Autobiografia Literatura Kultura Media

ISSN: 2353-8694     eISSN: 2719-4361    OAI    DOI: 10.18276/au.2024.2.23-02
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / nr 2 (23) 2024
Dziecięce autobiografie w „Małym Przeglądzie” jako źródło historyczne

Autorzy: Anna Landau-Czajka ORCID
Instytut Historyczny Polskiej Akademii Nauk
Redakcja: Paulina Iwan
Słowa kluczowe: autobiografie Żydzi dzieci Janusz Korczak
Data publikacji całości:2024
Liczba stron:13 (19-31)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Janusz Korczak doceniał dziecięce biografie, publikował je na łamach redagowanego przez siebie pisma „Mały Przegląd”. Z dzisiejszego punktu widzenia niektóre z tych dzienników/wspomnień absolutnie nie powinny zostać opublikowane. Naruszały one prywatność dzieci, zarówno twórców pamiętników, jak i opisywanych przez nich kolegów. Warto w kontekście publikacji w „Małym Przeglądzie” zastanowić się, na ile słowa Korczaka o „prawie do milczenia” i „szacunku dla dziecięcych sekretów” były przez niego samego przestrzegane. Korczak wymagał od korespondentów pisania bezwzględnej prawdy, także w przypadku pamiętników i czasem ich prawdziwość weryfikowano. Stanowczy nakaz pisania absolutnej prawdy, skróty czynione przez redakcję zmieniające meritum wypowiedzi, skłaniają do zastanowienia się, komu miały służyć teksty autobiograficzne. Niektóre autobiografie, wskazują na to, że dobierano je tak, aby służyły tezom wychowawczym Korczaka czy wpisywały się w syjonistyczny model formowania „nowego człowieka”. W autobiografiach i wspomnieniach, w większym stopniu niż w listach widoczna jest wychowawcza linia „Małego Przeglądu”. Chciałabym zatem postawić tu tezę, że niektóre z nich były w pewnym stopniu wykorzystywane w sposób instrumentalny, mimo szczytnych oświadczeń Korczaka.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.„Mały Przegląd” 1926-1930.
2.Cała, Alina, oprac. i wstęp. Ostatnie pokolenie. Autobiografie polskiej młodzieży żydowskiej okresu międzywojennego. Warszawa: Sic!, 2003.
3.Czermińska, Małgorzata. „O autobiografii i autobiograficzności”. W: Autobiografia, red. Małgorzata Czermińska, 16. Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/obraz Terytoria, 2009.
4.Kijek, Kamil. Dzieci modernizmu. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2017.
5.Landau-Czajka, Anna. „Czasopisma jako źródła do badań nad społeczeństwem. Osobliwy przypadek 'Małego Przeglądu'.” Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych 78 (2017): 267–282.
6.Landau-Czajka, Anna. Polska to nie oni. Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny, 2015.
7.Landau-Czajka, Anna. Wielki „Mały Przegląd”. Społeczeństwo i życie codzienne w II Rzeczypospolitej w oczach korespondentów. Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny, 2018.
8.Landau-Czajka, Anna. "Working Children and Young People as Seen by Contributors to Mały Przegląd." Polin: Studies in Polish Jewry 36 (2024): 220–240.
9.Lejeune, Philippe, „Pakt autobiograficzny”, Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja 5 (1975): 31–49.
10.Pamiętniki bezrobotnych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, 1967.
11.Szymańska, Zofia. Byłam tylko lekarzem. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1979.