Colloquia Theologica Ottoniana

ISSN: 1731-0555     eISSN: 2353-2998    OAI    DOI: 10.18276/cto
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  CEEOL  ERIH PLUS

Otwarty dostęp

Colloquia Theologica Ottoniana jest czasopismem o otwartym dostępie (open access). Użytkownicy mogą nie tylko bez przeszkód czytać teksty opublikowane w CTO, ale również je pobierać, kopiować, rozpowszechniać, drukować, wyszukiwać, łączyć z pełnymi tekstami artykułów lub wykorzystywać je do jakichkolwiek innych zgodnych z prawem celów bez uprzedniej zgody wydawcy lub autora. Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI.

Czasopismo CTO jest objęte licencją Creative Commons (CC BY-SA). To oznacza, że wolno dzielić się zamieszczonymi tam treściami (kopiować i rozpowszechniać utwory w dowolnym medium i formacie) oraz dokonywać ich adaptacji (remiksować, zmieniać i tworzyć nowe utwory na bazie utworów zamieszczonych w CTO, dla dowolnego celu, także komercyjnego) na następujących warunkach:

  • uznanie autorstwa - utwór należy odpowiednio oznaczyć, podać link do licencji i wskazać, czy zostały dokonane w nim zmiany; można to zrobić w dowolny, rozsądny sposób, o ile nie sugeruje to udzielenia przez licencjodawcę poparcia dla osoby wykorzystującej utwór lub sposob wykorzystania tego utworu,
  • na tych samych warunkach - remiksując utwór, przetwarzając go lub tworząc na jego podstawie nowy utwór, należy swoje dzieło rozpowszechniać na tej samej licencji co oryginał,
  • bez dodatkowych ograniczeń - nie wolno korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.

Szczegółowe warunki licencji znajdują się na stronie https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode

Czasopismo uwzględnia cyfrowe identyfikatory dokumentów elektronicznych (DOI – Digital Object Identyfier) oraz unikalne identyfikatory naukowców (ORCID – Open Researcher and Contributor ID) będących autorami zamieszczanych w czasopiśmie artykułów naukowych.

Obowiązki redakcji

Ostateczną decyzję o publikacji tekstu w CTO podejmuje redaktor naczelny, którego szczególnym obowiązkiem jest troska o równe traktowanie wszystkich autorów bez względu na ich płeć, rasę, obywatelstwo, orientację seksualną, przekonania światopoglądowe czy religijne. Decyzja redaktora naczelnego oparta jest wyłącznie na przesłankach naukowych.

Redaktor i gremium redakcyjne nie ujawniają żadnych informacji na temat przesłanego tekstu nikomu innemu niż sam autor, recenzenci, potencjalni recenzenci, inni doradcy redakcyjni oraz wydawca. Materiały przedstawione w przesłanym artykule nigdy nie są wykorzystywane przez redaktora lub członków redakcji do własnych celów badawczych, chyba że zgodzi się na to autor.

Obowiązki recenzentów

Redakcja dokłada wszelkich starań, aby dobierać recenzentów biegłych w tematyce związanej z proponowanym artykułem. Osoba powołana na recenzenta, która uważa się za niekompetentną w danej dziedzinie lub która wie, że nie będzie w stanie sprostać zadaniu sporządzenia recenzji w określonym czasie, powinna powiadomić o tym redakcję.

Wszystkie teksty przesłane do recenzji powinny być traktowane przez recenzenta jak teksty poufne. Nie wolno ich ujawniać ani omawiać z innymi osobami.

Głównym zadaniem recenzenta jest sprawdzenie, czy recenzowana praca posiada znamiona tekstu naukowego i nie zawiera błędów merytorycznych. Recenzja może również zawierać elementy polemiczne, ale powinny one decydować o konkluzji recenzji tylko w przypadku, gdy polemika ujawnia niespójność poglądów autora.

Recenzje powinny być obiektywne, merytoryczne i kulturalne. Niestosowna jest krytyka autora odnosząca się do jego światopoglądu, stanowiska naukowego, jakie prezentuje, czy przekonań religijnych, których można by się domyślić podczas lektury tekstu. Krytyka powinna się opierać tylko na argumentach rzeczowych.

