Studia Językoznawcze

synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

ISSN: 1730-4180     eISSN: 2353-3161    OAI    DOI: 10.18276/sj.2015.14-17
CC BY-SA   Open Access   CEEOL  ERIH PLUS

Lista wydań / t. 14, 2015
Leksyka wartościująca w obrazie człowieka złego w Psałterzu Dawidowym Mikołaja Reja

Autorzy: Danuta Kowalska
Uniwersytet Łódzki
Słowa kluczowe: Mikołaj Rej, Psałterz Dawidowy, leksyka wartościująca, obraz człowieka złego
Data publikacji całości:2015
Liczba stron:15 (269-283)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

The article deals with evaluative vocabulary in the religious language in 16th century.The analysis focuses on the evaluative lexicon used by Rej to form an image of anevil man in David’s Psalter. The paraphrase used by Rej is rich with varied evaluativeexpressions in respect of the evil man, mainly adjectival elements. It is clearly visiblewhen compared to earlier medieval translations based on the verbal method of translatingwhich follow the Latin linguistic model which is not diverse. What attracts attention is notonly a big number of forms, but also the autonomy of the author’s lexical choices whichtestifies to the author’s free creation of a stereotypical idea of an evil man, to breakingwith the Latin shape of Wulgata and to a search of one’s own way of the art of translation.A tendency to avoid repetitions and to care for the synonymic diversity of the epithets haspaved a way in David’s Psalter for rare lexemes unknown to the literary language and formorphological doubles and lexemes formed with the use of rare formants. The materialanalysed has shown Rej as an artist who creates the text of his translation without anyrestraints and who applies synonymy as an important tool used to shade the meaning.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Bańkowski A., Osobliwy, w: idem, Etymologiczny słownik języka polskiego, t. II, Warszawa 2000.
2.Greszczuk B., Antynomia dobra i zła w najstarszym piśmiennictwie religijnym, w: Tysiąc lat polskiego słownictwa religijnego, red. B. Kreja, Gdańsk.
3.Greszczuk B., Archetypy starotestamentowe w polskich przekładach psalmów. Problemy lingwistyki stosowanej, Rzeszów 2000.
4.Kochan A., „Źwierciadło” Mikołaja Reja. Studium o utworze, Wrocław 2003.
5.Kowalska D., Sztuka słowa Mikołaja Reja. Studium stylistycznojęzykowe „Psałterza Dawidowego”, Łódź 2013.
6.Koziara S., Pojęcia wartościujące w polskich przekładach psałterza, Kraków 1993.
7.Łach S., Kim są nieprzyjaciele w psalmach, w: Księga Psalmów. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz – ekskursy, oprac. ks. S. Łach, [Pismo Święte Starego Testamentu, t. VII, cz. 2], Poznań 1990.
8.Ostrowska E., O artyzmie opisów przyrody w Wizerunku Reja, „Język Polski” 1961, z. 4.
9.Rospond S., Język i artyzm językowy Jana Kochanowskiego, Wrocław 1961.
10.Skubalanka T., Kategoria atrybutu a epitety stylistyczne, w: eadem, Wprowadzenie do gramatyki stylistycznej języka polskiego, Lublin 2000.
11.Słownik polszczyzny XVI wieku, red. red. R. Mayenowa, F. Pepłowski, t. I–XXXIV, Wrocław 1965–2010.
12.Urbańczyk S., Uwagi o artyzmie Psałterza w przekładzie Jana Kochanowskiego, w: O języku poetyckim Jana Kochanowskiego. Wybór artykułów z „Języka Polskiego”, Kraków 1984.
13.Weintraub W., Styl Jana Kochanowskiego, Kraków 1932.
14.Ziomek J., Wstęp, do: Jan Kochanowski, Psałterz Dawidów, BN, seria I, nr 174, Wrocław 1960.