Acta Politica Polonica

Previously: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Acta Politica


ISSN: 2451-0432     eISSN: 2719-4388    OAI    DOI: 10.18276/ap.2024.58-03
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Issue archive / 2/2024 (58)
“Politics of memory” in Poland in the first half of the 21st Century: historical narratives, challenges and disputes. Case Study

Authors: Przemysław Łukasik ORCID
Instytut Dziennikarstwa i Stosunków Międzynarodowych, Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Keywords: politics of memory Poland 21st century case study
Whole issue publication date:2024-11
Page range:10 (29-38)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The aim of the article is to present the specifics of Polish memory policy at the turn of the 20th and 21st centuries and to trace the most important threads of the discourse around it. The aim of the author is to characterize the conditions of continuation and modifications, and above all, the challenges facing the Polish historical narrative. The research method used in analysis was the case study. The shaping of Polish politics of memory in the last three decades has been the result of many factors, including the post-communist nature of the state, the dispute over its role in narrating history, the Polish-Russian conflict over memory, the discourse on Polish-Jewish wartime relations, the internationalization of Polish historical narrative, as well as the “memory boom” and the development of public diplomacy. All the factors mentioned above influence the content of the Polish historical narrative. The Polish historical narrative, as in the case of many countries, includes a path of narrative about freedom and the presentation of the greatest scientific and cultural achievements. Regardless of the content of the Polish historical narrative, its greatest challenge is the asymmetry of knowledge about Polish past beyond its borders, not only in the context of losses suffered during World War II.
Download file

