Acta Iuris Stetinensis

Wcześniej: Zeszyty Naukowe. Roczniki Prawnicze


ISSN: 2083-4373     eISSN: 2545-3181    OAI    DOI: 10.18276/ais.2024.51-14
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / 5/2024 (51)
Pecunia otiosa i ryzykowny plan biznesowy Pliniusza Młodszego (ep. 10.54)

Autorzy: Maciej Jońca ORCID
Akademia Łomżyńska
Słowa kluczowe: Pliniusz Trajan municypalne finanse pecunia otiosa polityka finansowa imperium przymusowe pożyczki mutuum
Data publikacji całości:2024-12
Liczba stron:12 (241-252)
Cited-by (Crossref) ?:
Liczba pobrań ?: 21

Abstrakt

Fascynującym źródłem do badań nad polityką finansową państwa rzymskiego na początku II wieku n.e. są dwa listy, które zachowały się w zbiorze korespondencji pomiędzy Pliniuszem Młodszym i cesarzem Trajanem. Pliniusz zwraca się do swego imperatora jako namiestnik prowincji Bitynii i Pontu z pewną bardzo nietypową propozycją. Otóż proponuje, by pieniądze publiczne, których nie da się zainwestować w kupno nieruchomości, przymusowo pożyczyć przedstawicielom lokalnych elit. Trajan odrzuca jednak ten pomysł. Dotychczas decyzję cesarską rozpatrywano w kategoriach prawnych (pożyczka jest umową – obie strony powinny dojść do porozumienia, że jej chcą) oraz etycznych (zmuszanie obywateli do zaciągania kredytów nie jest godne sprawiedliwego władcy). Okazuje się jednak, że Trajan mógł się również kierować innymi motywami: chciał uchronić rynek przed zalewem taniego pieniądza oraz inflacją.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Andreau J., Banking and Business in the Roman World, Cambridge 2003.
2.Babusiaux U., Die Durchsetzung ökonomischer Interessen im klassischen römischen Zivilprozessess, w: E. Lo Cascio, D. Mantovani (red.), Diritto romano e economia. Due modi di pensare e organizzare il mondo (nei primi tre secoli dell’Impero), Pavia 2018.
3.Balbo M., Oblighi del padrone ed equipaggiamento del fittavolo nella rifflessione dei giuristi, w: E. Lo Cascio, D. Mantovani (red.), Diritto romano e economia. Due modi di pensare e organizzare il mondo (nei primi tre secoli dell’Impero), Pavia 2018.
4.Bracci F., Plinio il Giovane. Epistole. Libro X. Introduzione, traduzione e commento, Pisa 2011.
5.Burton G.P., The Roman Imperial State, Provincial Governors and the Public Finances of Provincial Cities, 27 B.C.-A.D. 235, „Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte” 2004, nr 53 (3).
6.Capogrossi Colognesi L., Diritto, società ed economia in Roma antica e i Romanisti del Novecento, w: E. Lo Cascio, D. Mantovani (red.), Diritto romano e economia. Due modi di pensare e organizzare il mondo (nei primi tre secoli dell’Impero), Pavia 2018.
7.Carleton Andrews A., Pliny the Younger, Conformist, „The Classical Journal” 1938, nr 34 (3).
8.Dębiński A., Jońca M., Leraczyk I., Łuka A. (red.), Pliniusz Młodszy. Korespondencja z cesarzem Trajanem, vol. II: Komentarz, Lublin 2017.
9.Duncan-Jones R., The Finances of the Younger Pliny, „Papers of the British School at Rome” 1965, nr 33.
10.Farnsworth R., Contextualizing the Pliny/Trajan Letters: A Case for Critiquing the (American) Myth of Deliberative Discourse in (Roman) Society, „Rhetoric Society Quarterly” 1996, nr 26 (1).
11.Gibson R.K., Man of High Empire. The Life of Pliny the Younger, Oxford 2000.
12.Harter B., De otio – oder: die vielen Töchter der Muße. Ein semantischer Streifzug als literarische Spurensuche durch die römische Briefliteratur, w: F.C. Eickhoff (red.), Muße und Rekursivität in der antiken Briefliteratur, Tübingen 2016.
13.Jońca M., Łuka A., Problem podwójnego obywatelstwa egipskiego terapeuty Harpokrasa (Plin., Ep. 10,5; 6; 7; 10): tekst – tłumaczenie – komentarz, „Zeszyty Prawnicze” 2016, nr 16 (2).
14.Jones C.P., A New Commentary on the Letters of Pliny, „Phoenix” 1968, nr 22 (2).
15.Kaser M., Das römische Privatrecht, München 1971.
16.Levick B., Pliny in Bithynia and What Followed, „Greece & Rome” 1979, nr 26 (2).
17.Lo Cascio E., La storia economica: i principali orientamenti degli studi (XIX –XX secolo), w: Lo Cascio E., Mantovani D. (red.), Diritto romano e economia. Due modi di pensare e organizzare il mondo (nei primi tre secoli dell’Impero), Pavia 2018.
18.Lovato A., Pretium e quanti ea res est nei giuristi: rapporto fra il prezzo di mercato e il calcolo giuridico, w: Lo Cascio E., Mantovani D. (red.), Diritto romano e economia. Due modi di pensare e organizzare il mondo (nei primi tre secoli dell’Impero), Pavia 2018.
19.Maganzani L., Economia e diritto Romano (XIX–XXI sec.). Storie varie di convergenze parallele, w: Lo Cascio E., Mantovani D. (red.), Diritto romano e economia. Due modi di pensare e organizzare il mondo (nei primi tre secoli dell’Impero), Pavia 2018.
20.Mommsen Th., Zur Lebensgeschichte des Jüngeren Plinius, „Hermes” 1869, nr 3 (1).
21.Noreña C.F., The Social Economy of Pliny’s Correspondence with Trajan, „The American Journal of Philology” 2007, nr 128 (2).
22.Rockwell K., DIMIDIATE MENANDER, „The Classical Outlook” 1974, No. 52.1.
23.Rostovtzeff M., The Social and Economic History of the Roman Empire, vol. I, Oxford 1957.
24.Sherwin-White A.N., The Letters of Pliny. A Historical and Social Commentary, Oxford 1966.
25.Sherwin-White A.N., Trajan’s Replies to Pliny: Authorship and Necessity, „The Journal of Roman Studies” 1962, nr 52 (1–2).
26.Storchi Marino A., Per un lessico dei comportamenti “economici”. La sfera dell’otium,w: A. Storchi Mariano (red.), Economia, amministrazione e fiscalità nel mondo romano. Ricerche lessicali, Bari 2004.
27.Syme R., The Imperial Finances under Domitian, Nerva and Trajan, „The Journal of Roman Studies” 1930, nr 20.
28.Verhagen H.L.E., Security and Credit in Roman Law: The Historical Evolution of Pignus and Hypotheca, Oxford 2022.
29.Vidman L., Einige Bemerkungen zu Trajans Stil, „Listy filologické” 1987, nr 110 (2).
30.Wallace-Hadrill A., Civilis Princeps: Between Citizen and King, „The Journal of Roman Studies” 1982, nr 72.
31.Wilcken U., Plinius’ Reisen in Bithynien und Pontus, „Hermes” 1914, nr 49 (1).
32.Wilcken U., Zu den Kaiserreskripten, „Hermes” 1920, nr 55 (1).
33.Woolf G., Pliny/Trajan and the Poetics of Empire, „The Classical Philology” 2015, nr 110.