Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie


ISSN: 1230-0780     eISSN: 2719-4337    OAI    DOI: 10.18276/skk.2022.29-12
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  CEEOL  ERIH PLUS

Issue archive / nr 29 2022
Zaufanie i nieufność dorosłych katolików do Kościoła instytucjonalnego w Polsce. Na podstawie wyników badań socjologicznych z przełomu XX i XXI wieku
(Trust and distrust of adult Catholics in the institutional Church in Poland. Based on the results of sociological research at the turn of the 20th and 21th centuries)

Authors: Józef Baniak ORCID
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań, Wydział Socjologii, Zakład Socjologii Cywilizacji
Keywords: adult Catholics distrust institutional Church trust turn of the 20th and 21st centuries
Data publikacji całości:2022
Page range:26 (223-248)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

This article presents and analyzes the trust and distrust of adult Catholics in the institutional Church in Poland. The basis for this analysis are the results of sociological research and public opinion polls carried out in the second half of the 20th century and in both decades of the 21st century. A detailed presentation of this research and a sociological analysis of its results are the appropriate method of writing this article. The research problem here is a general question: Did adult Catholics in Poland, and to what extent, declare their trust in the institutional Church and its religious and social activity during the turn old the century, and what percentage of these Catholics declared distrust of the Church and its activity in the century? Sociological research and social surveys showed that the majority of adult Polish Catholics trusted the institutional Church and accepted its religious and social activity during this period. On the other hand, these studies also revealed a decrease in the 21st century, in relations to the 20th century, in the percentage of adult Catholics who so far trusted the institutional Church, and at the same time indicated a significant increase in the percentage of adult Catholics who declared distrust of the Church and they accepted his religious and social activity.
Download file

