Przeszłość Demograficzna Polski

Poland's Demographic Past


ISSN: 0079-7189    OAI    DOI: 10.18276/pdp.2016.2.38-01
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  CEEOL  ERIH PLUS  DOAJ

Issue archive / 38, 2016, nr 2
Urodzenia pozamałżeńskie w parafii św. Mikołaja w Łące w latach 1664–1914
(Extramarital Births in the St Nicholas’ Parish in Łąka in the Years 1664–1914)

Authors: Ewa M. Ryguła
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Nauk Społecznych
Keywords: demography extramarital births Upper Silesia Łąka the 18th–19th centuries
Data publikacji całości:2016
Page range:27 (7-33)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The article presents extramarital births in the Roman-Catholic Parish in Łąka, in the Land of Pless, in Upper Silesia. The research has been based on the existing parish registers of baptism for the years 1664–1914. In that period 839 extramarital children were born in the parish, which is 7.6% of all the births. Of those 839 children 15 were stillborn babies, which means that there were 824 baptised extramarital children. The parish registers do not contain any information on the fathers and the data concerning the social, professional and territorial background of the mothers are rather poor. The most extramarital births used to occur in Autumn and Winter (54.5%), especially in January and February (conceived in April and May). The least extramarital births used to occur in June, August and November (conceived in Autumn and Winter). Most of the extramarital children were baptised on the first day after their birth (42%). On the very day of their birth 17.8% kids were baptised. 89.9% of the extramarital children – as in the case of the rest of the kids – were presented for baptism by a woman and a man. Only 10% infants were presented to baptism by one person, usually a woman. The above presented questions have been drawn up thanks to the aggregative method. The number of extramarital births in a rural parish is surprisingly high in comparison to others within the Regierungsbezirk Oppeln. The seasonal character of extramarital births did not differ from the seasonal character of the births of other children. And neither did the procedures of baptism in the two groups.
Download file

