Przegląd Zachodniopomorski

ISSN: 0552-4245     eISSN: 2353-3021    OAI    DOI: 10.18276/pz.2020.2-08
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Lista wydań / z. 2 2020
Katalog biblioteczny Gimnazjum Królewskiego i Miejskiego w Szczecinie : charakterystyka dokumentu w świetle idei Gabriela Naudé i Gottfrieda Wilhelma Leibniza

Autorzy: Aleksandra Skiba
Słowa kluczowe: Johann Jakob Sell (1754–1816) biblioteka uniwersalna katalog biblioteczny klasyfikacja fakultetowa
Data publikacji całości:2020
Liczba stron:21 (167-187)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

W artykule poddano analizie spisany w pierwszej połowie XIX wieku szkolny katalog biblioteczny szczecińskiego Gimnazjum Królewskiego i Miejskiego przechowywany w Książnicy Pomorskiej. Autorka przedstawiła krótki biogram dyrektora placówki – bibliotekarza i pierwszego redaktora rękopisu – Johanna Jakoba Sella (1754–1816), a także genezę powstania oraz budowę i charakterystyczne atrybuty katalogu. Metoda porównawcza pozwoliła na wskazanie cech wspólnych i różnic w klasyfikacji fakultetowej zastosowanej przez dyrektora gimnazjum, w odniesieniu do układu zaproponowanego przez Gottfrieda Wilhelma Leibniza (1646–1716), popularnego w kręgu bibliotek niemieckich oraz porządku przedstawionego w książce Advis pour dresser une bibliothèque autorstwa Gabriela Naudè (1600–1653), której drugie wydanie przechowywano w szkolnym księgozbiorze. Szczegółowa budowa zastosowanego schematu została zaprezentowana na przykładzie układu w dziale teologicznym. W ostatniej części artykułu autorka, w świetle aktualnych definicji terminu, podjęła kwestie katalogu Sella jako biblioteki uniwersalnej.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Książnica Pomorska, sygn. Rkps 5: Johann Jakob Sell. Catalogus der Bibliothek des vereinigten Königlichen und Stadt-Gymnasii zu Stettin.
2.Białecki, Tadeusz. Historia Szczecina: zarys dziejów miasta od czasów najdawniejszych do 1980 r. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1992.
3.Bieńkowska, Barbara. Książka na przestrzeni dziejów. Warszawa: Centrum Edukacji Bibliotekarskiej, Informacyjnej i Dokumentacyjnej im. Heleny Radlińskiej, 2005.
4.Böhmer, Wilhelm. De Pomeranorum historia literaria ad Carolum Hasselbach et Ludovicum Giesebrecht epistolica dissertation […]. Berlin: G. E. Reimer, 1824.
5.Borysowska, Agnieszka. „Biblioteka Szczecińskiego Gimnazjum Akademickiego w XVIII w”. W: Od Pedagogium Książęcego do Gimnazjum Mariackiego. Z dziejów szkolnictwa półwyższego w Szczecinie do początku XIX wieku, red. Agnieszka Borysowska, 138–151. Szczecin: Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica, 2018.
6.Bülov, Gottfried von. „Sell Johann Jakob”. W: Allgemeine Deutsche Biographie, 681–682. T. 33. Leipzig, 1891.
7.Clark, Wiliam. Academic Charisma and the Origin of Research. Chicago and London: The Univesity of Chicago Press, 2006.
8.Cohran, Terry. Twilight of the Literary: Figures of Thought in the Age of Print. Cambridge MA: Harvard University Press, 2009.
9.Drożdż, Andrzej. „Ciekawość książek w świetle Gabriela Naudé Advis pour dresser une bibliothèque”. Annales Academiae Pedagogicae Cracoviensis. Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia 39 (2006): 3–32.
10.Encyklopedia politologii: pojęcia, teorie, metody. T. 1, red. Wojciech Sokół, Marek Żmigrodzki. Warszawa: Wolters Kluwer, 2016.
11.Fabian, Berhnard, Waltraut Guth, Karen Kloth, Friedhilde Krause, Erhardt Mauersberger. Handbuch der historischen Buchbestände. Sachsen-Anhalts. Hildesheim: Georg Olms Verlag, 2000.
12.Gruchała, Janusz Stanisław. Iucunda familia librorum: humaniści renesansowi w świecie książki. Kraków: „Universitas”, 2002.
13.Keckermann, Bartholomäus. Systema disciplinae politicae praelectionibus Anno MDCVII propositum in Gymnasio Dantiscano. Hanoviae: Gilielmus Antonius, 1608.
14.Koch, Friedrich. Beiträge zur Geschichte der Gelehrtenschulen zu Stettin: womit zu der Öffentlichen Redübung welche Freitag den 22. Sept. 1820 Vormittags um 9 Uhr und nachmittags um 3 Uhr in dem hesigen Gymnasium veranstaltet werden soll […]. Stettin: gedruckt bei Carl Wilhelm Struck [1820].
15.Leibnitius, Gothofredus Guillelmus […]. Opera omnia […]. T. 5. Geneva: Louis Dutens, 1768.
16.Leibniz, Gottfried Wilhelm. Nowe rozważania dotyczące rozumu ludzkiego. Z oryg. fr. przełożyła i przypisami opatrzyła Izydora Dąmbska. Kęty: „Antyk”, 2001.
17.Lemke, Antje Bultmann. „Gabriel Naudé and the Ideal Library”. Syracusse University Library Associates Courier 26 (1991), 1: 27–44.
18.Łysakowski, Adam. Katalog przedmiotowy. Część 1. Teoria. Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, 2002.
