Acta Iuris Stetinensis

Wcześniej: Zeszyty Naukowe. Roczniki Prawnicze


ISSN: 2083-4373     eISSN: 2545-3181    OAI    DOI: 10.18276/ais.2024.50-06
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / 4/2024 (50)
Carbon tax and plastic levy as examples of tributes that can have an impact on environmental protection
(Podatek węglowy i opłata od plastiku jako przykłady danin mogących mieć wpływ na ochronę środowiska)

Autorzy: Katarzyna Kopyściańska ORCID
University of Wrocław
Słowa kluczowe: mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 w okresie przejściowym (podatek węglowy) europejski zielony ład Gotowi na 55 emisje CO2 jednorazowe tworzywa sztuczne podatek od plastiku
Data publikacji całości:2024-12
Liczba stron:14 (91-104)
Cited-by (Crossref) ?:
Liczba pobrań ?: 91

Abstrakt

Podstawowym celem artykułu jest zbadanie korzyści i zagrożeń dla konsumentów oraz środowiska, jakie niesie ze sobą wprowadzenie w Unii Europejskiej mechanizmu Carbon Border Adjustment Mechanizm (dalej CBAM) oraz Single Use Plastic (dalej SUP). Z uwagi na zbyt krótki okres obowiązywania analizowanych regulacji cel ten można osiągnąć, jedynie oceniając obowiązujący stan prawny, tj. porównując założenia „pomysłodawców” analizowanych regulacji z ich sposobem wdrożenia do polskich przepisów oraz zestawiając je również z aktualnie obowiązującymi przepisami, np. mechanizmem handlu emisjami CO2 (EU ETS). Ochrona klimatu polega przede wszystkim na ograniczaniu negatywnego wpływu działalności człowieka na atmosferę. Powyższe negatywne oddziaływanie polega głównie na nadmiernej emisji gazów cieplarnianych do powietrza w celu realizacji procesów technologicznych, takich jak spalanie węgla w celu wytworzenia energii elektrycznej. Zmiany klimatyczne to problem globalny, który wymaga globalnych rozwiązań. W miarę jak UE zwiększa swoje ambicje klimatyczne, a w wielu krajach spoza UE dominują mniej rygorystyczne polityki klimatyczne, istnieje ryzyko tzw. ucieczki emisji. Ucieczka emisji ma miejsce, gdy przedsiębiorstwa z siedzibą w UE przenoszą wysokoemisyjną produkcję za granicę do krajów o mniej rygorystycznej polityce klimatycznej niż w UE lub gdy produkty UE są zastępowane produktami importowanymi o wyższej emisji dwutlenku węgla. Unijny system handlu uprawnieniami do emisji CO2 (EU ETS) został uruchomiony w 2005 roku. Prawie dwie dekady później rozpoczyna się wdrażanie rozwiązania, które ma potencjał ograniczenia zjawiska „wycieku emisji” w większym stopniu niż poprzednie środki. Mechanizm dostosowania cen w oparciu o emisję gazów cieplarnianych (CBAM) zapowiada przełomowe narzędzie umożliwiające nakładanie uczciwych cen na emisję dwutlenku węgla podczas produkcji towarów o dużej emisji dwutlenku węgla wprowadzanych do UE oraz zachęcanie do czystszej produkcji przemysłowej w krajach spoza UE. Stopniowe wprowadzanie CBAM jest zbieżne z wycofywaniem bezpłatnych przydziałów w ramach unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (ETS) w celu wsparcia dekarbonizacji przemysłu UE. Niemniej jednak należy zadać kluczowe pytanie, czy CBAM rzeczywiście kształtuje spójne ramy systemowe dla CO2 i czy nie budzi istotnych wątpliwości co do ich zgodności z wiążącymi Unię Europejską umowami międzynarodowymi i jej ekonomicznym sensem. Ponadto od 1 stycznia 2024 roku w Polsce zacznie obowiązywać nowa opłata za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. Tak zwany podatek od tworzyw sztucznych to kolejny krok w kierunku ograniczenia zanieczyszczenia środowiska. Ma na celu zachęcenie konsumentów do korzystania z produktów wielokrotnego użytku i zmniejszenie ilości odpadów z tworzyw sztucznych. W artykule zastosowano metodę dogmatycznoprawną, uwzględniając aktualną literaturę i obowiązujące regulacje prawne.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Brsakoska Bazerkoska J., The European Union and the World Trade Organization: Problems and Challenges, “Croatian Yearbook of European Law and Policy” 2021, No 7, 10.3935/cyelp.07.2011.122.
2.Caron J., Estimating Carbon Leakage and the Efficiency of Border Adjustments in General Equilibrium – Does Sectoral Aggregation Matter?, “Energy Econ.” 2012, No. 111–126, Vol. 3, 10.1016/j.eneco.2012.08.015.
3.Grzegorczyk F., Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) – Some Reflections on the Background of the European Green Deal, in: A. Pawłowski (ed.), Economy of the Synergy of Economic, Financial and Legal Environmental Law, Warsaw 2022.
4.Hufbauer G.C., Kim J., Can EU Carbon Border Adjustment Measures Propel WTO Climate Talks?. Policy Briefs PB21-23, Washington, DC, 2022.
5.Jakob M., Why Carbon Leakage Matters and What Can Be Done Against It, “One Earth” 2021, No. 609–614, Vol. 4, 10.1016/j.oneear.2021.04.010.
6.Li Y., Carbon Tariffs are Coming! The European Parliament Passes the “Carbon Border Adjustment Mechanism” Proposal, Posing Challenges to Many Industries [EB/OL], https://news.cnstock.com/news,bwkx-2021034671469.html.
7.Lim B., Hong K., Yoon J., Chang J.I., Cheong I., Pitfalls of the EU’s Carbon Border Adjustment Mechanism, “Energies” 2021, No. 147303, 10.3390/en14217303.
8.Matarewicz J., Graniczny podatek węglowy (CBAM) od 1 października 2023 r., LEX/el. 2023, https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/komentarze-praktyczne/granicznypodatek- weglowy-cbam-od-1-pazdziernika-2023-470209421.
9.Mehling M.A., Van Asselt H., Das K., Droege S., Verkuijl C., Designing Border Carbon Adjustments for Enhanced Climate Action, “Am. J. Int. Law” 2017, No. 113, pp. 433– 481, 10.1017/ajil.2019.22.
10.Nevalainen A., EU’s Carbon Border Adjustment Mechanism—Its Purpose and Effects on Carbon Leakage. Bachelor’s Thesis, Aalto University School of Business, Helsinki 2021.
11.Parry I., Simon B., Karlygash Z., Carbon Taxes or Emissions Trading Systems? Instrument Choice and Design, Washington, DC, 2022.
12.Palacková E., Saving Face and Facing Climate Change: Are Border Adjustments a Viable Option to Stop Carbon Leakage?, “Eur. View.” 2019, No. 149–155, Vol. 18, p. 15, 10.1177/1781685819881372.
13.Perdana S., Making the EU Carbon Border Adjustment Mechanism Acceptable and Climate Friendly for Least Developed Countries, “Energy Policy” 2022, No. 113245, Vol. 170, p. 14, 10.1016/j.enpol.2022.113245.
14.Ringius L., Torvanger A., Burden Sharing and Fairness Principles in International Climate Policy, “International Environmental Agreements: Politics, Law and Economics” 2002, No. 2.