Rocznik Komparatystyczny

ISSN: 2081-8718     eISSN: 2353-2831    OAI    DOI: 10.18276/rk.2022.13-04
CC BY-SA   Open Access   ERIH PLUS

Lista wydań / 13 (2022)
Argonauci prawa i literatury. Uwagi o przekładzie oraz komparatystyce w studiach nad prawem i literaturą

Autorzy: Jacek Jaśkiewicz ORCID
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Słowa kluczowe: tłumaczenia literackie i prawnicze komparatystyka literacka i prawnicza
Data publikacji całości:2022
Liczba stron:20 (67-86)
Cited-by (Crossref) ?:

Informacje dodatkowe

Cytowanie: Jaśkiewicz, Jacek. „Argonauci prawa i literatury. Uwagi o przekładzie oraz komparatystyce w studiachnad prawem i literaturą”. Rocznik Komparatystyczny 13 (2022): 67–86. DOI: 10.18276/rk.2022.13-04. 

Abstrakt

The relationships between comparative research and traductology are interconnected, because comparative studies use translations as a method of obtaining knowledge about other systems, and the results of comparative research are a source of knowledge for translation. These connections occur both in translating and comparing the law between different legal systems and languages, and in comparing multilingual literature. Similarly, translation work and comparative work, although starting at the linguistic level, go beyond it, in order to establish the cultural context of the text. The critical moment of this thought process is a specific linguistic “profit and loss account”, forced by the transfer of meanings from one language to another. This transfer can be compared to crossing borders: in relation to the law they are the borders of the empire, and in relation to literature – the borders of the world. In these empires and worlds, translators and comparativists play special cultural roles, mediating the transfer of meanings and symbols between the authors of texts and their recipients. Each of these roles, if played well, requires effort, courage, and understanding between different empires and worlds. The metaphor of the crew of the ship, on which the Argonauts set off on a “linguistic expedition”, believing that they will bring “the golden fleece”, that is, the same meanings in different worlds, defines the framework of the presented sketch.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Andruszkiewicz, Marta. Prawo w literaturze (law in literature). O stosowalności literackiej analizy prawa w prawoznawstwie. https://www.researchgate.net/publication/328174889_Law_in_Literature/link/5bcd95b8458515f7d9d0316e/download [dostęp: 21.10.2022].
2.Barańczak, Stanisław. Nieufni i zadufani: romantyzm i klasycyzm w młodej poezji lat sześćdziesiątych. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1971.
3.Barthes, Roland. S/Z. Tłum. Michał P. Markowski, Maria Gołębiewska. Warszawa: Wydawnictwo KR, 1999.
4.Bończa Bukowski, Piotr de, Magda Heydel. „Polska myśl przekładoznawcza. Badacze, teorie, paradygmaty”. Polska myśl przekładoznawcza. Antologia. Red. Piotr de Bończa Bukowski, Magda Heydel. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013. 7–38.
5.Brzostowska-Tereszkiewicz, Tamara. „Komparatystyka literacka wobec translatologii. Przegląd stanowisk badawczych”. Przestrzenie Teorii 3–4 (2004): 279–321.
6.Cruz, Peter de. Comparative Law in a Changing World. London – New York: Routledge- Cavendish, 2007.
7.Dąbska-Prokop, Urszula. O tłumaczeniu źle i dobrze. Kraków: Wydawnictwo Sztuka i Wiedza, 2012.
8.Dedecius, Karl. „Uwagi o teorii i praktyce przekładu”. Przekład artystyczny. O sztuce tłumaczenia. Księga druga. Red. Seweryn Pollak. Tłum. Irena Małuszyńska. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1975. 17–33.
9.Doczekalska, Agnieszka. „Comparative Law and Legal Translation in the Search for Functional Equivalents – Intertwined or Separate Domains?”. Comparative Legilinguistics 16 (2013): 63–75.
10.Dworkin, Roland. Imperium prawa. Tłum. Jan Winczorek. Warszawa: Wolters Kluwer Polska, 2006.
11.Groot, Gerard Rene de. „Rechtsvergleichung als Kerntätigkeit bei der Übersetzung juristischer Terminologie”. Sprache und Recht. Red. Ulrike Haß-Zumkehr. Berlin – New York: de Gruyter, 2002. 222–229.
12.Hillis Miller, Joseph. O literaturze. Tłum. Krzysztof Hoffmann. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, 2014.
