Acta Iuris Stetinensis

Wcześniej: Zeszyty Naukowe. Roczniki Prawnicze

ISSN: 2083-4373     eISSN: 2545-3181    OAI    DOI: 10.18276/ais.2025.52-07
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / 1/2025 (52)
Dyplomacja lotnicza i kosmiczna – aspekty prawne

Autorzy: Małgorzata Polkowska ORCID
War Studies University
Słowa kluczowe: dyplomacja lotnicza ICAO dyplomacja kosmiczna COPUOS konferencja dyplomatyczna
Data publikacji całości:2025-03
Liczba stron:24 (115-138)
Cited-by (Crossref) ?:
Liczba pobrań ?: 33

Abstrakt

Dyplomacja w przestrzeni lotniczej i kosmicznej charakteryzuje się własną specyfiką z uwagi na skomplikowany przedmiot regulacji, którym jest zapewnienie bezpieczeństwa, zarówno w przestrzeni powietrznej, jak i kosmicznej. Płaszczyznę dyplomacji lotniczej i dyplomacji kosmicznej można odnosić nie tylko do tworzenia norm prawnomiędzynarodowych czy współpracy w ramach organizacji międzynarodowych, ale i szerzej, do innych działań związanych ze współpracą państw. Dyplomacja ta swoje fundamenty, istotę i zasady czerpie z prawa międzynarodowego publicznego, którego częścią są prawo dyplomatyczne i konsularne oraz protokół dyplomatyczny. Wiele uwagi poświęcono zagadnieniom związanym z działalnością organizacji międzynarodowych lotniczych i kosmicznych, które tworzą ramy formalne współpracy międzynarodowej w badanym zakresie. Ważne teoretyczne i praktyczne znaczenie ma przedstawienie procesu powstawania konwencji międzynarodowych, w trakcie którego ścierają się poglądy ludzi i stanowiska delegujących ich państw. Autorka poszukuje odpowiedzi na pytania badawcze: czy i w jaki sposób zmiany w dyplomacji łącznie z dyplomacją wirtualną przyczyniają się do osiągnięcia celów, jakie zakładają sobie organizacje międzynarodowe i poszczególne państwa? Autorka jednoznacznie wskazuje przy tym na istotną rolę prawa międzynarodowego w przeciwdziałaniu bezprawnemu zawładnięciu przestrzenią lotniczą i kosmiczną. Czyni to, omawiając bogaty dorobek międzynarodowej i polskiej doktryny prawa międzynarodowego oraz wykorzystując własne doświadczenie pracy w Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego jako przedstawiciel RP w Radzie ICAO. W artykule posłużono się metodą badawczą polegającą na wykorzystaniu analizy źródłowej tekstów aktów prawnych i metodą porównawczą.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Abeyratne R., The Beijing Convention of 2010: An important milestone in the Annals of Aviation security, „Air and Space Law” 2011, no. 3, s. 243–255.
2.Abeyratne R.I.R., The economic relevance of the Chicago Convention: a retrospective study, „Annals of Air and Space Law” 1994, vol. 19, part 2, s. 3–80.
3.Andersen D.R., Recent cases and developments in aviation law, „Journal of Air Law and Commerce” 1994, vol. 60, no. 1, s. 5–177.
4.Bogosian R.W., Aviation negotiations and the U.S. model agreement, „Journal of Air Law and Commerce” 1981, vol. 46, no. 4, s. 1007–1037.
5.Buergenthal T., Law-Making in the International Civil Aviation Organization, Syracuse 1969.
6.Cision A.J., Three cases, Denver 1971.
7.Halewski T., Prawo lotnicze w zarysie, Lwów 1936.
8.Hermida J., Legal basis for a national space legislation, Dordrecht 2004.
9.Hornik J., Article 3 of the Chicago Convention, „Air and Space Law” 2002, vol. 27, no. 3, s. 161–195.
10.Kittrie N.N., United States regulation of foreign airlines competition, „Journal of Air Law and Commerce” 1963, vol. 29, no. 1, s. 1–13.
11.Kotaite A., My Memoirs. 50 Years of International Diplomacy and Conciliation in Aviation, Montreal 2013.
