Autobiografia Literatura Kultura Media

ISSN: 2353-8694     eISSN: 2719-4361    OAI    DOI: 10.18276/au.2023.2.21-15
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / nr 2 (21) 2023
„Parkinson jest chorobą dla samotników”. O autopatografii Richarda Wagnera

Autorzy: MAŁGORZATA OKUPNIK ORCID
Akademia Muzyczna im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu
Słowa kluczowe: autopatografie choroba Parkinsona Richard Wagner
Data publikacji całości:2023
Liczba stron:14 (255-268)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Celem szkicu jest próba „podejścia metafizycznego” (postulowanego przez Olivera Sacksa) i empatycznej lektury opowieści pacjentów zmagających się z chorobą Parkinsona. Choroba ta jest przewlekła i nieuleczalna, skutkuje brakiem kontroli nad ciałem i fizycznością. Jest widoczna dla otoczenia, dlatego jest chorobą stygmatyzującą i trudną do zaakceptowania czy oswojenia. Analizie poddana została autopatografia rumuńsko-niemieckiego pisarza Richarda Wagnera. Autor próbuje przebić się przez mur niezrozumienia i z własnej perspektywy opowiedzieć o tym, przez co przechodzi.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Blanken, Henk. Da stirbst du nicht dran. Was Parkinson mir gibt. Tłum. Bärbel Jänicke. Ostfildern: Patmos Verlag, 2017.
2.Boruszkowska, Iwona. „Autopatografie”. Autobiografia. Literatura. Kultura. Media 2 (2016): 125–135.
3.Cancelliere, Michela. Pani Parkinson. Historia kobiety, która nigdy się nie poddała. Tłum. Krystyna Kozak. Kielce: Jedność, 2008.
4.Chojnacka-Kuraś, Marta. „Kiedy walka staje się podróżą. O przeobrażeniach metafor opisujących doświadczenie chorowania z uwzględnieniem typu i fazy choroby”. Prace Filologiczne 73 (2019): 33–48.
5.Dubiel, Helmut. Tief im Hirn. München: Kunstmann, 2006.
6.Dunlap-Shohl, Peter. My Degeneration: A Journey Through Parkinson’s. Philadelphia: Penn State University Press, 2015.
7.Fox, Michael J. A Funny Thing Happened on the Way to the Future: Twists and Turns and Lessons Learned. New York: Hyperion, 2010.
8.Fox, Michael J. Lucky Man. Memoir. New York: Hyperion, 2002.
9.Fox, Michael J. Nieuleczalny optymista. Zawsze patrząc w górę. Tłum. Agnieszka Wyszogrodzka- -Gaik. Warszawa: Świat Książki, 2010.
10.Fox, Michael J. No Time Like the Future: An Optimist Considers Mortality. New York: Flatiron Books, 2020.
11.Haines, Brigid. „Begegnung mit einer Krankheit: Richard Wagners Herr Parkinson im internationalen Vergleich”. W: Wendemanöver. Beiträge zum Werk Richard Wagners, red. Enikő Dácz, Christina Rossi, 161–172. Regensburg: Verlag Friedrich Pustet, 2018.
12.Janus-Sitarz, Anna. „Walka z guzikami, czyli literackie oswajanie parkinsona”. W: Literatura piękna i medycyna, red. Maciej Ganczar, Piotr Wilczek, 317–331. Kraków: homini, 2015.
13.Jones, David. Next to Me. Luck, Leadership and Living with Parkinson’s. Boston–London: Nicholas Brealey Publishing, 2005.
14.Kazimierska, Iwona. „Choroba Parkinsona to nie tylko choroba mózgu”. Puls Medycyny, 11.04.2019. Dostęp 25.10.2022. https://pulsmedycyny.pl/choroba-parkinsona-to-nie-tylko-choroba-mozgu-958300.
15.Kosowicz, Mariola. „Psychologiczne aspekty opieki nad umierającymi i ich rodzinami”. W: Prawda umierania i tajemnica śmierci, red. Mirosław Górecki, 258–281. Warszawa: Żak Wydawnictwo Akademickie, 2010.
