Colloquia Germanica Stetinensia

Wcześniej: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Colloquia Germanica Stetinensia


ISSN: 2450-8543     eISSN: 2353-317X    OAI    DOI: 10.18276/cgs.2023.32-04
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Lista wydań / nr 32
„In meinen Träumen seh ich eine Stadt zum Leben“. Heimat im Spannungsfeld von ‚gesundem Menschenverstand‘ und der Sehnsucht nach der ‚alten Welt‘ in Juli Zehs dystopischem Roman "Corpus Delicti. Ein Prozess"
(„W snach widzę miasto, w którym chciałbym żyć”. ‚Heimat’ w dystopijnej powieści Juli Zeh Corpus "Delicti. Ein Prozess": pomiędzy ‚zdrowym rozsądkiem’ a tęsknotą za ‚starym światem’)

Autorzy: Aleksandra Burdziej ORCID
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Katedra Literatury i Kultury Krajów Niemieckojęzycznych XIX-XXI Wieku
Słowa kluczowe: Heimat Juli Zeh krytyka społeczna system wartości
Data publikacji całości:2023-11
Liczba stron:22 (69-90)
Cited-by (Crossref) ?:
Liczba pobrań ?: 314

Abstrakt

Celem artykułu jest zbadanie, jakie znaczenia przyjmuje w powieści "Corpus Delicti" Juli Zeh pojęcie Heimatu i jak zmieniają się one w zależności od perspektywy poszczególnych bohaterów. Autorka artykułu stawia tezę, że kategoria Heimatu funkcjonuje w tym tekście przede wszystkim jako specyficzna przestrzeń wartości. Heimat przedstawiony w powieści nie ma zatem charakteru geograficznego czy przestrzennego, ale przede wszystkim normatywny i społeczny. Za pomocą analizy poszczególnych postaci i ich stosunku do przedstawionych w powieści przestrzeni wartości w artykule zostaje ukazany konflikt między dwoma zaprezentowanymi w tekście światami: światem rzeczywistym dla bohaterów, tj. drugą połową XXI wieku, a wyidealizowanym przez bohaterów i wspominanym z nostalgią światem XX wieku. Proponowany sposób podejścia do powieści Zeh stanowić może także istotną inspirację dla aktualnych debat społeczno-politycznych. Wyraźnie dostrzegalna jest współcześnie tendencja, zgodnie z którą jednostki w społeczeństwach nowoczesnych czują się coraz mniej przywiązane do miejsc, a zamiast tego coraz częściej odnajdują swój prawdziwy Heimat w podzielanych systemach wartości.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Aydemir, Fatma, Hengameh Yaghoobifarah (Hg.). Eure Heimat ist unser Alptraum. Berlin: Ullstein fünf, 2019.
2.Bescansa, Carme, Ilse Nagelschmidt (Hg.). Heimat als Chance und Herausforderung. Repräsentationen der verlorenen Heimat. Berlin: Frank & Timme, 2014.
3.Böhnisch, Dana, Jil Runia, Hanna Zehschnetzler. „Einleitung: Revisiting ‚Heimat‘“. In: Heimat Revisited. Kulturwissenschaftliche Perspektiven auf einen umstrittenen Begriff, hrsg. v. Dana Böhnisch, Jil Runia, Hanna Zehschnetzler, 1–19. Berlin: De Gruyter, 2019.
4.Brockhaus-Enzyklopädie. Zugriff 28.04.2023. https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/heimat.
5.Egger, Simone. Heimat: Wie wir unseren Sehnsuchtsort immer wieder neu erfinden. München: Riemann, 2014.
6.Encke, Julia. „Bloß nicht bewegen“. Frankfurter Allgemeine Zeitung, 02.06.2020, Zugriff 28.04.2023. https://www.faz.net/aktuell/feuilleton/buecher/rezensionen/belletristik/neues-buch-von-juli-zeh-ein-buch-ueber-die-corona-pandemie-16793883.html.
7.Faeser, Nancy. Twitter-Seite. Zugriff 28.04.2023. https://twitter.com/nancyfaeser/status/1526637717752274946.
8.Gebhard, Gunther, Oliver Geisler, Steffen Schröter (Hg.). Heimat. Konturen und Konjunkturen eines umstrittenen Konzepts. Bielefeld: transcript, 2015.