Article file

Bibliography

1.Arens, M. (4.02.2018). Blaming Poland for the Holocaust is unjustified, Haaretz. Retrieved from: https://www.haaretz. com/opinion/.premium-blaming-poland-for-the-holocaust-is-unjustified-1.5788474 (3.07.2023).
2.Augstein, R., Baldus, W., & Fest, J. (eds.). (1987). Historikerstreit. Die Dokumentation der Kontroverse um die Einzigartigkeit der nationalsozialistischen Judenvernichtung, München–Zürich: Piper.
3.Blaski i cienie polsko-niemieckiego podręcznika do historii, Deutsche Welle, Retrieved from: https://www.dw.com/pl/ blaski-i-cienie-polsko-niemieckiego-podr%C4%99cznika-do-historii/a-62341496 (3.07.2023).
4.Beiner, G. (2008). In anticipation of a post-memory boom syndrome. Cultural Analysis, 7, 107–112.
5.Berliner, D.C. (2005). The abuses of memory: Reflections on the memory boom in anthropology. Anthropological Quarterly, 78, 197–211.
6.Bundestag will Gedenkort in Berlin für polnische Weltkriegsopfer. (2020). Retrieved from: https://www.bundestag.de/ dokumente/textarchiv/2020/kw44-de-deutsch-polnische-geschichte-798198 (17,07.2023).
7.Davies, N. (2005). God’s playground: A history of Poland, Vol. 2: 1795 to the Present. New York: Columbia University Press. Dudek, A. (2011). Historia i polityka w Polsce po 1989 roku. In: P. Skibiński, T. Wiścicki & M. Wysocki (eds.), Historycy i politycy. Polityka pamięci w III RP (p. 43). Warszawa: Muzeum Historii Polski. European Parliament resolution on the importance of European remembrance for the future of Europe (18.09.2019) Retrieved from: https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/RC-9-2019-0097_EN.html (17.07.2023).
8.Forecki, P. (2010). Od Shoah do strachu. Spory o polsko-żydowską przeszłość i pamięć w debatach publicznych. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
9.Fried, D. (6.01.2020) The truth shall make you free. Atlantic Council. Retrieved from: https://www.atlanticcouncil.org/ blogs/new-atlanticist/the-truth-shall-make-you-free/ (17.07.2023).
10.Gross, J.T. (2001). Neighbors: The destruction of the Jewish Community in Jedwabne, Poland. Princeton: Princeton University Press. Gross, J.T. (2007). Fear: Anti-Semitism in Poland after Auschwitz. New York: Random House.
11.Habielski, R. (2011). Przeszłość w sferze publicznej i życiu kulturalnym 1989-2005 (obszary zainteresowań, interpretacje i nośniki) In: P. Skibiński, T. Wiścicki & M. Wysocki (eds.) Historycy i politycy. Polityka pamięci w III RP. Warszawa: Muzeum Historii Polski.
12.Huyssen, A. (2003). Present pasts. Urban palimpsests and the politics of memory. Stanford University Press. Joint declaration of prime ministers of the State of Israel and the Republic of Poland (27.06.2018) Retrieved from: https:// www.premier.gov.pl/mobile/en/news/news/joint-declaration-of-prime-ministers-of-the-state-of-israel-and-therepublic- of-poland.html (17.07.2023).
13.Kaminsky, A., Müller, D. & Troebst, S. (eds.). (2011). Der Hitler–Stalin Pakt 1939 in den Erinnerungskulturen der Europäer. Göttingen: Wallstein Verlag. Kłoczowski, J., Łaszkiewicz, H. (eds.). (2011). Poland. A history. Lublin: Institute of East-Central Europe.
14.Kostro, R., Kuisz, J., Mazur, K., Memches, F., Piskała, K. & Wóycicki, K. (2014). Między sarmatyzmem a emancypacją. Rożne kierunki poszukiwań polskiej opowieści elementarnej. In: R. Kostro, K. Wójcicki & M. Wysocki (eds.), Historia Polski od-nowa. Nowe narracje historii i muzealne reprezentacje przeszłości (pp. 322–360). Warszawa: Muzeum Historii Polski. Kwiatkowski, P. (2014). Jaką historią interesują się Polacy? Pytanie o kształt pamięci zbiorowej i jej przemiany po 1989 roku. In: R. Kostro, K. Wójcicki & M. Wysocki (eds.), Historia Polski od-nowa. Nowe narracje historii i muzealne reprezentacje przeszłości. Warszawa: Muzeum Historii Polski.
15.Lelewel, J. (1855). Uwagi nad dziejami Polski i ludu jej. In: J.K. Żupańskiego (ed.), Polska, dzieje i rzeczy jej, 3, 275–276. Poznań: J.K. Żupańskiego. Levine, M. (2018, February 20). Why Poland’s new Holocaust law is a mockery. Washington Times. Retrieved from: https://www.washingtontimes.com/news/2018/feb/20/why-polands-new-holocaust-law-is-a-mockery/ (17.07.2023).
16.Michlic, J. (2002). Coming to terms with the “Dark Past”: The Polish Debate about the Jedwabne Massacre, Acta. Analysis of Current Trends in Antisemitism, 21, 7. Moorhouse, R. (2019). First to fight. The Polish War 1939. London: The Bodley Head.
