I., Pedagogika specjalna: od tradycji do współczesności, Kraków 2015.
9.Doroszewski W. (red.), Słownik języka polskiego, t. V, Warszawa 1963.
10.Harwas-Napierała B., Zmiany w funkcjonowaniu rodziny i ich konsekwencje dla rozwoju rodziców, w: B. Harwas-Napierała (red.), Rodzina a rozwój człowieka dorosłego, Poznań 2003.
11.Havighurst R., Developmental tasks and education, New York 1972.
12.Marszałek L., Systemy wsparcia społecznego w procesie rehabilitacji osób niepełnosprawnych, „Seminare. Poszukiwania naukowe” 2009, nr 26.
13.Niepełnosprawni wśród nas. Komunikat z badań, Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2017, www.cbos.pl/PL/szukaj/szukaj.php.
14.Ostrowska A., Niepełnosprawni w społeczeństwie, Warszawa 1994.
15.Ostrowska A., Seksualność osób niepełnosprawnych, „Kultura i Społeczeństwo” 2008, t. 52, nr 3.
16.Piasecki K. (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2011.
17.Podgórska-Jachnik D., Praca socjalna z osobami z niepełnosprawnością i ich rodzinami, Warszawa 2014.
18.Rezmer J., Prawo osoby z niepełnosprawnością do zawarcia małżeństwa w świetle uwag końcowych oraz komentarzy ogólnych Komitetu Praw Człowieka i Komitetu ds. Praw Osób Niepełnosprawnych, „Polski Rocznik Praw Człowieka i Prawa Humanitarnego” 2016, t. 7.
19.Skalska K., Oczekiwania studentów z niepełnosprawnością wobec małżeństwa i rodziny, w: E. Adasiewicz, S. Cudak (red.), Funkcjonowanie rodziny w globalnych zmianach społecznych, Łódź–Warszawa 2015.
20.Sochańska-Kawiecka M., Kołakowska-Seroczyńska Z., Zielińska D., Makowska-Belta E., Ziewie P., Badanie potrzeb osób niepełnosprawnych. Raport końcowy, Warszawa 2017,
21.www.pfron.org.pl/fileadmin/Badania_i_analizy/Badanie_potrzeb_ON/Raport_koncowy_badanie_potrzeb_ON.pdf.
22.Tyszkowa M., Jednostka a rodzina: interakcje, stosunki, rozwój, w: M. Przetacznik-Gierowska, M. Tyszkowa (red.), Psychologia rozwoju człowieka. Zagadnienia ogólne, Warszawa 2009.