12.Kroell J., Traité de droit international public aérien, vol. I, Paris 1934.
13.Lissitzyn O.J., Diplomacy of Air Transport, Foreign Affairs, 1.10.1940, https://www.foreignaffairs.com/commons/diplomacy-air-transport. Mankiewicz R.H., Le detournement d’avions, „Revue Française de Droit Aérien” 1971, n° 4, s. 483–529.
14.McWhinney E., Aerial piracy and international terrorism (The illegal diversion of aircraft and international law), The Hague 1987.
15.Mendes de Leon P., Before and after the tenth anniversary of the open skies agreement Netherlands-US of 1992, „Air and Space Law” 2002, vol. 28, no. 4–5, s. 280–314.
16.Milde M., Chicago Convention at Sixty – Stagnation or Renaissance?, „Annals of Air and Space Law” 2004, vol. 29, s. 443–471.
17.Newton W.P., The perilous sky: U.S. aviation diplomacy and Latin America 1918–1931, University of Miami Press 1978.
18.Polkowska M., Dyplomacja kosmiczna i wyścig zbrojeń, https://wszystkoconajwazniejsze.pl/prof-malgorzata-polkowska-wyscig-zbrojen-gdzie-nie-ogranicza-nas-prawo-w-kosmosie/.
19.Polkowska M., Governance in the context of Air and Space. Law and Management issues, „Modern Management Review” 2019, vol. 24, no. 2, s. 37–53.
20.Polkowska M., Konferencja w Chicago i powstanie nowej konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym z 7 XII 1944 r., „Teki Archiwalne. Seria nowa” 2004, nr 8 (30), s. 87–122.
21.Polkowska M., Międzynarodowe konwencje i umowy lotnicze oraz ich stosowanie: zarys problematyki, Warszawa 2014.
22.Polkowska M., Podstawy prawne funkcjonowania międzynarodowej żeglugi powietrznej – system chicagowski: geneza, działanie, perspektywy, Warszawa 2007.
23.Polkowska M., Poland in the Council of the International Civil Aviation Organization (ICAO), „Zeitschrift für Luft- und Weltraumrecht” 2014, Heft 1, s. 74–90.
24.Polkowska M., Uchwalenie nowego kodeksu postępowania w Kosmosie: czy bliżej do opracowania projektu zarzadzania ruchem kosmicznym?, w: M. Polkowska (red.), Współczesne trendy w polityce bezpieczeństwa kosmicznego, Warszawa 2020, s. 49–68.
25.Polkowska M., Wyzwania i problemy współczesnego lotnictwa cywilnego a działalność Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO), w: D. Wetoszka (red.), Prawo transportowe. Morze. Ląd. Powietrze, Warszawa 2017, s. 111–122.
26.Polkowska M., Szymajda I., Konwencja montrealska. Komentarz. Odpowiedzialność cywilna przewoźnika lotniczego, Warszawa 2004.
27.Ramírez de Arellano y Haro R.M., Castillo Olascoaga T., Space Diplomacy: useful initiatives for taking international cooperation beyond the skies, UNISPACE 50. High Level Forum. Space as a driver for socio-economic sustainable development, 20–24 November 2016, Dubai, UAE, https://www.unoosa.org/documents/pdf/hlf/1st_hlf_Dubai/Presentations/74.pdf.
28.Riese O., Lacour J.T., Précis de droit aérien, Paris 1951.
29.Suzuki K., The role of international organizations for the fair and responsible use of space, w: W. Rathgeber, K.U. Schrőgl, R.A. Williamson (eds.), The Fair and Responsible Use of Space: An International Perspective, Vienna 2010, s. 154–164.
30.Volcovici V., Shuttle diplomacy under way on global aviation emissions deal, 23.07.2013, https://www.reuters.com/article/idUSL1N0FS116/.
31.Wang X., Study on aircraft hijacking from the perspective of legal mechanism, maszynopis na Uniwersytecie McGill, IASL, Montreal 2005.
32.Wassenbergh H.A., Post-war international civil aviation policy and the law of the air, The Hague 1962.
33.Watteville J., La piraterie aérienne, Lausanne 1978.