Studia Językoznawcze

synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny


ISSN: 1730-4180     eISSN: 2353-3161    OAI    DOI: 10.18276/sj.2024.23-01
CC BY-SA   Open Access   ERIH PLUS

Lista wydań / t. 23, 2024
Mowa na dzień otwarcia Katedry Języka Polskiego przy Cesarskim Uniwersytecie Charkowskim… Piotra Hułaka-Artemowskiego i jej konteksty (nie tylko) językoznawcze

Autorzy: Magdalena Dąbrowska ORCID
Uniwersytet Warszawski
Słowa kluczowe: język polski nauczanie Uniwersytet Charkowski
Data publikacji całości:2024
Liczba stron:15 (5-19)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Artykuł przedstawia początki Katedry Języka Polskiego w Cesarskim Uniwersytecie Charkowskim na podstawie Mowy na dzień otwarcia Katedry Języka Polskiego przy Cesarskim Uniwersytecie Charkowskim Piotra (Petro Petrowycz) Hułaka-Artemowskiego (1790-1865). Dzieło zostało opublikowane w języku rosyjskim w czasopiśmie „Ukrainskij Wiestnik” w 1819 roku. Dodatkowy materiał stanowią dokumenty prawne (rozporządzenie Ministerstwa Oświaty z 25 lipca 1818 roku) oraz wspomnienia studentów. Dzieło Hułaka-Artemowskiego składa się z motta oraz trzech części (pochwała Aleksandra I, założyciela Uniwersytetu Charkowskiego; zarys dziejów języka i literatury polskiej oraz historii Polski; nauczanie języka polskiego w Charkowie). Studenci z Charkowa byli tłumaczami literatury polskiej na język rosyjski (wiersze Adama Naruszewicza i Franciszka Karpińskiego). Artykuł dotyczy dziejów ośrodków polonistycznych w Europie Wschodniej, metod nauczania języka polskiego i recepcji literatury polskiej okresu Oświecenia.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.[B.p.]. „Ot izdatelej”. Ukrainskij vestnik, č. 1, ânvar’ (1816), 4.
2.[B.p.], „Universitet”, Ukrainskij vestnik, č. 7, iûlʹ (1819), 85-87.
3.V.A. [Anastasevič Vasilij], „Pisʹmo k izdatelâm”, Ukrainskij vestnik, kn. 12, oktâbr’ (1818), 115-124.
4.Bagalej Dmitrij I. Opyt istorii Harʹkovskogo universiteta (po neizdannym materialam). S priloženiem portretov i planov, t. 2 (S 1815 po 1835 god), (Harʹkov: Parovaâ tip. i litogr. Zilʹberberg, 1904).
5.[Borževskij Antoni]. „Okrestnosti Rejna”, perev. N. Levickij, Ukrainskij vestnik, kn. 3, mart (1819), 319-339.
6.Gulak-Artemovskij Petr. „Reč’, v den’ otkrytiâ Kafedry Pol’skogo âzyka pri Imperatorskom Har’kovskom universitete proiznesennaâ Lektorom onogo...”, Ukrainskij vestnik, č. 14, fevral’ (1819), 129-161.
7.[Dmohovskij Francišek]. „Reč’, na slučaj soveršeniâ pamâti ob Ignatii Krasickom – Arhiepiskope Gneznenskom – proiznesennaâ pri toržestvennom Zasedanii v Varšavskom Obŝestve Druzej Nauk 12go Dekabrâ 1801 goda Franciskom Dmohovskim”, Ukrainskij vestnik, č. 11, iûl’, s. 48-72, č. 12, oktâbrʹ (1818), 283-327.
8.Makarova Galina V. „M.T. Kačenovskij i stanovlenie slavânovedeniâ v Rossii”, v: Istoriografičeskie issledovaniâ po slavânovedeniû i balkanistike, red. V.A. Dʹâkov, (Moskva: Nauka, 1984), 63-96.
9.Obrembskaâ-Âblonskaâ Antonina A. „Ob istočnikah pol’sko-russkogo slovarâ Kiriâka Kondratoviča”, „Trudy Otdela Drevnerusskoj literatury”, t. 14 (1958), 597-604.