Article file

Bibliography

1.Akta wizytacji dekanatów bytomskiego i pszczyńskiego, dokonanej w roku 1598, z polecenia Jerzego kardynała Radziwiłła, biskupa krakowskiego. Wyd. Maksymilian Wojtas. Katowice: Towarzystwo Przyjaciół Nauk na Śląsku, 1938.
2.Bąk, Małgorzata. „Ludność parafii ewangelickiej Kaczorów (pow. Świerzawa) w latach 1796–1870”. Studia Śląskie. Seria Nowa, 53 (1994): 223–255.
3.Benewiat, Robert, Zdzisław Budzyński. „Ludność wsi Hoczew obrządku łacińskiego w latach 1867–1918 (w świetle ewidencji metrykalnej)”. W: Studia i materiały z dziejów społecznych Polski Południowo-Wschodniej, t. 1, red. Zdzisław Budzyński, 197–219. Rzeszów: Uniwersytet Rzeszowski, 2003.
4.Białowąs, Edyta, Zdzisław Budzyński. „Ludność Sanoka obrządku łacińskiego w epoce przedautonomicznej (w świetle ewidencji metrykalnej)”. W: Studia i materiały z dziejów społecznych Polski Południowo-Wschodniej, t. 1, red. Zdzisław Budzyński, 219–239. Rzeszów: Uniwersytet Rzeszowski, 2003.
5.Borowski, Stanisław. „Procesy demograficzne w mikroregionie Czacz w latach 1598–1975”. Przeszłość Demograficzna Polski, 9 (1976): 95–191.
6.Bystroń, Jan Stanisław. Dzieje obyczajów w Polsce. Wiek XVI–XVIII, t. 1–2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1960.
7.Czop, Anna. „Ruch naturalny w parafii juncewskiej w latach 1801–1870 (na podstawie ksiąg metrykalnych)”. Przeszłość Demograficzna Polski, 29 (2010): 99–139.
8.Daszkiewicz-Ordyłowska, Danuta. „Urodzenia w parafii toszeckiej w latach 1789–1877”. W: Śląskie studia demograficzne. T. 2: Urodzenia, red. Zbigniew Kwaśny, 23–34. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, 1995.
9.Flandrin, Jean-Louis. Historia rodziny. Pokrewieństwo, dom, seksualność w dawnym społeczeństwie, tłum. Agnieszka Kuryś (Warszawa: Aletheia, 2015).
10.Flandrin, Jean-Louis. „Mariage tardif et vie sexuelle: discussions et hypothèses de recherche”, Annales Économies, Sociétés, Civilisations, 27 (1972): 1351–1378.
11.Gawrysiakowa, Janina. „Praktyki religijne w XIX w. (na podstawie metryk parafii Rudka, powiat Bielsk Podlaski)”. Roczniki Humanistyczne, 18 (1970) z. 2: 85–99.
12.Gieysztorowa, Irena. „Niebezpieczeństwa metodyczne polskich badań metrykalnych XVII–XVIII wieku”. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 19 (1971) nr 4: 557–602.
13.Gläser, August. Gerichts-Topographie von Oberschlesien oder spezielle Zusammenstellung: sammtlicher in dem Departement des Konigl. Preuss. Oberlandesgerichts von Oberschlesien zu Ratibor befindlichen Untergerichte, mit Bezeichnung ihres Jurisdiktions-Umfanges nach Ortschaften, Possessionen und Seelenzahl, Nahmen und Wohnort der Richter nebst einem vollstandigen Register und einer Darstellung der Gerichtsverfassung. Ratibor 1831.
14.Görlitz, J.Ch. Neueste geographisch-statistisch-topographische Beschreibung des preussischen Schlesiens, Bd. 1–2. Glogau 1822.
15.Górecka, Hanna, Alicja Janeczko. „Ruch naturalny ludności parafii Sławięcice w latach 1804–1870”. Studia Śląskie. Seria Nowa, 40 (1982): 273–302.
16.Górna, Krystyna. „Analiza demograficzna metryk dolnośląskiej parafii Rząśnik z lat 1794–1874”. Przeszłość Demograficzna Polski, 17 (1987): 185–205.
17.Górna, Krystyna. „Sezonowość ruchu naturalnego ludności ewangelickiej parafii Rząśnik w latach 1794–1874”. Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka, 39 (1984) nr 4: 563–571.
18.Górny, Marek. „Czas chrztu dzieci chłopskich w parafii Szaradowo w drugiej połowie XVIII wieku”. Studia Gnesnensia, 8 (1984–1985): 253–259.
19.Górny, Marek. „Ruch naturalny ludności Tarnowskich Gór w latach 1801–1870”. Studia i Materiały z Dziejów Śląska, 13 (1983): 8–86.
20.Górny, Marek. „Z badań nad ludnością górnośląskiej parafii Radzionków w latach 1851–1870”. Studia Śląskie. Seria Nowa, 39 (1981): 275–305.
21.Górny, Marek. „Zawarcie małżeństwa na wsi pałuckiej w XVIII wieku: parafia szaradowska”. Genealogia, 7 (1996): 69–96.
22.Grabowski, Ignacy. Prawo kanoniczne według nowego kodeksu. Lwów 1927.