13.Ingarden, Roman. O dziele literackim. Badania z pogranicza ontologii, teorii języka i filozofii literatury. Tłum. Maria Turowicz. Warszawa: PWN, 1988.
14.Jakobson, Roman. „Językowe aspekty tłumaczenia”. Przekład artystyczny. O sztuce tłumaczenia. Księga druga. Red. Seweryn Pollak. Tłum. Zofia Sroczyńska. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1975. 109–115.
15.Jopek-Bosiacka, Anna. Teoretycznoprawne i logiczne uwarunkowania przekładu prawnego. Warszawa: Wolters Kluwer Polska, 2019.
16.Kamień, Joanna. „Prawo i literatura. O pewnym pomyśle metodologicznym”. Prawo i literatura. Parerga. Red. Joanna Kamień, Jerzy Zajadło, Kamil Zeidler. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2019.
17.Kantor-Kozdrowicki, Piotr. „Racjonalność prawodawcy jako paradygmat nauk prawnych”. Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis 7.1 (2018): 95–110.
18.Kasperski, Edward. „O teorii komparatystyki”. Literatura. Teoria. Metodologia. Red. Danuta Ulicka. Warszawa: Wydawnictwo Dydaktyczne Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 1998. 331–356.
19.Kierzkowska, Danuta. Tłumaczenie prawnicze. Warszawa: Wydawnictwo Tepis, 2002.
20.Kotowa, Barbara. „Kulturowe a priori poznania”. Phoenix. Filozoficzne problemy wiedzy. T. 2: Wiedza a założeniowość. Red. Alina Motycka. Warszawa: IFiS PAN, 1999. 47–55.
21.Kubaszczyk, Joanna. „Przekład jako przedmiot przedstawiający: ku ontologicznej definicji przekładu”. Przekładaniec 32 (2016): 194–210.
22.Leszczyński, Leszek. „Konwergencja w prawie a uniwersalizacja aksjologii prawnej. Przykład recepcji prawa i dialogu orzeczniczego”. Konwergencja czy dywergencja kultur i systemów prawnych? Red. Oktawian Nawrot, Sebastian Sykuna, Jerzy Zajadło. Warszawa: C.H. Beck, 2012.
23.Nabokov, Vladimir. „Problems of Translation: Onegin in English”. The Translation Studies Reader. Red. Lawrence Venuti. London – New York: Routledge, 2004. 71–83.
24.Nowak-Far, Artur. Prawo Unii Europejskiej. Języki, struktury, działanie w praktyce. Warszawa: C.H. Beck, 2021.
25.Opałek, Kazimierz, Jerzy Wróblewski. Prawo. Metodologia. Filozofia. Teoria prawa. Warszawa: PWN, 1991.
26.Orman Quine, Willard van. Z punktu widzenia logiki. Tłum. Barbara Stanosz. Warszawa: PWN, 1969.
27.Pollak, Seweryn. Wyprawy za trzy morza. Warszawa: Czytelnik, 1962.
28.Posner, Richard A. „Law and Literature: A Relation Reargued”. Virginia Law Review 8.72 (1986): 1351–1392.
29.Rakoczy, Bartosz. „Filozoficzne podstawy komparatystyki prawniczej”. Honeste Procedere. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Kazimierzowi Lubińskiemu. Red. Agnieszka Laskowska-Hulisz, Joanna May, Marek Mrówczyński. Warszawa: Wolters Kluwer Polska, 2018. 869–876.
30.Rosiak, Ewa. „O zabawie logiką w literaturze”. Sztuka i Filozofia 17 (1999): 69–95.
31.Rosner, Katarzyna. O funkcji poznawczej dzieła literackiego. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1970.
32.Russel, Bertrand. „Logical Positivism”. Revue Internationale de Philosophie 4 (1950): 3–19.
33.Soćko, Joanna. „Złamanie z przemieszczeniem: jakie są rokowania komparatystyki?”. ArtPapier 14 (2017). http://artpapier.com/index.php?page=artykul&wydanie=329&artykul=6270 [dostęp: 21.10.2022].
34.Stróżewski, Władysław. „Literatura i filozofia”. Ruch Literacki 34 (1995): 693–710.
35.Tokarczyk, Roman. Komparatystyka prawnicza. Warszawa: Wolters Kluwer Polska, 2008.
36.Tomaszewska, Wiesława. „O prawdzie w literaturze uwag kilka”. Studia Philosophiae Christianae UKSW 5 (2020): 341–357.
37.Vermeer, Hans J. „Skopos and Commission in Translational Action”. The Translation Studies Reader. Red. Lawrence Venuti. London – New York: Routledge, 2004. 221–232.
38.Wellek, Rene. „Kryzys literatury porównawczej”. Tłum. Zdzisław Łapiński. Pamiętnik Literacki 59 (1968): 269–279.
39.Wright, Georg H. von. „Deontic Logic”. Mind 60 (1951): 1–15.
40.Zabłocki, Mateusz. „Konwergencja systemów prawnych i etycznych na przykładzie starożytnej Grecji i Rzymu”. Przegląd Prawniczy TBSP UJ 2.50 (2020). https://drive.google.com/file/d/1ZPs3bPFupbPQD9xg_48-NwcpxQKEmve9/view.
41.Zieliński, Maciej. Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki. Warszawa: LexisNexis, 2012.
42.Zirk-Sadowski, Marek. Prawo a uczestniczenie w kulturze. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 1998.
43.------. Wprowadzenie do filozofii prawa. Warszawa: Wolters Kluwer Polska, 2011.