10.Sbornik rasporâženij po Ministerstvu Narodnogo Prosveŝeniâ, t. 1 (1802-1834), (Sankt-Peterburg: Tipografiâ Imp. Akad. Nauk, 1866).
11.Sočineniâ i perevody studentov Imperatorskogo Har’kovskogo Universiteta, čitannye 1819 goda iûnâ 30 čisla po okončanii èkzamenov ih, (Harʹkov: V Universitetskoj tipografii), 1820.
12.Sklabovskij Aleksandr. „K Zarnice. (Podražanie Naruševiču)”, Ukrainskij vestnik, č. 15, kn. 8, avgust (1819), 220-223.
13.Sklabovskij Aleksandr. „K ručʹû. (Iz Naruševiča)”, Ukrainskij vestnik, č. 15, kn. 7, iûl’ (1819), 77-79.
14.Halanskij Mihail G. „Opyt istorii Istoriko-Filologičeskogo Fakulʹteta Harʹkovskogo Universiteta”, v: Istoriko-Filologičeskij Fakulʹtet Harʹkovskogo universiteta za pervye 100 let ego suŝestvovaniâ (1805-1809), red. M.G. Halanskij i D.I. Balagej, (Harʹkov: Tipografiâ Adolʹfa Darre, 1908), 5-400.
15.[B.a.]. [b.t.], Kurier Warszawski, nr 244, 13 października (1821), [2].
16.[B.a.], „Ustanowienie lekcji literatury polskiej w uniwersytecie charkowskim”, Dziennik Wileński, t. 2, nr 4, sierpień (1821), 471-472.
17.[Borzewski Antoni]. „Okolice Renu. List Antoniego Borzewskiego do Brunona Hrabi Kicińskiego”, Tygodnik Polski, t. 1, nr 4, 25 stycznia (1819), 77-91.
18.Janowski Ludwik. Uniwersytet Charkowski w początkach swego istnienia (1805-1820), red. L. Zasztowt, W. Krawczenko i in., (Charków: Majdan, 2004).
19.Kijas Artur. Polacy na Uniwersytecie Charkowskim 1805-1917, (Poznań: Grafika 2005).
20.Kozak Stefan. Hułak-Artemowski w kręgu Mickiewicza i problematyki polskiej, w: Z dziejów stosunków literackich polsko-ukraińskich, red. S. Kozak i M. Jakóbiec (Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 1974), 91-104.
21.Linde Samuel Bogumił. „Prawidła etymologii przystosowane do języka polskiego”, w: Idem, Słownik języka polskiego, t. 1, cz. 1, (Warszawa: Drukarnia XX Pijarów, 1807), nlb.
22.Lewaszkiewicz Tadeusz. „Teoria i praktyka etymologiczna Samuela Bogumiła Lindego na tle jego komparatystyki językoznawczej”, Slavia Occidentalis, nr 74/1 (2017), 41-75.
23.Naruszewicz Adam. „Oda X. Do Stanisława Augusta Króla Polskiego W[ielkiego] Książęcia Lit[ewskiego],o pożytku z nauk nagrodą w kraju rozkrzewionych, z okazji odebranego z rąk J[ego] K[rólewskiej] M[ości] medalu”, w: Idem, Poezje zebrane, t. 1, red. B. Wolska, (Warszawa: IBL. Wydawnictwo, 2005), 141-149.
24.Nikołajew Siergiej I. Od Kochanowskiego do Mickiewicza. Szkice z historii polsko-rosyjskich związków literackich XVII-XIX wieku, tłum. J. Głażewski, (Warszawa: Neriton, 2007), 223-232.
25.Petlak Anna. Recepcja bajkopisarstwa Ignacego Krasickiego na Ukrainie w XIX wieku, (Łódź: Piktor, 2008).
26.Wołoszyński Ryszard. W. Polsko-rosyjskie związki w naukach społecznych 1801-1830, (Warszawa: PWN 1974).
27.Егорова Ксения. История перевода польской литературы в Харьковском университете (1800-1825 гг.), / Egorova Kseniâ. Istoriâ perevoda pol’skoj literatury v Har’kovskom universitete (1800-1825 gg.), https://conference-spbu.ru/en/conference/30/reports/2805 (dostęp 3.08.2023).
28.https://penelope.uchicago.edu/Thayer/l/roman/texts/Claudian/De_Consulatu_Stilichonis/2*.html (dostęp 13.07.2023).