Acta Iuris Stetinensis

Previously: Zeszyty Naukowe. Roczniki Prawnicze


ISSN: 2083-4373     eISSN: 2545-3181    OAI    DOI: 10.18276/ais.2025.52-06
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Issue archive / 1/2025 (52)
Problemy międzynarodowej ochrony środowiska w polskiej nauce prawa międzynarodowego okresu międzywojennego
(Reception of international environmental protection in the Polish science of international law in the interwar period)

Authors: Przemysław Osóbka ORCID
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Editorial Board: Redaktor tomu: Ewelina Cała-Wacinkiewicz
Uniwersytet Szczeciński
Keywords: Polish school of international law environmental protection interwar period International Bureau for Nature Conservation International Committee for the Protection of Birds
Whole issue publication date:2025-03
Page range:25 (89-113)
Cited-by (Crossref) ?:
Downloads ?: 73

Abstract

The article is a transcript of a paper presented during the National Scientific Conference “Scholars and the science of international law in Poland. On the 100th anniversary of the establishment of the Polish Group of the International Law Association”, held in Szczecin on November 15–17, 2023. The purpose of the article is to present the achievements of the Polish science of international law in the interwar period in the field of the reception of international environmental protection. Despite the fact that the reborn Polish-Lithuanian Commonwealth had to face legal problems related to the reconstruction of the state, consolidation of its subjectivity and setting boundaries, the sphere of interest of lawyers also included issues regarding the protection of the natural environment. Solid legal foundations for the reception of international protection of the animal and plant world opened the way for the Sejm of the Republic of Poland to adopt the Act of March 10, 1934 on nature protection, and for outstanding Polish naturalists, such as professors Walery Goetel, Michał Siedlecki, Władysław Szafer, active participation in international congresses devoted to nature conservation, as well as representing Poland in the first international organizations dealing with these issues. In research devoted to the reception of international environmental protection in Polish international law in the interwar period, the historical-legal and formal-dogmatic methods were used. Their use allowed not only a thorough examination of the topic, but also the formulation of conclusions. They indicate the interest of outstanding Polish scientists of the interwar period and law experts in the issues of legal protection of the animal and plant world, both in the dimension of international and domestic law. The issue of environmental protection was present in international law textbooks, which were created by Polish internationalist lawyers in the interwar period: Zygmunt Cybichowski, Ludwik Ehrlich, and Julian Makowski. Their influence on shaping the perception of international nature protection goes far beyond the interwar period and is also noticeable today.
Download file

