Przeszłość Demograficzna Polski

Poland's Demographic Past


ISSN: 0079-7189     eISSN: 2719-4345    OAI    DOI: 10.18276/pdp.2024.46-07
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Issue archive / 46, 2024
Zastosowanie metody analizy sieci społecznościowej do rekonstrukcji sieci społeczno-towarzyskiej na przykładzie ksiąg zaślubin XVIII-wiecznej parafii żareckiej

Authors: Elzbieta Köster ORCID
Keywords: parafia żarecka XVIII wiek SNA analiza sieci społecznościowych struktura spo- łeczna sieć społeczno-towarzyska węzły relacje połączenie skierowane połącze- nie nieskierowane połączenie obustronne relacja małżeńska relacja świadkowania relacja powinowactwo/pokrewieństwo
Whole issue publication date:2024
Page range:35 (187-221)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie praktycznego zastosowania metody analizy sieci społecznościowej (SNA) w badaniach demograficzno-historycznych. Metodę tę wykorzystano do rekonstrukcji sieci społeczno-towarzyskiej XVIII- -wiecznej parafii żareckiej na bazie ksiąg zaślubionych. Metoda SNA wśród polskich historyków jest jeszcze rzadko stosowana. W artykule posłużono się modelami grafów, stworzonymi na podstawie scenariuszy, dla lepszego przeanalizowania roli dwóch podstawowych pojęć (węzła i relacji) w sieci społecznej, czego wynikiem jest wyszczególnienie centralnej roli relacji w sieci. Opi- sano relacje: małżeństwa, świadkowania i powinowactwa. Program Gephie, używany do wizualizacji sieci, został wykorzystany do wygenerowania sieci skierowanej parafii żareckiej (1718–1720) jako przykład mało- miasteczkowej społeczności.

Optional files

07_koester.e_06_koestner_english.docx.docx
To wersja angielska do skłau 		Pobierz
Download file

