Przegląd Zachodniopomorski

ISSN: 0552-4245     eISSN: 2353-3021    OAI    DOI: 10.18276/pz.2020.4-02
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Lista wydań / z. 4 2020
Collective or individual biography? A communist in “Regained Lands” just after the WW2
(Biografia kolektywna czy indywidualna? Komunista na „Ziemiach Odzyskanych” tuż po wojnie)

Autorzy: Katarzyna Rembacka
Słowa kluczowe: Ziemie Zachodnie i Północne w Polsce Pełnomocnicy Rządu RP komuniści biografistyka 1945 rok polityka kadrowa
Data publikacji całości:2020
Liczba stron:21 (27-47)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Celem artykułu jest porównanie życiorysów rządowych pełnomocników kierowanych w 1945 r. na nowo przyłączane do Polski ziemie oraz poszukiwanie łączących ich elementów. Zaprezentowano sylwetki ludzi zarządzających tuż po wojnie „Ziemiami Odzyskanymi” Leonarda Borkowicza, Jakuba Prawina, Stanisława Piaskowskiego oraz Aleksandra Zawadzkiego. Przybliżono także biografie tych, którzy choć nominowani, nie przejęli powierzanych im stanowisk – Aleksandra Kaczochy-Józefskiego oraz Jerzego Sztachelskiego. Szczególny nacisk został położony na podejmowane przez nich polityczne i ideologiczne wybory. W artykule podjęto również rozważania na temat polityki kadrowej polskich komunistów.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Archival sources
2.Archiwum Akt Nowych. Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Wydział Kadr.
3.Archiwum Akt Nowych. Ministerstwo Administracji Publicznej.
4.Archiwum Państwowe w Szczecinie, Urząd Wojewódzki Szczeciński.
5.Książnica Pomorska, Zbiory Specjalne, Spuścizna po Leonardzie Borkowiczu.
6.Rosyjskie Państwowe Archiwum Historii Społeczno-Politycznej w Moskwie, f. 494, op. 252, d. 5. Akta Leonarda Borkowicza.
7.Published documents
8.Baryła, Tadeusz, ed. Okręg Mazurski w raportach Jakuba Prawina. Wybór dokumentów. 1945 rok. Olsztyn: Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1996.
9.Chmielewski, Zdzisław, Kazimierz Kozłowski, ed. Pierwszy wojewoda szczeciński. Dokumenty i komentarze (1945–1949). Szczecin: Wydawnictwo Glob, 1986.
10.Góra, Władysław. „Początki władzy ludowej na ziemiach odzyskanych”. Z pola walki 31 (1965), 3: 175–180.
11.Rechowicz, Henryk, ed. Wspomnienia o Aleksandrze Zawadzkim. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”, 1971.
12.Literature
13.Boniecka, Maria. Ucieczka za druty. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna, 1975.
14.Broniewska, Janina. „Jeden z apostołów”. In: Ludzie Pierwszej Armii, 25–28. Warszawa: GZPW, 1946.
15.Bukalska, Patrycja. Krwawa Luna. Warszawa: Wielka Litera, 2016.
16.Chrobaczyński, Jacek. Konteksty przełomu 1944–1945. Społeczeństwo wobec wojennych rozstrzygnięć. Postawy – zachowania – nastroje. Kraków: Wydawnictwo Universitas, 2005.
17.Cieślak, Robert. „Spojrzenia (na) Gałczyńskiego”. Pogranicza 3 (2003): 16–30.
18.Dańko, Bolesław. Bez układów. Warszawa: s.n., 1993.
19.Dąbrowska, Maria. Dzienniki. Vol. 3. Ed. Tadeusz Drewnowski. Warszawa: Czytelnik, 1988.
20.Degen, Robert. Kancelaria wojewódzkich urzędów administracji ogólnej na Ziemiach Odzyskanych w latach 1945–1950. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2005.
21.Domke, Radosław. Ziemie Zachodnie i Północne Polski w propagandzie lat 1945–1948. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2010.