Article file

Bibliography

1.Badeni S.H., O łowiectwie polskiem w czasach piastowskich, Lwów 1896.
2.Bowman M., Davies P., Redgwell C., The African Convention on the Conservation of Nature and Natural Resources, w: Lyster’s International Wildlife Law, Cambridge 2010.
3.Ciechanowicz-McLean J., Prawo ochrony i zarządzania środowiskiem, Warszawa 2015.
4.Cybichowski Z., Polowanie, w: Z. Cybichowski (red.), Encyklopedia podręczna prawa publicznego (konstytucyjnego, administracyjnego i międzynarodowego), t. 2, Państwo związkowe – źródła lecznicze, Warszawa 1930.
5.Cybichowski Z., Prawo międzynarodowe publiczne i prywatne, Warszawa 1932.
6.Ehrlich L., Prawo narodów, Lwów 1932.
7.Ehrlich S., O metodzie formalno-dogmatycznej, „Państwo i Prawo” 1955, nr 3.
8.Ejsmond J., Wielkie łowy królów polskich, Warszawa 1927.
9.Engelhardt E., La protection internationale des animaux, „Revue de Droit International et de Législation Comparée” 1902, Deuxième Série – Tome IV, Année 34.
10.Gass I., Polsko-węgierski spór o Morskie Oko, https://archiwum.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=310:spor-o-morskie-oko&catid=26&Itemid=169.
11.J. L., Posiedzenie konstytuujące Międzynarodowego Biura Ochrony Przyrody w Brukseli, „Ochrona Przyrody. Organ Państwowej Rady Ochrony Przyrody” 1935, rocznik 15.
12.Kalinowska A., Edukacja, kultura i wartości zrównoważonego rozwoju, w: W. Szymalski (red.), 100 lat ochrony środowiska w Polsce, Radom 2020.
13.Kulczyńska W., Szafer W., Udział Polski w powstaniu Międzynarodowego Biura Ochrony Przyrody w Brukseli, „Ochrona Przyrody. Organ Państwowej Rady Ochrony Przyrody” 1930, rocznik 10.
14.Lipa J.J., Obce gatunki inwazyjne zagrożeniem dla entomofauny Europy i Polski, „Wiadomości Entomologiczne” 2004, t. 23, Suplement 2, Ochrona owadów.
15.Łyskowski I., O metodzie w badaniach prawno-historycznych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1929, nr 1.
16.Maciantowicz M., Międzynarodowe Towarzystwo Ochrony Żubra, https://www.encyklopedialesna.pl/haslo/miedzynarodowe-towarzystwo-ochrony-zubra/.
17.Makowski J., Prawo międzynarodowe, Warszawa 1922.
18.Mańkowski T., Prawo łowieckie w Polsce w wiekach średnich, „Przewodnik Naukowy i Literacki” 1904.
19.Mirek Z., Aktualność myśli Jana Gwalberta Pawlikowskiego na tle współczesnych przemian cywilizacyjnych i tendencji w ochronie przyrody (w sześćdziesiątą rocznicę śmierci), „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 2001, t. 46, nr 1.
20.Nowakowski M., Rozwój zasad polskiego prawa ochrony środowiska – uwagi na tle porównawczym, „Państwo i Społeczeństwo” 2007, nr 4.
21.Pawlikowski J.G., O prawie ochrony przyrody, „Ochrona Przyrody. Organ Państwowej Rady Ochrony Przyrody” 1926, rocznik 6.
22.Pawlikowski J.G., Rozbudowa prawnych podstaw ochrony przyrody w Polsce, nadbitka z: „Ochrona Przyrody. Organ Państwowej Rady Ochrony Przyrody” 1934, rocznik 14.
23.Pawlikowski J.G., Słowo o międzynarodowej ochronie przyrody i jej tendencjach rozwojowych, „Ochrona Przyrody. Organ Państwowej Rady Ochrony Przyrody” 1927, rocznik 7.
24.Pawlikowski J.G., Społeczna organizacja ochrony przyrody, „Ochrona Przyrody. Organ Państwowej Rady Ochrony Przyrody” 1922, rocznik 3.
25.Radecki W., Zarys dziejów prawnej ochrony przyrody i środowiska w Polsce , Kraków 1990.
26.Romaniszyn B., Umowa między Polską a Czechosłowacją o rybołówstwie i ochronie rybna wodach granicznych i na wodach ich zlewisk, „Ochrona Przyrody. Organ Państwowej Rady Ochrony Przyrody” 1928, rocznik 8.
27.Sarna Z., Międzynarodowe publiczne prawo morskie w czasie pokoju i wojny, Część I, Kraków 1932.
28.Siedlecki M., Przystąpienie Polski do Międzynarodowego Komitetu Ochrony Ptaków, „Ochrona Przyrody. Organ Państwowej Rady Ochrony Przyrody” 1930, rocznik 10.
29.Siedlecki M., Sprawozdanie z Międzynarodowego Kongresu Ochrony Przyrody, który odbył się w Paryżu w dniach od 30 czerwca do 4 lipca 1931 r., „Ochrona Przyrody. Organ Państwowej Rady Ochrony Przyrody” 1931, rocznik 11.
30.Siedlecki M., Sprawy dotyczące ochrony przyrody na posiedzeniu Międzynarodowej Rady Badań Morza w Kopenhadze w czerwcu 1930 r., „Ochrona Przyrody. Organ Państwowej Rady Ochrony Przyrody” 1930, rocznik 10.
31.Smed J., The founding of ICES – prelude, personalities, and politics: Stockholm (1899);
32.Christiania (1901); Copenhagen (1902), w: Jens Smed archive. An ICES history lesson, 30.11.2016, https://issuu.com/icesdk/docs/jens_smed_archive.
33.Smoleński J., Międzynarodowy Kongres Ochrony Przyrody, „Ochrona Przyrody. Organ Państwowej Rady Ochrony Przyrody” 1924, rocznik 4.
34.Sztolcman J., Sprawozdanie z I-go Kongresu Międzynarodowego Towarzystwa Ochrony Żubrów, „Ochrona Przyrody. Organ Państwowej Rady Ochrony Przyrody” 1926, rocznik 6.
35.Sztolcman J., Sprawozdanie z Kongresu Ochrony Ptaków w Luksemburgu (1925 r.), „Ochrona Przyrody. Organ Państwowej Rady Ochrony Przyrody” 1925, rocznik 5.
36.Tekst przemówienia Jana Sztolcmana i Roberta de Clermont na Międzynarodowym Kongresie Ochrony Przyrody w Paryżu, w 1923 roku (tłum. P. Daszkiewicz), http://www.zubry.com/restytucja-zubra.
37.Ustanowienie Międzynarodowej Rady Łowieckiej, „Ochrona Przyrody. Organ Państwowej Rady Ochrony Przyrody” 1929, rocznik 9.
38.Williams W., Reminiscences of the Bering Sea Arbitration, „American Journal of International Law” 1943, vol. 37, no. 4.
39.Winiarski B., Rzeki polskie ze stanowiska prawa międzynarodowego, Poznań 1922.
40.Wodziczko A., Zasługi naukowe Jana Gwalberta Pawlikowskiego na polu ochrony przyrody, Lwów 1939.