Article file

Bibliography

1.Abraham, Władysław. Forma zawarcia zaręczyn i małżeństwa w najnowszem ustawo- dawstwie kościelnem. Gubrynowicz i Syn, 1913.
2.Bardach, Juliusz, Bogusław Leśnodorski i Michał Pietrzak. Historia państwa i prawa polskiego. Wyd. 5. PWN, 1987.
3.Baza internetowa: Family Search. https://www.familysearch.org/. Buchnea, Emily, i Ziad Elsahn. „Historical Social Network Analysis: Advancing New Directions for International Business Research.” International Business Review 31, nr 5 (2022): 101990. https://doi.org/10.1016/j.ibusrev.2022.101990.
4.Chojecki, Dariusz K. „Działalność naukowa profesora Edwarda Włodarczyka w świetle publikacji autorskich (1973–2020). Kontekst ilościowy.” Zapiski Historyczne 87, nr 1 (2022): 107–32. https://doi.org/10.15762/ZH.2022.05.
5.Chojecki, Dariusz K., i Radosław Gaziński. „Le réseau de sociabilité des huguenots dans le Szczecin prussien au début du XVIII siècle à la lumière des données sur les baptêmes.” Annales de Démographie Historique 147, nr 2 (2024) [w druku].
6.Chwalba, Andrzej. Obyczaje w Polsce. Od średniowiecza do czasów współczesnych. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2015.
7.Clark, John, i Derek Allan Holton. Graphentheorie: Grundlagen und Anwendungen. Spektrum, 1994.
8.Dąbkowski, Przemysław Roman. Zarys prawa polskiego prywatnego: podręcznik do nauki uniwersyteckiej. Wyd. 2. K.S. Jakubowski, 1921.
9.Deiksler, Roman. „Social Network Analysis in the Study of the Works of Josephus. The Case Study of Galilee during the First Jewish Revolt.” Folia Praehistorica Posnaniensia 24 (2019): 35–46. https://doi.org/10.14746/fpp.2019.24.02.
10.Dörpinghaus, Barbara, i Hans-Georg Wünch. „Relationships and Forms in the Social Network of the Jacob Narrative: A Narratological Perspective.” Old Testament Essays 36, nr 2 (2023): 347–67. https://doi.org/10.17159/23123621/2023/v36n2a4.
11.Dul, Aleksandra. „Życie towarzyskie dziewiętnastowiecznej wiejskiej parafii. Analiza sieci społecznych.” Przeszłość Demograficzna Polski – Poland’s Demographic Past 39 (2017): 167–208. https://doi.org/10.18276/pdp.2017.39-08.
12.Fedorowski, Michał. Lud okolic Żarek, Siewierza i Pilicy. Jego zwyczaje, sposób życia, obrzędy, podania, gusła, zabobony, pieśni, zabawy, przysłowia, zagadki i właściwości mowy. T. 1. Księgarnia M. Arcta, 1888.
13.Ferguson, Niall. Rynek i ratusz. O ukrytej sieci powiązań, która rządzi światem. Tłuma- czenie Wojciech Tyszka. Wyd. 2. Wydawnictwo Literackie, 2024.
14.Fuhse, Jan Arendt. Soziale Netzwerke. Konzepte und Forschungsmethoden. UVK Verlag, 2016.
15.Gieysztorowa, Irena. „Niebezpieczeństwa metodyczne polskich badań metrykalnych XVII–XVIII wieku.” Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 19, nr 4 (1971): 557–603.
16.Gieysztorowa, Irena. Wstęp do demografii staropolskiej. PWN, 1976.
17.Gregorowicz, Dorota. „Mieszczańska kariera w szlacheckiej Rzeczypospolitej? Francesco De Gratta i jego social network.” Zapiski Historyczne 87, nr 2: 133–49. https://doi. org/10.15762/ZH.2022.17.
18.Holzer, Boris, i Christian Stegbauer, red. Schlüsselwerke der Netzwerkforschung. Springer VS, 2019.
19.Jansen, Dorothea. Einführung in die Netzwerkanalyse: Grundlagen, Methoden, For- schungsbeispiele. Verlag für Sozialwissenschaften, 2006.
20.Knoke, David, i Song Yang. Social Network Analysis. Sage Publications, 2020.
21.Korybut-Marciniak, Maria. „Potencjał analizy sieci społecznych w badaniach egodoku- mentów”. Rocznik Antropologii Historii 13 (2020): 257–73. https://doi.org/10.25945/ RAH.2020.13.011.
22.Krischke, André, i Helge Röpcke. Graphen und Netzwerktheorie: Grundlagen, Methoden, Anwendungen. Wyd. 2. Hanser Verlag, 2024.
23.Kuklo, Cezary. Demografia Rzeczypospolitej przedrozbiorowej. DiG, 2009.
24.Kuklo, Cezary. „Badania nad historią kobiet w Polsce XVI–XVIII wieku w latach 2011–2020.
25.Niezmienna atrakcyjność, ale czy nowe pytania?”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica 107 (2020): 13–57. https://doi.org/10.18778/0208-6050.107.02.
