Przegląd Zachodniopomorski


ISSN: 0552-4245     eISSN: 2353-3021    OAI    DOI: 10.18276/pz.2022.37-03
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Issue archive / t. 37 (66) 2022
O potrzebie badań nad dziejami, współczesnością i perspektywami rozwoju Odry i Nadodrza
(On the need for research on the history, present day and prospects for the development of the Oder and Oder River region)

Authors: Jacek Buko ORCID
Uniwersytet Szczeciński

Radosław Gaziński ORCID
Uniwersytet Szczeciński

Adam Makowski ORCID
Uniwersytet Szczeciński
Keywords: Oder Oder River region research demands historiography
Data publikacji całości:2022
Page range:20 (33-52)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

Large rivers have played and continue to play a highly significant role in the development of societies and countries. The specific nature of the Oder River in the past was determined by the variability of state affiliations and the functions assigned to it. In the competition for dominion over the entire course of the river or over selected sections of it, Czech, Polish, German and Scandinavian influences clashed at different times. Today, a new definition of the role played by the Oder in the context of an increasingly integrated Europe and the evolution of the relevance of national borders is urgently needed. Previ- ous research in this area is seriously inadequate. Studies written in German, as well as in Polish academic circles, should be considered factually incomplete and methodologically outdated. The authors propose a new program of research on the history, present day and prospects for the development of the Oder and the Oder River region. Their starting point should be detailed archival searches conducted in Poland and Germany, as well as an analysis of contemporary concepts of river use for the nations and communities along the Oder River. The article contains the main tenets of such research and its concept
Download file

