Abstrakt
Analizie został poddany Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie (dalej: WSA) z 27 stycznia 2022 roku, sygn. akt II SA/Sz 1182/211 dotyczący przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych2 (dalej: u.ś.r.), w szczególności jej art. 17 ust. 1, który wywołuje kontrowersje zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie, gdyż nie może na tle jednego przepisu prawnego dochodzić do różnicowania sytuacji osób przysługującym prawo do świadczeń rodzinnych. Zapis ten wywołuje kontrowersje zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie, gdyż nie można na podstawie jednego przepisu prawnego różnicować sytuacji osób, którym przysługuje prawo do świadczeń rodzinnych. Jak wyraźnie stanowi art. 17 ust. 1 u.ś.r., przedmiotowe świadczenie adresowane. W art. 17 ust. 1 u.ś.r. wyraźnie wskazano, że przedmiotowe świadczenie adresowane jest do osób, które nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, aby sprawować opiekę nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Nacisk, jak widać, położony został na związek pomiędzy brakiem pozostawania w zatrudnieniu czy wykonywania pracy zarobkowej a czynnościami opiekuńczymi. Zanegowanie związku przyczynowo-skutkowego między niepodejmowaniem zatrudnienia przez wnioskodawcę a sprawowaną opieką musiałby się opierać na w pełni miarodajnych przesłankach jednoznacznie podważających ten związek w aspekcie subiektywnym lub obiektywnym. Nie sposób znaleźć przekonujących argumentów uzasadniających zróżnicowanie sytuacji opiekunów osób niepełnosprawnych, polegające na wyłączeniu w całości prawa do świadczenia pielęgnacyjnego tych opiekunów, którzy mają ustalone prawo do jednego ze świadczeń wymienionych w art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a u.ś.r., w sytuacji, gdy to świadczenie jest niższe niż świadczenie pielęgnacyjne. Należy przede wszystkim zwrócić uwagę, że celem świadczenia pielęgnacyjnego jest rekompensowanie braku dochodów z pracy zarobkowej z powodu sprawowania opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny. Pozbawienie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego osób pobierających emeryturę w niższej wysokości niż kwota świadczenia powoduje, że w przypadku tej grupy cel nie jest realizowany, mimo że sprawując opiekę po uzyskaniu prawa do emerytury, opiekun nie może podjąć pracy zarobkowej. Funkcję art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a ustawy o świadczeniach rodzinnych rozumieć należy jako drogę do uniknięcia kumulacji pobieranych świadczeń, nie zaś jako wykluczenie możliwości ustalenia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w sytuacji, gdy osoba ubiegająca się o to świadczenie spełnia przesłanki do uzyskania innego świadczenia określonego w tym przepisie. Tym samym w celu uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego nie ma konieczności występowania o uchylenie decyzji ustalającej prawo do emerytury i wystarczające jest zawieszenie jej wypłaty.