19.Mycio, Andrzej. „Znaczenie kodeksu rękopiśmiennego w XVIII wiecznej Europie na przykładzie biblioteki historyka Pomorza Ludwiga Wilhelma Brüggemana”. W: Książka i prasa w kulturze, red. Katarzyna Domańska, Bernardeta Iwańska-Cieślik, 52–69. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2013.
20.Naudé, Gabriel. Advis pour dresser une bibliothèque. Leipzig: VEB Edition, 1963.
21.Nowak, Adam. „Bibliografia a katalog – dyskusja o pojęciach i terminach. Historyczny zarys problematyki”. Przegląd Biblioteczny 84 (2016), 1: 5–26.
22.Nowak, Zbigniew. Po starą księgę sięgam ze wzruszeniem: szkice z dziejów i kultury książki w Prusach Królewskich od XV do XVIII wieku. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria, 2008.
23.Palumbo, Margherita. „Leibniz as librarian”. W: The Oxford Handbook of Leibniz, red. Maria Rosa Antognazza. Oxford: Oxford University Press, 2018. Dostęp 21.11.2018.
24.Schulte-Albert, Hans Georg. „Gottfried Wilhelm Leibniz”. W: World Encyclopedia of Library and Information Service, red. Robert Wedgeworth, 453–455. Chicago: American Library Association, 1991.
25.Sekulski, Jerzy. „Biblioteka gimnazjum elbląskiego w XVII–XVIII w.”. W: Biblioteka Elbląska 1601–2001: materiały z sesji naukowej zorganizowanej z okazji 400-lecia
26.Biblioteki Elbląskiej, red. Wiesław Długokęcki, 17–42. Elbląg: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. Odział w Elblągu, 2001.
27.Sell, Johann Jakob. Geschichte des Herzogthums Pommern: von den ältesten Zeiten bis zum Tode des lezten Herzoges, oder bis zum Westphälischen Frieden 1648. Berlin: C.G. Flittner’sche Buchhandlung, 1819–1820.
28.Skiba, Aleksandra. „Kolekcja Mathausa Heinricha Liebeherra w bibliotece Gimnazjum Akademickiego w Szczecinie”. W: Od Pedagogium Ksiażęcego do Gimnazjum Mariackiego. Z dziejów szkolnictwa półwyższego w Szczecinie do początku XIX wieku, red. Agnieszka Borysowska, 152–163. Szczecin: Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica, 2018.
29.Słodownik, Lech. „Działalność Biblioteki Elbląskiej w XIX–XX w.”. W: Biblioteka Elbląska 1601–2001: materiały z sesji naukowej zorganizowanej z okazji 400-lecia
30.Biblioteki Elbląskiej, Elbląg 23 XI 2001 r., red. Wiesław Długokęcki, 53–72. Elbląg: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. Odział w Elblągu, 2001.
31.Sosińska-Kalata, Barbara. „Klasyfikacje biblioteczne i bibliograficzne”. W: Bibliotekarstwo, red. Anna Tokarska, 301–328. Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, 2013.
32.Stępiński, Włodzimierz. „ Szczecin w latach 1806–1870 na drodze do kapitalizmu”. W: Dzieje Szczecina. red. Bogdan Wachowiak, T. III. 9–278. Szczecin: Wydawnictwo „13 Muz”, 1994.
33.Szwejkowska, Helena. K siążka d rukowana X V–XVIII w ieku: z arys h istoryczny. Wrocław–Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987.
34.Ścibor, Eugeniusz. „Rozwój systemów klasyfikacji na tle rozwoju piśmiennictwa i działalności biblioteczno-dokumentacyjnej”. Instytut Informacji Naukowej, Technicznej
35.i Ekonomicznej. Prace, Studia, Przyczynki 3 (1975): 1–219.
36.Ścibor, Eugeniusz. Klasyfikacja piśmiennictwa. Olsztyn: Wyższa Szkoła Pedagogiczna, 1996.
37.Święczkowska, Halina. „On some of the Assumptions of Leibniz’s Programme of Enlightened Society”. Studies in Logic, Grammar and Rethoric 15 (2009), 28: 121-133.
38.Tetela, Grażyna. „Rzeczowe opracowanie zbiorów”. W: Bibliotekarstwo, red. Zbigniew Żmigrodzki, 121–143. Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy
39.Polskich, 1998.
40.Turek-Kwiatkowska, Lucyna. „Szkoły średnie miasta Szczecina w XIX wieku”. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Szczecinie 23 (1978): 1.
41.Turek-Kwiatkowska, Lucyna. Oświata, nauka i kultura szczecińska w latach 1800–1939. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 1986.
42.Wehrmann, Martin. „Geschichte der Bibliothek des Marienstifts-Gymansiums in Stettin”. Baltische Studien AF BD 44 (1894): 195–226.
43.Wehrmann, Martin. Festschrift zum dreihundertfünfzigjährigen Jubiläum des Königlichen Marienstifts-Gymnasiums zu Stettin am 24. und 25. September 1894. Stettin: Druck von Herrcke & Lebeling, 1894.
44.Woźniak, Jadwiga. „Katalog przedmiotowy – istota i wartość”. W: Społeczeństwo informacyjne i jego technologie, red. Barbara Sosińska-Kalata, Katarzyna Materska,
45.Wiesław Gliński, 93–107. Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, 2004.
46.Zarzecki, Leon. Teoretyczne podstawy wychowania: teoria i praktyka w zarysie. Jelenia Góra: Karkonoska Państwowa Szkoła Wyższa, 2012.
47.Żbikowska-Migoń, Anna. Książka naukowa w kulturze polskiego oświecenia. Wrocław: PWN, 1977.