Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie


ISSN: 1230-0780     eISSN: 2719-4337    OAI    DOI: 10.18276/skk.2015.22-17
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  CEEOL  ERIH PLUS

Issue archive / nr 22 2015
Nacjonalizm jako skrajność narodowa w nauczaniu społecznym Kościoła
(Nationalism as extreme national social teaching of the Church)

Authors: Roman Misiak
Wydział Teologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego
Keywords: anthropology personalism social ethics national extremes nationalism nation social teaching of the Church
Data publikacji całości:2015
Page range:16 (257-272)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The Church’s Magisterium has not commented on nationalism in a systematic and comprehensive way yet. The article brings the nodal points on this subject and describes Pope’s reactionsto the risks of extreme nationalism aberration that manifest themselves, both in attitudes and ideologies, and lead to conflicts and wars. Actually, the papal pronouncements of Pope BenedictXV and senior Benedict XVI have been put into analysis. The matrix of the analysis is particularly the knowledge of Catholic social teaching, social philosophy and political science. Social teaching of the Church, drawing arguments from natural law and Revelation, gives the prominence in the human community to nations and national values. At the same time, however, it warns against treating them as the absolute values. This basic error of extreme nationalism substantially disturbs human equality and undermines the dignity of a man, sacrificing him brutally on the altar of national interests. Extreme nationalism perceived as a total ideology that tends to become almost a religion or inhuman socio-political system is strongly condemned in the social teaching of the Church.
Download file