16.Krynicki, Ryszard, Katarzyna Kubisiowska. „Charakter pisma”. Tygodnik Powszechny 49 (2019). dostęp 25.10.2022. https://www.tygodnikpowszechny.pl/charakter-pisma-161370.
17.Ładoń, Monika. Choroba jako literatura. Studia maladyczne. Katowice: Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, 2019.
18.Möller, Barbara. „Mein Stuhl hat Armlehnen, sonst falle ich runter”. Welt, 28.05.2015. Dostęp
19.25.10.2022. https://www.welt.de/kultur/literarischewelt/article141611150/Mein-Stuhl-hat-Armlehnen-sonst-falle-ich-runter.html.
20.Mork, Andrea. Richard Wagner als politischer Schriftsteller: Weltanschauung und Wirkungsgeschichte. Frankfurt–New York: Campus Verlag, 1990.
21.Okupnik, Małgorzata. W niewoli ciała. Doświadczenie utraty zdrowia i jego reprezentacje. Kraków: Universitas, 2018.
22.Omyliński, Janusz. „Pisarz Jerzy Pilch otwarcie opowiada o życiu z chorobą Parkinsona”, 24.07.2021. Dostęp 25.10.2022. https://natemat.pl/24501,pisarz-jerzy-pilch-otwarcie-opowiada-o-zyciuz-choroba-parkinsona.
23.Palfreman, Jon. Prześcignąć parkinsona. Tłum. Katarzyna Sapeta-Czajka. Kraków: Wydawnictwo UJ, 2018.
24.Parkinson, Michael. Muhammad Ali: A Memoir. London: Hodder&Stoughton, 2016.
25.Pilch, Jerzy. Drugi dziennik. 21 czerwca 2012 – 20 czerwca 2013. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2014.
26.Pilch, Jerzy, Inne ochoty. Jerzy Pilch w rozmowach z Eweliną Pietrowiak. Część 2. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2017.
27.Pilch, Jerzy. Trzeci dziennik. 7 maja 2017 – 15 lipca 2018. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2019.
28.Reuter, Iris. Choroba Parkinsona. Tłum. Małgorzata Góral, Marta Nowakowska-Kotas. Wrocław: Edra Urban & Partner, 2019.
29.Rifkin, Jeremy. The Empathic Civilization: The Race to Global Consciousness in a World in Crisis. London: Tarcher Perigee, 2009.
30.Rossi, Christina. „Einführung in Leben und Werk Richard Wagners”. W: Poetologik. Der Schriftsteller Richard Wagner im Gespräch, red. Richard Wagner, Christina Rossi, 11–16. Klagenfurt: Wieser Verlag, 2017.
31.Rudzińska, Monika, Andrzej Szczudlik. Parkinsonizm. Atlas. Kraków: Wydawnictwo UJ, 2009.
32.Rykiel, Sonia, Judith Perrignon. N’oubliez Pas Que Je Joue. Paris: L’Iconoclaste, 2012.
33.Sacks, Oliver. Przebudzenia. Tłum. Piotr Jaśkowski. Poznań: Zysk i S-ka, 2011.
34.Schöpfer, Linus. „«Viele glauben, ich sei betrunken». Parkinson hat das Leben von Schriftsteller Richard Wagner verändert – brutal”. Tagesanzeiger, 24.06.2015. Dostęp 25.10.2022. https://www.tagesanzeiger.ch/kultur/buecher/viele-glauben-ich-sei-betrunken/story/20282952.
35.Sławek, Jarosław. „Choroba Parkinsona – jak właściwie rozpoznawać, skutecznie i bezpiecznie leczyć?”. Forum Medycyny Rodzinnej 6 (2014): 281–291.
36.Stramecka-Czerw, Barbara. Pomimo Parkinsona jestem. Kędzierzyn-Koźle: Self Publishing, 2015.
37.Thorwald, Jürgen. Kruchy dom duszy. Porywająca historia zuchwałych pionierów neurochirurgii. Tłum. Wawrzyniec Sawicki. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2014.
38.Wagner, Richard. Herr Parkinson. München: Knaus, 2015.
39.Zierkiewicz, Edyta. „Patografia jako zjawisko kulturowe i jako narzędzie nadawania znaczeń chorobie przez współczesnych pacjentów”. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja 1 (2012): 49–61.