9.Geisenhanslüke, Achim. „‚Die verlorene Ehre‘ der Mia Holl. Juli Zehs ‚Corpus Delicti‘“. In: Technik in Dystopien, hrsg. v. Viviana Chilese, Heinz-Peter Preusser, 223–232. Heidelberg: Universitätsverlag Winter, 2013.
10.Gensing, Patrick. „Das Fremde als Bedrohung“. TAZ, 07.11.2015, Zugriff 28.04.2023. https://taz.de/Die-Deutschen-und-der-Heimat-Begriff/!5246134/.
11.Huxley, Aldous. Schöne neue Welt. Ein Roman der Zukunft. Übers. v. Herberth E. Herlitschka. Frankfurt a. M.: Fischer Taschenbuch, 2007.
12.Lenz, Siegfried. Heimatmuseum. Hamburg: Hoffmann und Campe, 1978.
13.Leuschner, Udo. Arkadien. Entstehung einer Traumlandschaft. Serie „Sehn-Sucht“, HTML-Fassung fürs Internet 2000, PDF-Datei 2003. Zugriff 28.04.2023. http://www.udo-leuschner.de/pdf/arkadien.pdf.
14.Monecke, Nina. „Warum der Begriff Heimat nicht zu retten ist“. Zeit Online, 10.03.2019, Zugriff 28.04.2023. https://www.zeit.de/zett/politik/2019-03/warum-der-begriff-heimat-nicht-zu-retten-ist?utm_referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.pl%2F.
15.Olejniczak, Józef. Arkadia i małe ojczyzny. Kraków: Oficyna Literacka, 1992.
16.Orwell, George. 1984. Übers. v. Karsten Singelmann. Hamburg: Rowohlt Taschenbuch, 2021.
17.Pariser, Eli. Filter Bubble. Wie wir im Internet entmündigt werden. Übers. v. Ursula Held. München: Carl Hanser, 2012.
18.Scharnowski, Susanne, Liane von Billerbeck. „In Zeiten des Umbruchs wird das Vertraute wichtig“, 27.06.2019. Zugriff 28.04.2023. https://www.deutschlandfunkkultur.de/der-begriff-heimat-in-zeiten-des-umbruchs-wird-das-100.html.
19.Schlink, Bernhard. Heimat als Utopie. Frankfurt a. M.: Suhrkamp, 2000.
20.Schmitt-Roschmann, Verena. Heimat: Neuentdeckung eines verpönten Gefühls. Gütersloh: Gütersloher Verlagshaus, 2010.
21.Schönfellner, Sabine. „Erzählerische Distanzierung und scheinbare Zukünftigkeit. Die Auseinandersetzung mit biomedizinischer Normierung in Juli Zehs Romanen ‚Corpus Delicti‘ und ‚Leere Herzen‘“. Zeitschrift für Germanistik 3 (2018): 540–554.
22.„So trägt Verbundenheit zur Spaltung bei“. 18.11.2020. Zugriff 28.04.2023. https://science.orf.at/stories/3203009/.
23.Türcke, Christoph. Heimat: Eine Rehabilitierung. Springe: zu Klampen Verlag, 2006.
24.Wehle, Winfried. „Arkadien – eine Kunstwelt“. In: Pluralität der Welten – Aspekte der Renaissance (Romanistisches Kolloquium IV), hrsg. v. Wolf-Dieter Stempel, Karlheinz Stierle, 137–166. München: Brill / Fink, 1987.
25.Wehle, Winfried. „Wunschland Arkadien“. Compar(a)ison 2 (1993): 19–35.
26.Weidermann, Volker. „Ihr Alptraum von der Gesundheitsdiktatur“. Spiegel Online, 22.03.2020. Zugriff 28.04.2023. https://www.spiegel.de/kultur/literatur/juli-zeh-ihr-albtraum-von-der-gesundheitsdiktatur-a-00000000-0002-0001-0000-000171037363.
27.Welsh, Caroline. „Brauchen wir ein Recht auf Krankheit? Historische und theoretische Überlegungen im Anschluss an Juli Zehs Roman ‚Corpus Delicti‘“. In: Das Menschenrecht auf Gesundheit: Normative Grundlagen und aktuelle Diskurse, hrsg. v. Andreas Frewer, Heiner Bielefeldt, 215–238. Bielefeld: transcript, 2016.
28.Wierzbicka, Anna. „Słownik kluczem do historii i kultury. ‘Ojczyzna’ w językach niemieckim, polskim i rosyjskim“. In: Anna Wierzbicka. Język – umysł – kultura, hrsg. v. Jerzy Bartmiński, 450–489. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999.
29.Zeh, Juli. Corpus Delicti. Ein Prozess. Frankfurt a. M.: Btb, 2009.
30.Zimmer, Marc. „‚Begriff Heimat positiv umdeuten‘ – Faeser-Tweet erntet Kritik“, 20.05.2022. Zugriff 28.04.2023. https://www.mdr.de/nachrichten/deutschland/panorama/nancy-faeser-heimat-umdeuten-100.html.