Przegląd Zachodniopomorski


ISSN: 0552-4245     eISSN: 2353-3021    OAI    DOI: 10.18276/pz.2021.36-05
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Lista wydań / t. 36 (65) 2021
Działania admirała Michiela de Ruytera w drugiej wojnie północnej – zdobycie Nyborga

Autorzy: Anna Pastorek ORCID
Zakład Historii Wojskowej Instytutu Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Słowa kluczowe: XVII wiek Morze Bałtyckie druga wojna północna wojny morskie handel Holandia
Data publikacji całości:2021
Liczba stron:20 (131-150)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Admirał Michiel Adriaenszoon de Ruyter (1607–1676), jeden z najwybitniejszych dowódców epoki żagla, nazywany „holenderskim Nelsonem”. Zasłynął z działań na Morzu Północnym, prowadzonych podczas drugiej (1665–1667) oraz trzeciej (1672–1674) wojny angielsko-holenderskiej, podczas których odnosił swoje największe zwycięstwa. Udział w drugiej wojnie północnej i zdobycie Nyborga to jeden z epizodów w jego długiej i niezwykle urozmaiconej karierze morskiej. Godzien jest uwagi, ponieważ pokazuje kunszt taktyczny i znakomity zmysł planowania działań na morzu admirała De Ruytera w okresie, kiedy nie był jeszcze głównodowodzącym holenderską flotą wojenną. Zaangażowanie dyplomatyczne Holendrów oraz liczebność floty wystawionej do działań w tym rejonie dowodzą znaczenia Cieśniny Sund dla ich interesów handlowych w obrębie Morza Bałtyckiego. Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie polskiemu czytelnikowi działań wiceadmirała De Ruytera pod Nyborgiem i ich roli w rozstrzygnięciu drugiej wojny północnej. W artykule wykorzystane zostały polskie i holenderskie opracowania, a także holenderskie źródła z epoki, zarówno pisane, jak i ikonograficzne, m.in. XVII-wieczne biografie admirała Michiela de Ruytera, w tym najsłynniejsza autorstwa Gerarda Brandta oraz zbiory Rijksmuseum w Amsterdamie (mapy, ryciny, wiersze).
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Źródła:
2.Leeven en daden der doorluchtighste zee-helden en ontdeckers van landen deser eeuwen : beginnende met Christoffel Colombus, vinder van de nieuwe wereldt, en eyndigende met den roemruchtigen admirael M.A. de Ruyter, Ridd. &c. : vertoonende veel vreemde voorvallen, dappere verrichtingen, stoutmoedige bestieringen, en swaere zee-slagen, &c. : naeukeurigh, uyt veele geloofwaerdige schriften, en authentijcke stucken, by een gebracht, en beschreven. Amsterdam: Jan Claesz. ten Hoorn, en Jan Bouman Boeckverkoopers, 1676.
3.Rijksmuseum Amsterdam, Inname van de stad Nyborg door Michiel de Ruyter, 1659, sygn. RP-P-OB-77.739.
4.Rijksmuseum Amsterdam, Nederlaag der Zweden op Funen, 26 november 1659, sygn. RP-P-OB-76.815A.
5.Rijksmuseum Amsterdam, Vers op de verovering van het eiland Funen, 1659, sygn. RP-P-OB-81.880.
6.Rijksmuseum Amsterdam, Zegezang op de verovering van het eiland Funen, 1659, sygn. RP-P-OB-81.879.
7.Wydawnictwa źródłowe:
8.Brandt, Gerard. Het leven van Michiel de Ruyter. Gekozen, hertaald en ingeleid door Vibeke Roeper en Remmelt Daalder. Amsterdam: Athenaeum – Polak&Van Gennep, 2007.
9.Van der Hagen, Walter Breeman. Het leven en daden van Witte Cornelisz. de With. Uitgegeven en hertaald door Anne Doedens. Franeker: Uitgeverij Van Wijnen, 2008.
10.Opracowania:
11.Bogucka, Maria. “Z dziejów stosunków polsko-holenderskich”. Czasy Nowożytne 24 (2011): 63.
12.Bruijn, Jaap R. Varend verleden. De Nederlandse oorlogsvloot in de zeventiende en achttiende eeuw. Amsterdam: Uitgeverij Balans, 1998.
13.Doedens, Anne, Mulder, Liek. Tromp, het verhaal van een zeeheld. Maarten Harpertsz. Tromp, 1589-1653. Baarn: Uitgeverij Hollandia, 1989.
14.Israel, Jonathan I. The Dutch Republic. Its Rise, Greatness, and Fall. 1477-1806. Oxford: Clarendon Press, 1998.
15.Kosiarz, Edmund. Bitwy morskie. Gdynia: Wydawnictwo morskie, 1964.
16.Oudendijk, Johanna K. Johan de Witt en de zeemacht. Amsterdam: Noord-Hollandsche Uitgevers Maatschappij, 1944.
17.Prud’Homme van Reine, Ronald. Rechterhand van Nederland. Biografie van Michiel Adriaenszoon de Ruyter. Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij De Arbeiderspers, 2007.
18.Prud’Homme van Reine, Ronald. Zeehelden. Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij De Arbeiderspers, 2005.
19.Wieczorkiewicz, Piotr Paweł. Historia wojen morskich. Wiek żagla. Londyn: Puls Publications Ltd, 1995.
20.Wójcik, Zbigniew. Historia powszechna. Wiek XVI-XVII. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002.