Rocznik Komparatystyczny


ISSN: 2081-8718     eISSN: 2353-2831    OAI    DOI: 10.18276/rk.2020.11-01
CC BY-SA   Open Access   ERIH PLUS

Issue archive / 11 (2020)
Melodramat – największa hybrydyczna struktura teatralno-dramatyczna XIX wieku

Authors: Dobrochna Ratajczakowa
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Keywords: melodrama hybridity national dramaturgies theatre literature
Data publikacji całości:2020
Page range:34 (13-46)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

In the Polish academic context, melodrama is as fascinating, as it is underrepresented a phenomenon. This is mostly because melodrama’s roots are theatrical; a reason why, within the literary drama bounds, the genre has been considered a hybrid since the Antiquity. This article aims both at demonstrating the complex process of melodrama shaping, one which involves its multigeneric inspirations, and presenting its hybrid structure as well as the direction in which it is evolving. Melodrama’s explicit emotionalism, multistylistic construction and dynamism, resulting from the genre’s both social and moralistic provenance, has determined not only its traditional reception, but also audiences’s involvement in the its creation. This text has been primarily based on the French melodrama; however, it, too, takes into consideration (to a limited degree though) the presence of the genre in the national dramaturgies: English, German, Austrian, and Polish.
Download file

Article file

Bibliography

1.Billlaz, André. „Mélodrame et littérature: le cas de Pixerécourt”. Revue des sciences humaines 162 (1976): 231–245.
2.Bogusławski, Wojciech. Dzieła Dramatyczne. T. 4: Dzieje Teatru Narodowego. Cz. 2. Warszawa: W Drukarni N. Glucksberga, 1821.
3.------. „Wiadomość o operach Lodoiski”. Tegoż. Dzieła Dramatyczne. T. 6. Warszawa: W Drukarni N. Glucksberga, 1821. 233.
4.Brazier, Nicolas. Chroniques des Petits Théâtres de Paris. Paris: Éd. Rouveyre et G. Blond, 1883.
5.Brooks, Peter. The Melodramatic Imagination. Balzac, Henry James, Melodrama and the Mode of Excess. New York: Columbia University Press, 1985.
6.Bellen, Eise C., van. Les origines du mélodrame. Paris, 1913.
7.Cegielski, Tadeusz. „Od biedermeieru do wiktorianizmu. Powieść i kultura przekładów jako źrodła europejskiej kultury mieszczańskiej”. Polski biedermeier – romantyzm „udomowiony”. Red. Agnieszka Rosales Rodriquez. Warszawa: Neriton, 2018. 37–53.
8.Courtine, Jean-Jacques, Claudine Haroche. Historia twarzy. Wyrażanie i ukrywanie emocji od XVI do początku XIX wieku. Tłum. Tomasz Swoboda. Gdańsk: słowo/ obraz terytoria, 2007.
9.Courville, Xavier, de. „Teatr”. Literatura francuska. T. 1. Red. Antoine Adam, Georges Lerminier, Éduard Morot-Sir. Tłum. Alina Żarska. Warszawa: PWN, 1974. 629.
10.Czerwińska, Jadwiga. Innowacje mitologiczne i dramaturgiczne Eurypidesa. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2013.
11.Descotes, Maurice. Le public de théâtre et son l’histoire. Paris: Presses Universitaires de France, 1967.
12.Frankowski, Karol. Moje wędrówki po obczyźnie. Paryż. Cz. 1. Oprac. i wstęp Janusz Odrowąż-Pieniążek. Red. Wacław Zawadzki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1973.
13.Frantz, Pierre. „Naissance d’un public”. Europe 703–704 (1987): 26–32.
14.Gadamer, Hans-Georg. Rozum, słowo, dzieje. Szkice wybrane. Tłum. Małgorzata Łukasiewicz. Oprac. Krzysztof Michalski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979.
15.Geertz, Clifford. Interpretacja kultur. Wybrane eseje. Tłum. Maria M. Piechaczek. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2005.
16.Gengembre, Gérard. Le théâtre français au XIX siécle (1789–1900). Paris: Armand Colin, 1999.
17.Gerould, Daniel C., Marvin Carlson. „Introduction”. Pixerécourt: Four melodramas. New York: Martin E. Segal Theatre Center, 2002.
18.------. „The Americanization of Melodrama”. American Melodrama. Red. Daniel C. Gerould. New York: Performing Arts Journal Publications, 1983. 7–29.
19.Ginisty, Paul. Le Mélodrame. Paris: Louis Michaud, 1910.
20.Guichemerre, Roger. La tragi-comédie. Paris: Presses Universitaires de France, 1981.
21.Hartog, Willie G. Guilbert de Pixerécourt, sa vie, son mélodrame, sa technique et son influence. Paris: H. Champion, 1913.