Article file

Bibliography

1.Dzieje Nadodrza
2.Białecki, Tadeusz. Historia Szczecina: zarys dziejów miasta od czasów najdawniejszych do 1980 r. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1992.
3.Czapliński, Marek, Elżbieta Kaszuba, Gabriela Wąs, Rościsław Żerelik. Historia Śląska. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2002.
4.Davies, Norman, Roger Moorhause. Mikrokosmos. Portret miasta środkowoeuropejskiego Vratislawia – Breslau – Wrocław. Kraków: Znak, 2002.
5.Długoborski, Wacław, Józef Gierowski, Karol Maleczyński. Dzieje Wrocławia do 1807 r. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958.
6.Kucharczyk, Grzegorz, red. Prusy w dobie kształtowania się kapitalizmu (1806–1871). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2014.
7.Kucharczyk, Grzegorz, red. Prusy w Rzeszy Niemieckiej (1871–1947). Warszawa: Instytut Historii PAN, 2019.
8.Labuda, Gerard, red. Historia Pomorza. T. 1–2. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1969–2003.
9.Labuda, Gerard, Bogdan Wachowiak, red. Dzieje Szczecina. T. 1–3. Warszawa–Poznań– Szczecin: Wydawnictwo 13 Muz, 1983–1994.
10.Maciejewska, Beata. Wrocław: dzieje miasta. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2002.
11.Maleczyński, Karol, red. Historia Śląska. T. 1–4. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1960–1978.
12.Rymar, Edward. Historia polityczna i społeczna Nowej Marchii w średniowieczu (do roku 1535). Gorzów Wlkp.: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna, 2015.
13.Wachowiak, Bogdan, Andrzej Kamieński. Dzieje Brandenburgii-Prus na progu czasów nowożytnych (1500 – 1701). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2001.
14.Wachowiak, Bogdan, red., Zygmunt Szultka, Andrzej Kamieński, Grzegorz Kucharczyk, Dariusz Łukasiewicz, oprac. Prusy w okresie monarchii absolutnej (1701–1806). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2010.
15.Wehrmann, Martin. Geschichte der Stadt Stettin. Stettin: Verlag von Leon Sauniers Buchhandlung, 1911.
16.Wehrmann, Martin. Geschichte von Pommern. Gotha: FA Perthes, 1904.
17.Odra
18.Chojnacka, Kazimiera. Handel na Warcie i Odrze w XVI i I połowie XVII wieku. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2007.
19.Gan, Jan W., Z dziejów żeglugi śródlądowej w Polsce. Warszawa: Książka i Wiedza, 1978.
20.Gierszewski, Stanisław. Wisła w dziejach Polski. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982.
21.Grochulski, Janusz, red. Monografia dróg wodnych śródlądowych w Polsce. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1985.
22.Grodek, Andrzej, Maria Kiełczewska-Zalewska, August Zierhoffer, red. Monografia Odry. Poznań: Instytut Zachodni, 1948.
23.Held, Josef, Heinrich Bruschwien. Rhein–Main–Donau. Die Geschichte einer Wasserstrasse. Regensburg: Die freie Donau, 1929.
24.Kehn, Wolfgang. Der Handel im Oderraum im 13 und 14 Jh. Köln–Graz: Böhlau Verlag, 1968.
25.Klöden, Karl Friedrich. Beiträge zur Geschichte des Oderhandels. Bd. 1–8. Berlin: Hayn, 1845–1852.
26.Kubicki, Wojciech. Odra, polska rzeka. Warszawa: Książka i Wiedza, 1968.
27.Kułtuniak, Jerzy, red. Rzeki, kultura, cywilizacja, historia. T. 1–11. Katowice: Wydawnictwo Śląskie, 1992–2002.
28.Labuda, Gerard, Władysław Magiera, Eugeniusz Perycz, red. Odra i nadodrze, Warszawa: Książka i Wiedza, 1976.
29.Marszałek, Elżbieta. „Odra jako szlak komunikacyjno-transportowy oraz turystyczny”, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego 13 (2010): 204–216.
30.Most, Otto, red. Die deutsche Binnenschiffahrt. Bad Godesberg: Kirschbaum, 1964.
31.Orlewicz, Stanisław. Podstawy i kierunki zagospodarowania zasobów wodnych i moderni- zacji infrastruktury technicznej Odry. Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1983.
32.Osękowski, Czesław. „Problemy zagospodarowania Odry po drugiej wojnie światowej”. Studia Zachodnie 1 (1992): 165–179.
33.Przybyszewska, Joanna, Ryszard Karpiński, Marek Sznajder, red. Odra. Przyszłość regionów. Bydgoszcz: Wydawnictwo Unitex, 2001.
34.Rybczyński, Mieczysław. Żegluga śródziemna i regulacja rzek w ustawodawstwie sejmów polskich. Lwów: Związkowa drukarnia we Lwowie, 1916.
35.Schonknecht, Rolf, Arnim Gewiese. Auf Flussen und Kanalen. Die Binnenschiffahrt der Welt. Berlin: Transpress, 1988.
36.Schlögel, Karl, Beata Halicka, red. Odra–Oder. Panorama europejskiej rzeki. Skórzyn: Wydawnictwo Instytutowe, 2008.
37.Teubert, Oskar, Die Binneschiffarth. Leipzig: Verlag von Wilhelm Engelmann, 1912.
38.Uwe, Rada. Die Oder-Lebenslauf eines Flusses. Berlin: Gustav Kiepenheuer Verlag, 2005.
39.Główne dokumenty wytworzone przez polskie ośrodki decyzyjne i analityczne
40.Czasnojć, Michał, Kacper Jędrzychowski, Izabela Kotowska, Marta Mańkowska, Przemysław Nowak, Jacek Peczeniuk, Michał Pluciński, Piotr Twardochleb, Krzysztof Woś. Rewitalizacja śródlądowej drogi wodnej relacji wschód–zachód obejmującej drogi wodne: Odra, Warta, Kanał Bydgoski, Wisła, Nogat, Szkarpawa oraz Zalew Wiślany (planowana droga wodna E 70 na terytorium Polski). Gdańsk: Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, 2010
41.Economic Aspects of Inland Waterways. Brussels: PIANC, 2005.
42.Ekspertyza w zakresie rozwoju śródlądowych dróg wodnych w Polsce na lata 2016–2020 z perspektywą do roku 2030. Warszawa: Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, 2016.
43.Kulczyk, Jan, Emilia Skupień. Analiza możliwości wykorzystania dla potrzeb transportu planowanego Kanału Śląskiego łączącego drogę wodną Górnej Wisły z przewidywa- nym połączeniem Odra–Dunaj–Łaba. Wrocław: Instytut Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Politechniki Wrocławskiej, 2010.
44.Majewski, Wojciech. Wykorzystanie dolnej Wisły do celów energetycznych i żeglugowych. Warszawa: opracowanie na zlecenie firmy Energa SA, 2011.
45.Modernizacja rzeki Dolna Wisła. Gdańsk: Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdań- sku, 2016.
46.Możliwości wykorzystania transportu wodnego śródlądowego w obsłudze zespołu portowego Szczecin-Świnoujście. Szczecin: opracowanie pod kierunkiem Michała Plucińskiego na zlecenie Zarządu Morskich Portów Szczecin i Świnoujście SA, 2015.
47.Perspektywy i bariery rozwoju transportu wodnego śródlądowego w kontekście ograniczenia emisji CO2 i oszczędności energii. Warszawa: Ministerstwo Infrastruktury, 2009.
48.Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, Warszawa: Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, 2014.
49.Program rozwoju infrastruktury transportu wodnego śródlądowego w Polsce. Cz. 1: Analiza funkcjonowania transportu wodnego śródlądowego oraz turystyki wodnej w Polsce. Warszawa, Rotterdam: Ecorys, 2011.
50.Projekt drugiej aktualizacji planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry. Warszawa: Ministerstwo Infrastruktury, Państwowe Gospodarstwo Wodne. Wody Polskie, b.r.w. Dostęp 12.03.2022. https://apgw.gov.pl/static/cms/doc/2021/Odra/ Projekt_IIaPGW_OD_ODRA.pdf.
51.Studium przystosowania rzeki Odry do europejskiego systemu dróg wodnych. Cz. 2: Stan aktualny i uzasadnienie potrzeby zmian. Wrocław: Navicentrum, 1992