Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia

Cel – Celem artykułu jest zaproponowanie zmian w ustawowych limitach zadłużenia dla jednostek samorządu terytorialnego w celu zwiększania bezpieczeństwa finansowego zarówno poszczególnych podmiotów, jak i całego sektora. Obowiązujący od 2014 r. art. 243 Ustawy o finansach publicznych wprowadził maksymalny limit zadłużenia dla samorządów oparty o ich indywidulane przepływy finansowe. Choć kierunek zmian był słuszny, to obecne rozwiązanie nie zabezpiecza odpowiednio skutecznie, aby dług zaciągały jedynie samorządy o należycie silnej kondycji finansowej. Jest to efekt zarówno bazowania wskaźnika z art. 243 na danych historycznych, jak i zakłóceń wynikających z uwzględniania w nim jednorazowych pozaoperacyjnych przepływów, jak sprzedaż majątku i szeregu pomniejszych mankamentów. Dodatkowo, wskaźnik ten jest łatwo manipulowany poprzez takie instrumenty, jak leasing i dzierżawa zwrotna. Metodologia badania – W artykule przeprowadzono krytyczną analizę obowiązujących rozwiązań prawnych z perspektywy ich spójności z zasadami finansów. Przedstawiono alternatywny model określania limitów zadłużenia w oparciu o teorię H. Minsky’ego. Przeprowadzone symulacje wpływu postulowanego rozwiązania na samorządy w Polsce. Wynik – W artykule postuluje się przebudowę istniejącego rozwiązania ustawowego w kierunku modelu opartego o przepływy operacyjne samorządów. W zależności od oceny skłonności do akceptacji ryzyka przez ustawodawcę, należy rozważyć trzy podstawowe modele, począwszy od zadłużenia w celu finansowania wyłączenie deficytu przejściowego, poprzez zadłużenie możliwe do obsługi z przepływów operacyjnych (zarówno kapitał, jak i odsetki), a skończywszy na modelu, w którym przepływy operacyjne pokrywają wyłącznie obsługę odsetek. Zarekomendowano model oparty o hedge financing. Model ten należy rozbudować o analizę przyszłych przepływów z Wieloletnich Prognoz Finansowych oraz analizę wrażliwości na zmiany parametrów ekonomicznych, takich jest wzrost rynkowych stóp procentowych. Oryginalność/wartość – Proponowane rozwiązanie stanowi oryginalny wkład badawczy w tematykę określania limitów zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego w Polsce.