Article file

Bibliography

1.Benedykt XV, List okólny, Warszawa 1915.
2.Benedykt XVI, Podróż apostolska do Beninu. Przemówienie na lotnisku w Kotonu, 18 XI 2011, http://w2.vatican.va/content/benedict-xvi/pl/speeches/2011/november/documents/hf_ben-xvi_spe_20111118_benvenuto-benin.html.
3.Calhoun C., Nacjonalizm i społeczeństwo obywatelskie: demokracja, zróżnicowanie i samookreślenie, w: Ani książę, ani kupiec: obywatel. Idea społeczeństwa obywatelskiego w myśli współczesnej, Kraków 1997, s. 224-259.
4.Calvez J.-Y., Narody w myśli Kościoła, „Społeczeństwo” (1996), nr 4, s. 633-641.
5.Gajda J., Racjonalny patriotyzm jako antidotum skrajnego nacjonalizmu, w: Patriotyzm i nacjonalizm. Ku jakiej tożsamości kulturowej?, red. J. Nikitorowicz, Kraków 2013, s. 50-64.
6.Gellner E., Narody i nacjonalizm, Warszawa 1991.
7.Hilaire Y.-M, Papieże XX wieku wobec nacjonalizmów i wojen, „Kolekcja Communio” nr 9 (Naród. Wolność – Liberalizm), Poznań 1994, s. 104-121.
8.Hume B., Kościół nie istnieje sam dla siebie. Refleksje o przyszłości Kościoła w Europie, „Więź” (1994), nr 1, s. 20-39.
9.II Synod Biskupów, De iustita in mundo, w: Dokumenty nauki społecznej Kościoła, cz. 2, red. M. Radwan, L. Dyczewski, L. Kamińska, A. Stanowski, Rzym-Lublin 1996, s. 79-96.
10.Jan Paweł II, Encyklika Centesimus annus, w: Dokumenty nauki społecznej Kościoła, cz. 2, red. M. Radwan, L. Dyczewski, L. Kamińska, A. Stanowski, Rzym-Lublin 1996, s. 363-421.
11.Jan Paweł II, Encyklika Redemptor hominis, w: Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, t. 1, Kraków 1996, s. 1-53.
12.Jan Paweł II, Encyklika Veritatis splendor, w: Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, t. 2, Kraków 1996, s. 531-637.
13.Jan Paweł II, List Apostolski Tertio millenio adveniente, Wrocław 1994.
14.Jan Paweł II, List Apostolski Tu m`as mis au trefonds z okazji pięćdziesiątej rocznicy wybuchu II wojny światowej, w: Wybór listów Ojca Świętego Jana Pawła II, t. 2, Kraków 1997, s. 465-475.
15.Jan Paweł II, Nie ma pokoju bez sprawiedliwości, nie ma sprawiedliwości bez przebaczenia – Orędzie Jana Pawła II na XXXV Światowy Dzień Pokoju, http://papiez.wiara.pl/doc/378729.Nie-ma-pokoju-bez-sprawiedliwosci-nie-ma-sprawiedliwosci-bez/3.
16.Jan Paweł II, Orędzie na XXXIII Światowy Dzień Pokoju 2000 roku, „Społeczeństwo” (2001), nr 1, s. 191-200.
17.Jan Paweł II, Przemówienie do Korpusu Dyplomatycznego przy Stolicy Apostolskiej, „Społeczeństwo” (2000), nr 1, s. 24-26.
18.Jan Paweł II, Od praw człowieka do praw narodów – Przemówienie do Zgromadzenia Ogólnego ONZ, „L`Osservatore Romano” (1995), nr 11-12, s. 4-9.
19.Jan Paweł II, Przemówienie wygłoszone w siedzibie UNESCO, w: Dokumenty nauki społecznej Kościoła, cz. 2, red. M. Radwan, L. Dyczewski, L. Kamińska, A. Stanowski, Rzym-Lublin 1996, s. 135-150.
20.Jan XXIII, Encyklika Mater et magistra, w: Dokumenty nauki społecznej Kościoła, cz. 1, red. M. Radwan, L. Dyczewski, L. Kamińska, A. Stanowski, Rzym-Lublin 1996, s. 303-360.
21.Jan XXIII, Encyklika Pacem in terris, w: Dokumenty nauki społecznej Kościoła, cz. 1, red. M. Radwan, L. Dyczewski, L. Kamińska, A. Stanowski, Rzym-Lublin 1996, s. 361-401.
22.Jedlicki Jerzy, Nacjonalizm, patriotyzm i inicjacja kulturowa, „Znak” (1997), nr 3, s. 51-61.
23.Klose A., Nation, w: Katholisches Soziallexikon, red. A. Klose, W. Mantl, V. Zsifkovits, Graz-Wien-Köln 19802, kol. 1851-1855.
24.Kowalczyk S., Wolność naturą i prawem człowieka. Indywidualny i społeczny wymiar wolności, Sandomierz 2000.
25.Lemberg E., Geschichte des Nationalismus in Europa, Stuttgart 1950.