17.Müller, D., Troebst, S. (2016). The Hitler–Stalin Pact of 1939 in European history and memory, remembrance and justice, 1 (27), 35–49.
18.Musiał, F. (2011). Polityka historyczna czy historyczna świadomość. Działalność Instytutu Pamięci Narodowej. Horyzonty Polityki, 3 (2), 149.
19.Nijakowski, L. (2008). Polska polityka pamięci. Esej socjologiczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
20.Obchody 77 rocznicy zamordowania Żydów w Jedwabnem. Retrieved from: https://dzieje.pl/aktualnosci/obchody- 77-rocznicy-zamordowania-zydow-w-jedwabnem (18.07.2023).
21.Ociepka, B. (2013). Miękka siła i dyplomacja publiczna Polski. Warszawa: Scholar.
22.Ociepka, B. (2013). Dyplomacja historyczna – zagraniczna dyplomacja historyczna. In: Miękka siła i dyplomacja publiczna Polski (pp. 155–166). Warszawa: Scholar.
23.Zinn, H. (1970). The Politics of History. Urbana-Champaign: University of Illinois Press. Pogrom Żydów w Jedwabnem. Retrieved from: http://muzhp.pl/pl/e/1759/pogrom-zydow-w-jedwabnem (17.07.2023). Poland strongly protests against Russian ambassador’s statements. Polish Press Agency (29.09.2015). Retrieved from: https://www.pap.pl/en/news/news%2C410075%2Cpoland-strongly-protests-against-russian-ambassadors-statements. html (18.07.2023). Machcewicz, P. (2012). Spory o historię 2000–2011. Kraków: Wydawnictwo Znak. Raport: ponad 70 proc. Rosjan nie potrafi wymienić żadnego sławnego Polaka (17.12.2020). Retrieved from: https:// dzieje.pl/rozmaitosci-historyczne/raport-ponad-70-proc-rosjan-nie-potrafi-wymienic-zadnego-slawnego-polaka (17.07.2023).
24.Ruchniewicz, K. (2018). Polityka historyczna. In: J. Wojdon (ed.), Historia w przestrzeni publicznej ( pp. 75–82). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Rettmann, A. (30.12.2019). Poland rings EU alarm after Russian WW2 slurs. Eurobserver, Retrieved from: https:// euobserver.com/foreign/147018 (17.07.2023).
25.The 2018 Amendment to the Act on the Institute of National Remembrance. Amendments to the Act on the Institute of National Remembrance (19.01.2018). Retrieved from: https://trybunal.gov.pl/en/news/press-releases/after-thehearing/ art/10464-nowelizacja-ustawy-o-instytucie-pamieci-narodowej; http://www.sejm.gov.pl/media8.nsf/files/ ASEA-AVPMU9/%24File/Information% 20on% 20the%20 amendments%20to%20the%20Act%20on%20the%20 Institute %20of%20National %20Remembrance %20adopted%20in%20January%202018.docx (17.07.2023).
26.The New York Times bans Polish concentration camps (22.03.2011). Retrieved from: https://www.economist.com/ johnson/2011/03/22/the-new-york-times-bans-polish-concentration-camps (17.07.2023).
27.Troebst, S. (2011). Pamięć o dyktaturach i kultura historyczna w Europie Wschodniej i Południowej: Zestawienie ujęć porównawczych. Przegląd Historyczny, 102 (1), 117–154.
28.Troebst, S. (2013). Geschichtspolitik. Politikfeld, Analyserahmen, Streitobjekt. In: E. François, et al. (eds.), Geschichtspolitik in Europa seit 1989. Deutschland, Frankreich und Polen im internationalen Vergleich (pp. 15–34). Göttingen: Wallstein Verlag.
29.Tokarz, T. (2012). Państwo wobec edukacji historycznej. Polskie spory u progu XXI wieku. In: A.P. Bieś, M. Chrost, B. Topij-Stempińska (eds.), Pamięć, historia, polityka (pp. 15–37). Kraków: Akademia Ignatianum.
30.Traba, R. (2009). Przeszłość w teraźniejszości. Polskie spory o historię na początku XXI wieku. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
31.Wolf-Powęska, A. (2007). Polskie spory o historię i pamięć. Polityka historyczna. Przegląd Zachodni, 1, 18.
32.Wandycz, P. (2009). Czy historia ma krzepić czy odbrązawiać? O dobrych i złych skutkach rozdrapywania blizn. In: P. Wandycz (ed.), O czasach dawniejszych i bliższych. Studia z dziejów Polski i Europy Środkowo-Wschodniej (pp. 46–47). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
33.Wielomski, A. (2016). Kompleks rewolucjonisty: Rosja a polska samoświadomość narodowa. In: S. Bieleń, A. Skrzypek (eds.), Pamięć i polityka historyczna w stosunkach polsko-rosyjskich (p. 105). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Aspra.
34.Wysocki, A. (2018). Stosunek społeczeństwa polskiego do przeszłości a tożsamość narodowa. Analiza badań sondażowych. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Polonia Sectio, 43 (1).