26.Kumor, Bolesław. „Metryki parafialne w archiwach diecezjalnych”. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 14, nr 1 (1966): 65–75.
27.Laue, Reinhard. Elemente der Graphentheorie und ihre Anwendung in den biologischen Wissenschaften. Akademische Verlagsgesellschaft Geest & Portig K.-G., 1970.
28.Lischka, Marion. Liebe als Ritual: Eheanbahnung und Brautwerbung in der früh- neuzeitlichen Grafschaft Lippe. Schöningh, 2006.
29.Minakowski, Marek Jerzy. „Social Network around Kurier Warszawski Based on its Obituaries of the Years 1821–1861”. Przeszłość Demograficzna Polski – Poland’s Demographic Past 39 (2017): 209–51. https://doi.org/10.18276/pdp.2017.39-09.
30.Minakowski, Marek Jerzy. „Family Network of Emerging Jewish Intelligentsia (Cracow 1850–1918).” Journal of Historical Network Research 2 (2018): 53–75.
31.Minakowski, Marek Jerzy. „House of Networks: The Polish-Lithuanian Senate (1569–1795) as Parliamentary Representation of the National Social Network (of Women?)”.
32.Przeszłość Demograficzna Polski – Poland’s Demographic Past 41 (2019): 33–56. https://doi.org/10.18276/pdp.2019.41-02.
33.Neuman, Mark, E. J. Networks. Wyd. 2. Oxford University Press, 2018.
34.Pfeffer, Jürgen. „Visualisierung sozialer Netzwerke.” W Netzwerkanalyse und Netzwerkthe- orie. Ein neues Paradigma in den Sozialwissenschaften, redaktor Christian Stegbauer. Verlag für Sozialwissenschaften, 2010. https://doi.org/10.1007/978-3-531-92029-0_17.
35.Pelczar, Józef. Prawo małżeński katolickie u uwzględnieniem prawa cywilnego obowiązują- cego w Austryi, w Prusach i w Królestwie Polskiem. Wyd. 2. Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1885.
36.Pister, Alexis, Nicole Dufournaud, Pascal Cristofoli, Christophe Prieur iJean-Daniel Fekete. „From Historical Documents to Social Network Visualization: Potential Pitfalls and Network Modeling.” VIS4DH 2022 – 7th Workshop on Visualization for the Digital Humanities. Oklahoma, 2022. https://inria.hal.science/hal-03784532.
37.Sierocki, Radosław. „Analiza sieci społecznych jako metoda badawcza w socjologii”. Rocznik Antropologii Historii 13 (2020): 223–55. https://doi.org/10.25945/RAH2020.13.009.
38.Sondel, Janusz. Słownik łacińsko-Polski dla prawników i historyków. Universitas, 2009.
39.Stachyra, Wojciech. „Użyteczność badawcza struktur sieciowych w nauce o stosunkach międzynarodowych.” Athenaeum Polskie Studia Politologiczne 70, nr 2 (2021): 159–74.
40.Stein, Evina, i Gustavo Fernández Riva. Networks of Manuscripts, Network of Texts. Special Issue of Journal of Historical Network Research 9, nr 1 (2023).
41.Szpak, Jacek. Dzieje Żarek – Leśniowa – Przewodziszowic: do 1870 roku. Wydawnictwo Cum Laude, 2023.
42.Trittmann, Peter. Graphentheorie: eine anwendungsorientierte Einführung; mit 113 Bil- dern, zahlreichen Beispielen und 80. Hanser Verlag, 2011.
43.Tunia, Anna. „Kształtowanie się kanonicznej formy zawarcia małżeństwa”. Roczniki Nauk Prawnych 18, nr 1 (2008): 129–59.
44.Ufniarski, Stanisław. Parafia w Żarkach (b.d.). Egzemplarz przechowywany w bibliotece publicznej w Żarkach, sygn. 85.
45.Wetherell, Charles. „Historical Social Network Analysis.” International Review of Social History 43, nr S6 (1998): 125–44. https://doi.org/10.1017/S0020859000115123.
46.Wilson, Robin J. Introduction to Graph Theory. Wyd. 4. Prentice Hall, 2009.
47.Wojciechowski, Jacek M., i Krzysztof Pieńkosz. Grafy i sieci. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2013.
48.Yang, Song, Franziska B. Keller i Lu Zheng. Social Network Analysis: Methods and Examples. Sage Publications, 2017.
49.Związek, Jan. „Inwentarz łacińskich ksiąg metrykalnych Archiwum Diecezjalnego w Częstochowie”. Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne 37 (1978): 175–220. https://doi.org/10.31743/abmk.7111.
50.Żmijewska, Małgorzata. „Ludność parafii tyskiej od 1749 roku do połowy XIX wieku w świetle ksiąg metrykalnych: studium demograficzno-społeczne”. Rozprawa dok- torska, Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk Społecznych, 2008.