23.Gralla, Gertruda. „Rozwój populacji w Ziemięcicach i okolicy w latach 1651–1960”. Zeszyty Gliwickie, 9 (1972): 183–199.
24.Henneberg, Maciej, Jerzy Kozak. „Sezonowość urodzeń w wiejskiej populacji dziewiętnastowiecznej: parafia Szczepanowo (woj. bydgoskie. Pałuki)”. Przegląd Antropologiczny, 42 (1976) nr 1: 19–31.
25.Hochleiter, Janusz. „Sakrament chrztu na Warmii w potrydenckiej liturgii i zwyczajach”. Studia Warmińskie, 39 (2002): 281–295.
26.Iluk, Katarzyna. „Ludność parafii Witków Śląski w latach 1851–1898”. W: Śląskie studia demograficzne, t. 4, red. Zbigniew Kwaśny, 7–62. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, 1998.
27.Karbowska, Jolanta. „Ludność Lubawki w latach 1801–1850”. Przeszłość Demograficzna Polski, 24 (2003): 103–153.
28.Klotzke, Zbigniew. „Ludność obwodu Urzędu Stanu Cywilnego Luzino w latach 1874–1918”. Przeszłość Demograficzna Polski, 12 (1980): 64–104.
29.Knie, Johann Georg. Alphabetisch-statistisch-topographische Uebersicht der Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der königl[ische] preuss[ische] Provinz Schlesien […]. Breslau 1845.
30.Korenda, Karolina. „Rejestracja metrykalna parafii Pszczew z XVII wieku”. Przeszłość Demograficzna Polski, 24 (2003): 45–72.
31.Korzeniowska, Wiesława. Codzienność społeczności wsi rejencji opolskiej w aspekcie zachodzących przemian (1815–1914). Opole: Państwowy Instytut Nauk, Instytut Śląski, 1993.
32.Krotla, Teresa. „Ludność parafii bielawskiej w latach 1766–1830 (na podstawie ksiąg metrykalnych)”. Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka, 46 (1991) nr 4: 415–436.
33.Kuchowicz, Zbigniew. Miłość staropolska. Wzory – uczciwość – obyczaje erotyczne. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1982.
34.Kuchowicz, Zbigniew. Obyczaje staropolskie XVII–XVIII wieku. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1975.
35.Kuchowicz, Zbigniew. O biologiczny wymiar historii. Warszawa: PWN, 1985.
36.Kuklo, Cezary. Demografia Rzeczypospolitej przedrozbiorowej. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2009.
37.Kuklo, Cezary. „Dzieci nieślubne i podrzutki w warszawskiej parafii św. Krzyża w XVIII wieku”. Roczniki Humanistyczne, 35 (1987) z. 2: 305–315.
38.Kuklo, Cezary. „Ocena wartości źródłowej rejestrów metrykalnych parafii św. Krzyża w Warszawie w XVIII wieku”. Przeszłość Demograficzna Polski, 18 (1990): 205–227.
39.Kuklo, Cezary. Rodzina w osiemnastowiecznej Warszawie. Białystok: Filia Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku, 1991.
40.Kumor, Bolesław. „Przepisy prawne w sprawie chrztu dzieci w XVI–XVIII w.” Przeszłość Demograficzna Polski, 9 (1976): 41–56.
41.Kwapulińska, Pelagia. „Urodzenia w parafii kochłowickiej w latach 1801–1900”. W: Śląskie studia demograficzne. T. 2: Urodzenia, red. Zbigniew Kwaśny, 35–55. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, 1995.
42.Leśniak, Franciszek. „Stosunki demograficzne w Tymbarku w latach 1789–1918”. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP Rzeszów. Historia, 3–4 (1980): 65–90.
43.Ładogórski, Tadeusz. „Odpowiedź Pani Irenie Gieysztorowej”. Przeszłość Demograficzna Polski, 7 (1975): 305–310.
44.Ładogórski, Tadeusz. „Ruch naturalny ludności Śląska w latach 1816–1849”. Przeszłość Demograficzna Polski, 4 (1971): 61–109.
45.Łysik, Stefan. „Polskie metryki z parafii Kopienica z lat 1607–1611”. Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne, 3 (1970): 205–242.
46.Maroń, Franciszek. „Materiały źródłowe do dziejów kościoła w obecnej diecezji katowickiej. Protokoły wizytacyjne z 1665 r.” Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne, 9 (1976): 275–310.
47.Mędrzecki, Włodzimierz. „Konwenans wiejski i nowe wzorce zachowań kobiet na wsi w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX wieku”. W: Kobieta i kultura życia codziennego: Wiek XIX i XX. Zbiór studiów, red. Anna Żarnowska, Andrzej Szwarc, 71–87. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 1997.