26.Lukacs J., Die Geschichte geht weiter. Das Ende des 20. Jahrhunderts und die Wiederkehr des Nationalismus, München 1994.
27.Mazurek F., Godność osoby ludzkiej jako wartość absolutna, „Roczniki Nauk Społecznych” (1993), nr 31, z. 1, s. 261-271.
28.Misiak R., Naród w nauczaniu społecznym Kościoła, Szczecin 2007.
29.Nikitorowicz J., Tożsamość – twórczy wysiłek ku patriotyzmowi, w: Patriotyzm i nacjonalizm. Ku jakiej tożsamości kulturowej?, red. J. Nikitorowicz, Kraków 2013, s. 29-49.
30.Orzechowska-Wacławska J., Stare i nowe oblicze nacjonalizmu. Wnioski z badań nad baskijskim ruchem nacjonalistycznym, „Acta Universitatis Lodzensis. Folia Socjologica” (2013), nr 47, s. 73-86.
31.Paweł VI, Encyklika Populorum progressio, w: Dokumenty nauki społecznej Kościoła, cz. 2, red. M. Radwan, L. Dyczewski, L. Kamińska, A. Stanowski, Rzym-Lublin 1996, s. 7-37.
32.Paweł VI, Prawdziwy oręż pokoju – Orędzie na IX Światowy Dzień Pokoju 1976, w: Paweł VI, Jan Paweł II. Orędzia papieskie na Światowy Dzień Pokoju, red. K. Cywińska, T. Konopka, M. Radwan, Rzym-Lublin 1987, s. 79-85.
33.Paweł VI, Przemówienie do Korpusu Dyplomatycznego, w: Paweł VI, Nauczanie społeczne. Przemówienia i inne dokumenty 1976-1978, t. 2, Warszawa 1979, s. 13-17.
34.Pius XI, Encyklika Caritate Christi compulsi, http://www.kathpedia.com/index.php?title=-Caritate_christi_compulsi_%28Wortlaut%29.
35.Pius XI, Encyklika Mit bernnender Sorge, w: Dokumenty nauki społecznej Kościoła, cz. 1, red. M. Radwan, L. Dyczewski, L. Kamińska, A. Stanowski, Rzym-Lublin 1996.
36.Pius XII, Encyklika Summi Pontificatus, w: Dokumenty nauki społecznej Kościoła, cz. 1, red. M. Radwan, L. Dyczewski, L. Kamińska, A. Stanowski, Rzym-Lublin 1996.
37.Pius XII, Weihnachtsbotschaft, Rzym 24.12.1954, w: Aufbau und Entfaltung des gesellschaftlichen Lebens. Soziale Summe Pius XII, Bd. 1-3, red. A.-F. Utz, J.-F. Groner, Freiburg Schweiz 1954-1961, s. 3796-3815.
38.Pius XII, Weihnachtsbotschaft, Rzym 24.12.1955, w: Aufbau und Entfaltung…, s. 3816-3835.
39.Piwowarczyk J., Katolicka etyka społeczna, Kraków 1957.
40.Piwowarski W., Naród, w: Słownik katolickiej nauki społecznej, red. W. Piwowarski, Warszawa 1993, s. 112-113.
41.Przebinda G., Większa Europa. Papież wobec Rosji i Ukrainy, Kraków 2001.
42.Rodziński A., Osoba i kultura, Warszawa 1985.
43.Schieder T., Nationalismus und Nationalstaat. Studien zum nationalen Problem im modernen Europa, Göttingen 1991.
44.Skorowski H., Naród i państwo w nauczaniu społecznym Kościoła, Warszawa 1999/2000.
45.Sobek U., Nacjonalizm – wybór czy fatalizm Europy, „Zeszyty Naukowe Zakładu Europeistyki Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie” (2008), nr 3(8), s. 75-103.
46.Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, w: Dokumenty nauki społecznej Kościoła, cz. 1, red. M. Radwan, L. Dyczewski, L. Kamińska, A. Stanowski, Rzym-Lublin 1996, s. 403-481.
47.Spiecker M., Naród a wyznanie, „Kolekcja Communio” nr 9 (Naród. Wolność – Liberalizm), Poznań 1994, s. 86-99.
48.Stachowski Z., Kościół katolicki wobec nacjonalizmu, w: Nacjonalizm. Konflikty narodowościowe w Europie Środkowej i Wschodniej, red. s. Helnarski, Toruń 1994, s. 121-130.
49.Szacki J., O narodzie i nacjonalizmie, „Znak” (1997), nr 3, s. 4-32.
50.Tarasiewicz P., Nacjonalizm w świetle filozofii kultury, „Studia Ełckie” (2008), t. 10, s. 97-111.
51.Waldenberg M., Kwestie narodowe w Europie Środkowo-Wschodniej, Warszawa 1992.
52.Wissen G. von, Państwo i naród, „Kolekcja Communio” nr 9 (Naród. Wolność – Liberalizm), Poznań 1994, s. 67-85.
53.Wyszyński S., Pius XII a Polska, „Ateneum Kapłańskie” (1946), t. 45, s. 11-41.
54.Znaniecki F., Współczesne narody, Warszawa 1990.