Article file

Bibliography

1.Adamski, Władysław, Krzysztof Jasiewicz. „Dynamika postaw kontestacyjnych: postrzeganie konfliktów, zaufanie do instytucji i stosunek do pluralizmu w latach 1984–1988”. W: Polacy ’88. Dynamika konfliktu w czasie reform, red. Władysław Adamski, Krzysztof Jasiewicz, Lena Kolarska-Bobińska, Edmund Wnuk-Lipiński, 230–235. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1989.
2.Baniak, Józef. „Autorytet Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce na tle przemian ustrojowych w świetle wyników badań z lat 1984–1994”. Przegląd Religioznawczy 1 (1997): 165–180.
3.Barczykowska, Agnieszka. Kapitał społeczny a zjawiska patologii społecznej w wielkim mieście. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 2011.
4.Bartoszek, Adam. „Zaufanie jako czynnik aktywności obywatelskiej”. W: Budowa lokalnego społeczeństwa obywatelskiego w perspektywie integracji obywatelskiej, red. Edward Nycz, 139–150. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2003.
5.Bieńkuńska, Anna, Mikołaj Hiponiuk, Sławomir Nałęcz, Tomasz Piasecki. „Sieciowy kapitał społeczny i zaufanie”. W: Jakość życia w Polsce w 2015 roku. Wyniki badań spójności społecznej, 143–192. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2017.
6.Bogunia-Borowska, Małgorzata. „Życie w dobrym społeczeństwie. Wartości jako fundament dobrego społeczeństwa”. W: Fundamenty dobrego społeczeństwa, red. Małgorzata Bogunia-Borowska, 13–45. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2015.
7.Cichomski, Bogdan, Tomasz Jerzyński, Marcin Zieliński. Religijność Polaków w latach: 1991–1999–2010. Międzynarodowy Sondaż Społeczny. Warszawa, 2012.
8.Cichomski, Bogdan, Tomasz Jerzyński, Marcin Zieliński. Wiara, praktyki religijne i cenione wartości. Porównanie międzynarodowe – 1999. Warszawa: Instytut Stosunków Społecznych Uniwersytet Warszawski, 2001.
9.Cybulska, Agnieszka. Zaufanie społeczne. Komunikat z badań CBOS. BS/33/ 2012, 7–9. Warszawa: CBOS, 2012.
10.Dyoniziak, Ryszard. Sondaże a manipulowanie społeczeństwem. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1997.
11.Feliksiak, Michał. Ocena działalności parlamentu, prezydenta i wybranych instytucji publicznych. Komunikat z badań CBOS. BS/8/2011, 5. Warszawa: CBOS, 2011.
12.Frankowski, Edward Marian. Religijność katolików diecezji sandomierskiej. Studium socjologiczne. Sandomierz–Stalowa Wola: Oficyna Wydawnicza Fundacji Uniwersyteckiej w Stalowej Woli, 2006.
13.Fukuyama, Francis. Wielki wstrząs. Natura ludzka a odbudowa porządku społecznego. Tłum. Hanna Komorowska, Krzysztof Dorosz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000.
14.Gandziarowska-Ziołecka, Jagoda, Joanna Średnicka, Karol Zyskowski. „Kapitał społeczny i dobro wspólne”. W: Współczesne społeczeństwo polskie, red. Anna Giza, Małgorzata Sikorska, 359–399. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012.
15.Grabowska, Mirosława. „Religijność i Kościół w procesie transformacji w Polsce”. W: Poza granicami socjologii, red. Antoni Sułek, Krzysztof Nowak, Anna Wyka, 141–166. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001.
16.Jasiewicz, Krzysztof. „Orientacje polityczne Polaków”. W: Dynamika konfliktu i konsensusu. Raport z badań: Polacy ’84, red. Władysław Adamski, Krzysztof Jasiewicz, Andrzej Rychard, 532–611. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1986.
17.Jasiewicz, Krzysztof. „Od protestu i represji do wolnych wyborów”. W: Polacy ’90. Konflikty i zmiana. Raport z badań empirycznych, red. Krzysztof Jasiewicz, 108–121. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1991.
18.Kołakowski, Leszek. „Czy już w po-chrześcijańskim czasie żyjemy?”. W: Sacrum i kultura. Chrześcijańskie korzenie przyszłości, red. Ryszard Rubinkiewicz, Stanisław Zięba, 43–58. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014.
19.Kurczewski, Jacek. „Współczesna obyczajowość polska”. W: Społeczeństwo polskie w perspektywie członkostwa w Unii Europejskiej, red. Janusz Mucha, 185–199. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999.
20.Kutyło, Łukasz. „Kryzys instytucji religijnych i jego wpływ na religijność. Przypadek Polski”. Studia Humanistyczne AGH 20, 3 (2021): 13–32.
21.Kwiatkowski, Mariusz. „Zaufanie i nieufność w Kościele. Perspektywa socjologiczna”. W: Katolicyzm polski na przełomie wieków. Teologiczny, instytucjonalny i wspólnotowy wymiar Kościoła, red. Józef Baniak, 95–110. Poznań: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2002.
22.Libiszowska-Żółtkowska, Maria. Wiara uczonych. Esej socjologiczny mocno osadzony w empirii. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, 2000.
23.Mariański, Janusz. Kościół katolicki w Polsce a życie społeczne. Studium socjologiczno--pastoralne. Lublin: Wydawnictwo Gaudium, 2005.
24.Mariański, Janusz. Kościół katolicki w Polsce w kontekście socjologicznym. Studium socjologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2018.
25.Mariański, Janusz. Kościół katolicki w Polsce w przestrzeni życia publicznego. Studium socjologiczne. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2013.