48.Mioduszewska, Anna. „Kondycja demograficzna rodziny parafian choroskich w drugiej połowie XVIII i na początku XIX wieku. Uwagi wstępne”. W: Rodzina i gospodarstwo domowe na ziemiach polskich w XV–XX wieku. Struktury demograficzne, społeczne i gospodarcze, red. Cezary Kuklo, 409–428. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2008.
49.Mitterauer, Michael. Ledige Mütter. Zur Geschichte unehelicher Geburten in Europa. München: C.H. Beck, 1983.
50.Pelczar, Józef. Prawo małżeńskie katolickie z uwzględnieniem prawa cywilnego obowiązującego w Austryi, w Prusach i w Królestwie polskiem. Kraków 1885.
51.Piasecki, Edmund. Ludność parafii bejskiej (woj. kieleckie) w świetle ksiąg metrykalnych z XVIII–XX w. Studium demograficzne. Warszawa–Wrocław: PWN, 1990.
52.Powszechne prawo krajowe dla państw pruskich. T. 1 –2. Poznań 1826.
53.Prucnal, Dariusz. „Dzieci nieślubne w Lublinie w latach 1612–1638 (w świetle ksiąg chrztów parafii pw. Michała Archanioła)”. W: Rodzina i gospodarstwo domowe na ziemiach polskich w XV–XX wieku. Struktury demograficzne, społeczne i gospodarcze, red. Cezary Kuklo, 295–314. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2008.
54.Puczyński, Bohdan. „Ludność Brzeżan i okolicy w XVII i XVIII wieku. Cz. II”. Przeszłość Demograficzna Polski, 5 (1972): 15–64.
55.Rapacz, Bogusław. „Ludność Głuchołaz w latach 1890–1910”. W: Śląskie studia demograficzne. T. 4, red. Zbigniew Kwaśny, 63–103. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, 1998.
56.Rejman, Sabina. „Urodzenia nieślubne w Krasnem w latach 1786–1863”. Przeszłość Demograficzna Polski, 27 (2006): 7–38.
57.Rzemieniecki, Konrad. „Ludność parafii radzionkowskiej w latach 1801–1850”. Przeszłość Demograficzna Polski, 23 (2002): 21–75.
58.Schaeffer, Henryk Wilhelm Fryderyk. Kronika pszczyńskiego wolnego państwa stanowego a od 1827 r. księstwa pszczyńskiego, cz. 1–2. Tłum. Bronisława Spyra. Pszczyna: Urząd Miasta, 1995.
59.Serafin, Franciszek. Stosunki polityczne, społeczne i ruch narodowy w Pszczyńskim w latach 1918–1922. Katowice: Uniwersytet Śląski, 1993.
60.Shorter, Edward. „Illegitimacy, Sexual Revolution and Social Change in Modern Europe”. Journal of Interdisciplinary History, 2 (1971). Przedruk w: Marriage and Fertility: Studies in Interdisciplinary History, red. Theodore K. Rabb, Robert I. Rotberg. New York 1980.
61.Siebel, Jacek. Ludność parafii bogucickiej (województwo śląskie) w latach 1738–1860 (na podstawie ksiąg metrykalnych). Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2012.
62.Simonides, Dorota. Od kolebki do grobu. Opole: Instytut Śląski, 1988.
63.Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 5. Red. Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski. Warszawa 1883.
64.Spychała, Jerzy. „Ruch naturalny ludności Oleśnicy w latach 1875–1885”. Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka, 46 (1992) nr 4: 489–496.
65.Spychała, Jerzy. „Urodzenia w parafii Strzelce Opolskie w latach 1766–1870”. W: Śląskie studia demograficzne. T. 2: Urodzenia, red. Zbigniew Kwaśny, 7–22. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, 1995.
66.Szkice monograficzne z dziejów Łąki, red. Edward Krzyżanek, Grzegorz Świerkot, Jadwiga Wawrzyczek, Paweł Ziebura. Łąka: Artystyczna Oficyna Drukarska Aleksandra Spyry w Pszczynie, 2002.
67.Wiatrowski, Ludwik. „Gospodarstwo wiejskie w dobrach pszczyńskich od połowy XVII do początku XIX wieku”, Acta Universitatis Wratislaviensis, 38, Historia XI (1965).
68.Wiślicz, Tomasz. Upodobanie. Małżeństwo i związki nieformalne na wsi polskiej XVII–XVIII wieku. Wyobrażenia społeczne i jednostkowe doświadczenia. Wrocław: Wydawnictwo Chronicon, 2012.
69.Wyżga, Mateusz. „Urodzenia pozamałżeńskie w podkrakowskiej parafii Raciborowice w XVII–XVIII wieku w świetle ksiąg metrykalnych”. Przeszłość Demograficzna Polski, 29 (2010): 157–171.
70.Zimmermann, Friedrich Albert. Beyträge zur Beschreibung von Schlesiens. Brieg 1783.
71.Żmijewska, Małgorzata. „Ludność parafii tyskiej od 1749 roku do połowy XIX wieku w świetle ksiąg metrykalnych. Studium demograficzno-społeczne”. Praca doktorska, Uniwersytet Śląski, Katowice 2007.