Obowiązki autorów

Autorzy proszeni są o przedkładanie wyłącznie oryginalnych prac, posiadających znamiona tekstów naukowych (przypisy, bibliografia, rzetelne udokumentowanie badań, odpowiedni styl itp.). Prace opisujące zasadniczo te same badania nie powinny być publikowane w więcej niż jednym czasopiśmie. Zgłoszenie tego samego artykułu do więcej niż jednego czasopisma stanowi zachowanie niezgodne z przyjętą przez CTO polityką i jest niedopuszczalne.

Autor w przypadku publikacji zezwala na wykorzystanie swojej pracy na licencji CC-BY-SA, która umożliwia innym kopiowanie, rozpowszechnianie i przekazywanie pracy, a także dostosowanie pracy i jej komercyjne wykorzystanie.

Wszyscy, którzy wnieśli znaczący wkład w powstanie pracy, powinni zostać wymienieni jako jej współautorzy. Autor będący w kontakcie z redakcją jest zobowiązany do upewnienia się, że wszyscy współautorzy zatwierdzili ostateczną wersję artykułu i wyrazili zgodę na jego przekazanie do publikacji.

Redakcja czasopisma CTO szczególnie sprzeciwia się nieuczciwym praktykom znanym jako ghostwriting (brak ujawnienia istotnego udziału jakiejś osoby w powstawaniu publikacji) oraz guest authorship (dopisywanie jako współautora osoby, która miała znikomy w tym udział). Są to karygodne przejawy nierzetelności naukowej. W celu uniknięcia tych zjawisk redakcja wdraża następujące procedury:

  1. Autorzy przy zgłaszaniu artykułu wypełniają deklarację wkładu poszczególnych osób w powstanie publikacji (z podaniem ich afiliacji oraz kontrybucji, tj. informacji kto jest autorem koncepcji, założeń, metod, protokołu itp. wykorzystywanych przy przygotowaniu publikacji), przy czym główną odpowiedzialność za rzetelność tych informacji ponosi autor zgłaszający manuskrypt.
  2. Zachęca się, aby autorzy wykazywali źródło finansowania swoich badań, np. grant badawczy, stypendium naukowe itp.
  3. W przypadku wykrycia ghostwriting lub guest authorship redakcja informuje o tym pracodawcę winowajcy i odpowiednie instytucje.
  4. Redakcja dokumentuje i ujawnia inne przypadki nierzetelności naukowej: fabrykowanie danych, fałszowanie danych, plagiaty itp.

Wycofanie publikacji

Zgodnie z polityką COPE, wycofanie publikacji jest mechanizmem korygowania literatury i ostrzegania czytelników przed artykułami zawierającymi tak poważnie wadliwe lub błędne treści lub dane, że ich wyniki i wnioski nie mogą być uznane za wiarygodne. Niewiarygodne treści lub dane mogą wynikać z niezawinionego błędu, naiwnej pomyłki lub niewłaściwego postępowania badawczego. Głównym celem wycofania pracy jest korekta literatury i zapewnienie jej integralności, a nie karanie autorów. Wycofanie może być traktowane jako ostrzeżenie czytelników o przypadkach powielonej publikacji, plagiatu, manipulacji procesem recenzji, ponownego użycia materiału lub danych bez autoryzacji, naruszenia praw autorskich lub innej kwestii prawnej (np. zniesławienie, prywatność, nielegalność), nieetycznych badań lub nieujawnienia istotnego konfliktu interesów.
 
