Studia Językoznawcze

synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny


ISSN: 1730-4180     eISSN: 2353-3161    OAI    DOI: 10.18276/sj.2020.19-21
CC BY-SA   Open Access   CEEOL  ERIH PLUS

Lista wydań / t. 19, 2020
Brzechwy lekcja dawnego języka polskiego (na przykładzie zbioru Sto bajek)

Autorzy: Agnieszka Piela ORCID
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Słowa kluczowe: archaizm edukacja polonistyczna historia języka polskiego leksyka frazeologia
Data publikacji całości:2020
Liczba stron:16 (309-324)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Podstawowym celem artykułu jest prezentacja archaicznych i anachronicznych form językowych zawartych w zbiorze poetyckim Jana Brzechwy Sto bajek. Okazuje się, iż autor, jako jeden z prekursorów nurtu poezji lingwistycznej dla dzieci, świadomie wprowadzał do swych utworów niektóre historyczne wyrazy, ich formy i znaczenia, np. androny, dziatwa, gawiedź, Piotrowa, sążeń, starościna, świekra, taradajka, żupa. Słownik Brzechwy udowadnia, że twórczość poety stanowi zarówno dla młodszej, jak i starszej generacji czytelników ciekawostkę historyczno-kulturowo-językową.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Brzechwa, Jan. Sto bajek, wyd. I. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik, 1958.
2.Brzechwa, Jan. Sto bajek, wyd. III. Warszawa: Wydawnictwo Bajka, 2017.
3.Brzechwa, Jan. „Moje boje i potyczki”. Życie Szkoły 5 (1958): 7–9.
4.Cieślikowski, Jerzy. „Nowa bajka Jana Brzechwy”. W: Antologia poezji dziecięcej, red. Jerzy Cieślikowski, XXVII–XXXVIII. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1980.
5.Doroszewski, Witold. „Język – zwierciadło świata i twór wyobraźni”. W: tegoż, Język, myślenie, działanie. Rozważania językoznawcy. 104–112. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982.
6.Klimowicz, Anna, Marlena Derlukiewicz. Nowe słowa na start! Podręcznik do języka polskiego dla klasy szóstej szkoły podstawowej. Warszawa: Nowa Era, 2019.
7.Kucała, Marian. „Wskazywanie praktycznej przydatności wiedzy historycznojęzykowej”. W: Synchronia – diachronia. Materiały z konferencji „Problematyka historycznojęzykowa we współczesnym językoznawstwie i jej miejsce w dydaktyce”. Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego, Kielce 17–18 listopada 1997, red. Maria Wojtyła-Świerzowska, 81–87. Kielce: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Jana Kochanowskiego, 1999.
8.„Listy dzieci”. W: Akademia Pana Brzechwy. Wspomnienie o Janie Brzechwie, red. Antoni Marianowicz, 188–194. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik, 1984.
9.Marcinkiewicz, Agnieszka, Joanna Kuchta. Zeszyt ćwiczeń do języka polskiego dla klasy szóstej szkoły podstawowej. Warszawa: Wydawnictwo Nowa Era, 2019.
10.Matuszewski Ryszard. ***. W: Akademia Pana Brzechwy. Wspomnienie o Janie Brzechwie, red. Antoni Marianowicz, 123–132. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik, 1984.
11.Nadurska-Podraza, Krystyna. „Związki frazeologiczne i ich funkcje stylistyczne w utworach dla dzieci Jana Brzechwy”. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie 58. Prace Językoznawcze 3 (1976): 191–195.
12.Nastulanka, Krystyna. „Bajkopisarz mimo woli. Rozmowa z Janem Brzechwą”. W: Akademia Pana Brzechwy. Wspomnienie o Janie Brzechwie, red. Antoni Marianowicz, 114–122. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik, 1984.
13.Nosowicz, Jan Franciszek. „Uniwersytet pana Kleksa”. W: Nie bój Brzechwy. Studia i szkice kleksologiczne, red. Jan Malicki, Joanna Papuzińska, 118–137. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 2010.
14.Ostasz, Maria. „Brzechwowskie lekcje matematyki, przyrody i geografii”. W: Nie bój Brzechwy. Studia i szkice kleksologiczne, red. Jan Malicki, Joanna Papuzińska, 206–212. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 2010.
15.Ostasz, Maria. Dialog z tradycją w poezji nie tylko dla dzieci. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, 2013.
16.Piela, Agnieszka. „Kłopotliwe kwalifikatory chronologiczne w słownikach języka polskiego”. Język Polski 3 (2020): 58–72.
17.Piela, Agnieszka. „O kształceniu historycznojęzykowym w szkole podstawowej słów kilka” (publikacja w tomie: IV Kongres Dydaktyki Polonistycznej: „Lekcje polskiego. Praktyki edukacyjne wobec niepokojów XXI wieku” (w druku).
18.Skrobiszewska, Hanna. Brzechwa. Warszawa: Agencja Autorska, 1965.
19.Smółkowa, Teresa. „Wyrazy wychodzące z użycia w okresie ostatnich osiemdziesięciu lat (na przykładzie Lalki B. Prusa)”. Polonica 1 (1975): 245–258.
20.Szóstak, Anna. Nurt lingwistyczny we współczesnej polskiej poezji dziecięcej. Zielona Góra: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Tadeusza Kotarbińskiego, 2000.
21.Szóstak, Anna. Od modernizmu do lingwizmu. O przemianach twórczości Jana Brzechwy. Kraków: Wydawnictwo Universitas, 2003.
22.Taraszkiewicz, Małgorzata. Książki warte czytania… dzieciom. Warszawa: Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, 1995.
23.Walczak, Bogdan. „Jeszcze o «barierze językowej» w lekturze dzieł literatury klasycznej”. W: Kultura – Język – Edukacja. Dialogi współczesności z tradycją, red. Beata Gromadzka, Dorota Mrozek, Jerzy Kaniewski, 113–121. Poznań: Poznańskie Studia Polonistyczne, 2008.
24.Zawodziński, Karol Wiktor. „O książkach dla dzieci”. W: Hanna Skrobiszewska, Brzechwa. 71–72. Warszawa: Agencja Autorska, 1965.