22.Hera, Janina. Z dziejów pantomimy, czyli Pałac zaczarowany. Przedmowa Zbigniew Raszewski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1975.
23.Herrick, Marvin T. „Tragikomedia pastoralna”. Tłum. Grażyna Cendrowska. Pamiętniki Literacki 73.3.4 (1982): 427–450.
24.Irvin, Michael. „The Winter’s Tale as an Experiment in Form”. Zagadnienia Rodzajów Literackich 8.1 (b.r.w): 14.
25.Jelewska-Michaś, Agnieszka. „Wiktoriański modus melodramatyczny w kontekście teatru masowego epoki”. Teatr masowy – teatr dla mas. Red. Małgorzata Leyko. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2011: 151–168.
26.Kitto, Humphrey Davey F. Tragedia grecka. Studium literackie. Tłum. Janusz Margański. Bydgoszcz: Homini, 1997.
27.Korzeniewski, Bohdan. „Drama w warszawskim Teatrze Narodowym podczas dyrekcji Ludwika Osińskiego (1814–1831)”. Tegoż. Drama i inne szkice. Wrocław: Wiedza o Kulturze, 1993. 49.
28.Krakovitch, Odile. „Robert Macaire, ou la Grande peur des censeurs”. Europe 703–704 (1987): 46–60.
29.Latour, Bruno. Nigdy nie byliśmy nowocześni. Studium z antropologii symetrycznej. Tłum. Maciej Gdula. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2011.
30.Naugrette-Christophe, Catherine. Paris sous Le Second Empire, le théâtre et la ville. Essai de topographie théâtrale. Paris: Librairie théâtrale, 1998.
31.Nowicka, Elżbieta. „Wiedeński teatr przedmieść”. Teatr masowy – teatr dla mas. Red. Małgorzata Leyko. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2011. 131–150.
32.Panksepp, Jaak. „Podstawy emocji podstawowych”. Natura emocji. Podstawowe zagadnienia. Red. Paul Ekman, Richard J. Davidson. Tłum. Bogdan Wojciszke. Gdańsk: GWP, 1998. 25–29.
33.Pawlik, Wojciech. „Emocje jako tworzywo sztuki bestllerowej”. Emocje a kultura i życie społeczne. Red. Piotr Binder, Hanna Palska, W.Wojciech Pawlik. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN, 2009. 170–183.
34.Pierron, Agnès. Dictionnaire de la langue du théâtre. Mots et moeurs du théâtre. Paris: Le Robert, 2002.
35.Przyboś, Julia. L’Entreprise mélodramatique. Paris: Corti, 1987.
36.Pyzik, Teresa. „Przewodniki dla dramaturgów w okresie wiktoriańskim”. Dramat i teatr pozytywistyczny. Red. Dobrochna Ratajczak. Wrocław: Wiedza o Kulturze, 1991.
37.Ratajczakowa, Dobrochna. „Jak teatr ‘przemycił’ do Polski biedermeier (1791–1830)”.
38.Polski biedermeier – romantyzm „udomowiony”. Red. Agnieszka Rosales-Rodriquez. Warszawa: Neriton, 2018. 55–63.
39.Rougemont, Martine, de. „Le mélodrame classique; exercice de poétique rétrospective”. Revue des sciences humaines 162 (1976): 163–170.
40.Rosen, Charles, Henri Zerner. Romantisme et réalisme. Mythes de l’art. du XIXe siècle. Paris: Albin Michel, 1987.
41.Said, Suzanne. „Mélodrame”. Dictionnaire enclopédique du théâtre. Red. Michel Corvin. Paris: Bordas, 2001. 1080.
42.Schimpf, Wolfgang. Lyrisches Theater. Das Melodrama des 18. Jahrhunderts. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 1988.
43.Sengle, Friedrich. Biedermeierzeit. Deutsche Literatur im Spannungsfeld zwischen Restauration und Revolution 1815–1848. Bd. 1–3. Stuttgart: Metzler, 1971.
44.Sinko, Tadeusz. Zarys historii literatury greckiej. T. 1. Warszawa: PWN, 1959.
45.Stachuła, Daniel. „‘Melpomeny podrzucone dziecię’ oraz ‘grand monstre’. Porównanie dramatycznej architektoniki dzieł Wojciecha Bogusławskiego Herminia, czyli Amazonki oraz Izkahar król Guaxary”. Pamiętnik Teatralny 3 (2017): 16–42.
46.Stendhal. Racine i Szekspir. Tłum. Wojciech Natanson. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1957.
47.Szweykowska, Anna. Dramma per musica w teatrze Wazów. 1635–1648. Karta z dziejów barokowego dramatu. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1976.
48.Tomaszewski, Boris. „Francuski melodramat początku XIX wieku”. Tłum. Eugeniusz Szrojt. Dialog 11 (1967): 109–124.
49.Ubersfeld, Anne. „Le mot et l’Histoire”. Le théâtre en France du Moyen Âge à nos jours. Red. Jacqueline de Jomaron. Paris: La Pochothèque, 1992. 539–542.
50.Zacharow, Sebastian. „U źródeł melodramatu”. U źródeł melodramatu. Joseph-Marie Loaisel de Tréogate. Antologia przekładów. Oprac. i tłum. Sebastian Zacharow. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2014. 7–32.