Redakcja CTO przewiduje zastosowanie procedury wycofania opublikowanego artykułu w następujących przypadkach:

  • istnieją oczywiste dowody, że wyniki badań przedstawione w pracy są niewiarygodne, zarówno w efekcie popełnienia poważnego błędu (np. błędu w obliczeniach lub eksperymencie), jak i w wyniku fabrykacji (np. danych) lub fałszowania (np. manipulacja obrazem),
  • praca zawiera elementy plagiatu,
  • praca została wcześniej opublikowana gdzie indziej i nie ujawniono Redaktorowi Naczelnemu tego faktu,
  • w pracy zamieszczono materiał lub dane bez autoryzacji do ich użycia,
  • zostało naruszone prawo autorskie lub występuje inna poważna wada prawna (np. zniesławienie, ingerencja w prywatność),
  • praca korzysta z nieetycznych badań,
  • praca została opublikowana wyłącznie na podstawie skompromitowanego lub manipulowanego procesu recenzji,
  • autor nie ujawnił istotnego konfliktu interesów, który według redaktora mógłby mieć nieuzasadniony wpływ na interpretację pracy lub zalecenia redaktorów czy recenzentów.

Zgodnie z najlepszymi praktykami i wytycznymi COPE, stosuje się następujące procedury w przypadku stwierdzenia konieczności wycofania artykułu:

  1. W kolejnym numerze drukowanym i elektronicznym czasopisma publikowana jest odpowiednia nota informująca o wycofaniu tekstu.
  2. Wadliwy artykuł w wersji online zostaje opatrzony informacją o jego wycofaniu.
  3. Oryginalny artykuł pozostaje niezmieniony, z wyjątkiem znaku wodnego w pliku PDF wskazującego na każdej stronie, że praca została wycofana („RETRACTED ARTICLE”, „This article was retracted” itp.).
  4. W wyjątkowych przypadkach może być konieczne całkowite usunięcie wadliwego artykułu opublikowanego online, w szczególności kiedy artykuł jest wyraźnie zniesławiający, narusza czyjąś prywatność, jest przedmiotem nakazu sądowego lub może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego. W tych okolicznościach metadane (tytuł i autorzy) zostaną zachowane, a powiadomienie o wycofaniu będzie wyraźnie określać, dlaczego pełny artykuł został usunięty.

W przypadku poważnego naruszenia zasad etyki redakcja, w porozumieniu z wydawcą, rozważy przekazanie informacji o zarzutach wobec autora jego pracodawcy lub osobie odpowiedzialnej za nadzór nad badaniami w jego instytucji.

Jak podaje COPE, autorzy czasami proszą o wycofanie artykułów, gdy po publikacji dochodzi do sporu o autorstwo. Jeśli nie ma powodu, by wątpić w ważność wyników badań lub wiarygodność danych, nie jest właściwe wycofywanie publikacji wyłącznie z powodu sporu o autorstwo. W takich przypadkach Redaktor Naczelny poinformuje osoby zaangażowane w spór, że nie może rozstrzygać w takich sprawach, ale chętnie opublikuje sprostowanie listy autorów/współpracowników, jeśli autorzy/współpracownicy (lub ich instytucje) dostarczą odpowiednich dowodów, że taka zmiana jest uzasadniona.
 
Jeśli nie można uzyskać jednoznacznych dowodów wskazujących na niewiarygodność publikacji lub takie dowody nie zostaną uzyskane przez dłuższy czas, wówczas wycofanie artykułu byłoby nieodpowiednie. W tej sytuacji Redaktor Naczelny rozważy opublikowanie zastrzeżeń dotyczących tekstu (tzw. expressions of concern).
 
We wszelkich kwestiach spornych, które mogą skutkować wycofaniem tekstu, Redakcja CTO kieruje się zaleceniami COPE, które można znaleźć na stronie https://publicationethics.org/retraction-guidelines.

Podstawa opracowania zasad etyki wydawniczej

Powyższe zasady zostały opracowane na podstawie zaleceń COPE Committee on Publication Ethics (Komisji Etyki Publikacji) zawartych w Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors (Kodeks postępowania i wytyczne dotyczące najlepszych praktyk dla redaktorów czasopism naukowych), COPE Ethical Guidelines for Peer Reviewers (Wskazówki etyczne Komisji Etyki Publikacji dla recenzentów prac naukowych) oraz opracowania "Dobre praktyki w procedurach recenzyjnych w nauce".

W przypadku podejrzenia o zbędną (zduplikowaną) publikację, redakcja stosuje następującą procedurę:

COPE (Committee on Publication Ethics)