26.Mariański, Janusz. Religia i Kościół w społeczeństwie pluralistycznym. Polska lat dziewięćdziesiątych. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1993.
27.Mariański, Janusz. Tożsamości religijne w społeczeństwie polskim. Studium socjologiczne. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2017.
28.Marody, Mirosława, Sławomir Mandes. „Zmiany polskiej religijności”. W: Wartości i zmiany. Przemiany postaw Polaków w jednoczącej się Europie, red. Aleksandra Jasińska-Kania, 191–206. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2012.
29.Morawski, Witold. „Załogi przemysłowe: problematyzacje kryzysu i sposoby przezwyciężania go”. W: Gospodarka i społeczeństwo. Wartości i interesy załóg przemysłowych, red. Witold Morawski, 1–27. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 1986.
30.Nastroje społeczne w czerwcu 1993. Komunikat z badań TNS OBOP, 2. Warszawa 1993.
31.Nosowski, Zbigniew. „Jest źle. O kryzysach naszego Kościoła”. Więź 63 (681): 81–94.
32.Nowicki, Stefan. „Polska i Polacy”. Polityka 33 (1989): 51–52, 1, 7.
33.Opinie społeczne o działalności Kościoła w Polsce. Komunikat z badań TNS OBOP (październik), nr 26/528, 2–3. Warszawa 1989.
34.Opinia publiczna o głównych instytucjach i organizacjach w kraju. Komunikat z badań CBOS. BS/417/108/92/, 1–2. Warszawa: CBOS: 1992.
35.Opinie Polaków o Kościele. A.D. 2010. Komunikat z badań TNS OBOP (grudzień), 2–8. Warszawa, 2010.
36.Pollack, Detlef. „Religios-kirchlicher Wandel und Osteuropa im Mittel und Osteuropa – ein Überblick”. Ost-West. Europaische Perspektiven 1, 2 (2000): 83–93.
37.Opinie Polaków o Kościele. A.D. 2016. Komunikat z badań TNS OBOP (lipiec), 3–4. Warszawa, 2016.
38.Potocki, Andrzej. O Kościele także socjologicznie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2017.
39.Putnam, Robert. Demokracja w działaniu. Tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech. Tłum. Jerzy Szacki. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1995.
40.Roguska, Beata. Opinie o finansowaniu Kościoła. Komunikat z badań CBOS. BS/63/2012, 13–14. Warszawa: CBOS, 2012.
41.Roguska, Beata, Bogna Wciórka. „Religijność i stosunek do Kościoła katolickiego”. W: Polska – Europa – Świat. Opinia publiczna o procesie integracji, red. Michał Strzeszewski, Krzysztof Zagórski, 319–343. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2005.
42.„Rozkłady częstotliwości brzegowych”. W: Postawy religijno-społeczne mieszkańców diecezji zielonogórsko-gorzowskiej, red. Edward Jarmoch, Witold Zdaniewicz, 148–211. Zielona Góra: Wydawnictwo Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej, 2013a.
43.„Rozkłady częstotliwości brzegowych z badania w 2012 roku”. W: Postawy społeczno-religijne Polaków: 1991–2012, red. Lucjan Adamczuk, Elżbieta Firlit, Witold Zdaniewicz, 238–242. Warszawa: Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC, 2013b.
44.Sadowski, Andrzej. Białystok. Kapitał społeczny mieszkańców. Białystok: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, 2006.
45.Sroczyńska, Maria. „Obraz Kościoła i jego miejsce w życiu religijno-politycznym”. W: Postawy religijno-społeczne mieszkańców archidiecezji łódzkiej, red. Witold Zdaniewicz, Tadeusz Zembrzuski, 107–118. Łódź: Wydawnictwo Archidiecezjalne, 2002.
46.Stosunek do instytucji i organizacji publicznych. Komunikat z badań CBOS. BS/ 57/45/93, 2–3. Warszawa: CBOS, 1993.
47.Sztompka, Piotr. „Kulturowe imponderabilia szybkich zmian społecznych: zaufanie, lojalność, solidarność”. W: Imponderabilia wielkiej zmiany: mentalność, wartości i więzi społeczne czasów transformacji, red. Piotr Sztompka, 95–110. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999.
48.Sztompka, Piotr. Trauma wielkiej zmiany. Społeczne kształty transformacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000.
49.Świątkiewicz, Wojciech. „Kulturowe wzory religijności”. W: Wilamowice. Przyroda, historia, język, kultura oraz społeczeństwo miasta i gminy, red. Antoni Barciak, 449–456. Wilamowice, 2001.
50.Świątkiewicz, Wojciech. „Portret księdza”. W: Kościół katolicki na początku trzeciego tysiąclecia w opinii Polaków, red. Witold Zdaniewicz, Sławomir Henryk Zaręba, 107–120. Warszawa: Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC, 2004.
51.Weigel, George. Czym jest katolicyzm? Dziesięć kontrowersyjnych pytań. Tłum. Aleksander Gomola (Kraków: Wydawnictwo Znak, 2003).
52.Wyniki badania „Aktualne problemy i wydarzenia” (nr 260). Komunikat z badań CBOS. Warszawa: CBOS, 2012a, 39–32.
53.Wyniki badania „Aktualne problemy i wydarzenia” (nr 263). Komunikat z badań CBOS. Warszawa: CBOS, 2012b, 22–25.
54.Wyniki badania „Aktualne problemy i wydarzenia” (nr 286). Komunikat z badań CBOS. Warszawa: CBOS, 2014, 27–29.
55.Zaręba, Sławomir Henryk. „Wiara sakralna, wiara klerykalna, wiara masowa…? Wizerunek polskiej religijności”. W: Rodzina, religia, społeczeństwo. Polacy 2009 w diagnozie socjologicznej, red. Sławomir Henryk Zaręba, 77–99. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2010.
56.„Zaufanie do instytucji społecznych”. Przegląd Badania Opinii Publicznej 4 (1992): 4.