22.Dziuba, Adam. „A New System, New Parties, and a New Elite. Beginnings of the Postwar life in the Voivodeship of Silesia”. CzasyPismo Special Issue (2019): 67–77.
23.Eisler, Jerzy. „Dlaczego nie lubimy biografii dotyczących osób z czasów PRL?”. Polish Biographical Studies 2 (2014): 39–48.
24.Eisler, Jerzy. Siedmiu wspaniałych. Poczet pierwszych sekretarzy KC PZPR. Warszawa: Czerwone i Czarne, 2014.
25.Fijałkowska, Barbara. Borejsza i Różański. Przyczynek do dziejów stalinizmu w Polsce. Olsztyn: Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Olsztynie, 1995.
26.Gajdziński, Piotr. Gomułka. Dyktatura ciemniaków. W arszawa: Z ysk i S-ka Wydawnictwo, 2017.
27.Garlicki, Andrzej. Bolesław Bierut. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2004.
28.Gomułka, Władysław. Pamiętniki. Vol. 2. Ed. Andrzej Werblan. Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza BGW, 1994.
29.Grzelak, Czesław, Henryk Stańczyk, Stefan Zwoliński. Armia Berlinga i Żymierskiego. Wojsko Polskie na froncie wschodnim 1943–1945. Warszawa: Neriton: Akademia Świętokrzyska im. Jana Kochanowskiego w Kielcach, Filia w Piotrkowie Trybunalskim, 2002.
30.Kaszuba, Elżbieta. „Dzieje Śląska po 1945 roku”. In: Marek Czapliński, Elżbieta Kaszuba, Gabriela Wąs, Rościsław Żerlik, 426–551. Historia Śląska. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2002.
31.Kotlicki, Henryk et al. Jakub Prawin (wspomnienia). Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1959.
32.Kozłowski, Czesław. Namiestnik Stalina. Warszawa: „BGW”, 1993.
33.Kozłowski, Kazimierz. Pomorze Zachodnie w sześćdziesięcioleciu (1945–2005). Społeczeństwo – władza – gospodarka – kultura. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2007.
34.Kowalczyk, Elżbieta. „Szkoła Wojskowa w Leningradzie dla działaczy Komunistycznej Partii Polski. Zarys genezy i funkcjonowania (1925–1932)”. Pamięć i Sprawiedliwość 1 (2016): 309–326.
35.Krasucki, Eryk. Międzynarodowy komunista. Jerzy Borejsza – biografia polityczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009.
36.Kula, Marcin. Religiopodobny komunizm. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, 2003.
37.Ligarski, Sebastian. „Stanisław Piaskowski – pierwszy wojewoda dolnośląski”. Dolny Śląsk 11 (2005): 141–146.
38.Lipiński, Piotr. Bierut. Kiedy partia była bogiem. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2017.
39.Łepkowski, Tadeusz. „Kilka uwag o historycznej biografistyce”. Kwartalnik Historyczny 3 (1964): 711–716.
40.Machcewicz, Paweł. Władysław Gomułka. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1995.
41.Maciejowska, Alicja „Odchodzę z życia”. In: Alina Głowacka, Alicja Maciejowska, Pisane mikrofonem 13–36. Szczecin–Olsztyn: Wydawnictwo KaDruk, 2004.
42.Magierska, Anna. Przywrócić Polsce. Przemysł na Ziemiach Odzyskanych 1945–1946. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986.
43.Magierska, Anna. Ziemie zachodnie i północne w 1945 roku. Kształtowanie się podstaw polityki integracyjnej państwa polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1978.
44.Majer, Tomasz Tadeusz. „Pełnomocnik Rządu RP na Okręg Mazurski – budowa aparatu państwowego”. Studia Prawnoustrojowe 18 (2012): 103–119.
45.Mazur, Mariusz. „Argumentacja legitymizująca przynależność Ziem Zachodnich i Północnych do Polski w pierwszych latach po II wojnie światowej”. Studia Zachodnie 10 (2008): 81–101.
46.Mokrosz, Janusz. Aleksander Zawadzki – działacz komunistyczny i wojewoda śląski (1945–1948). Katowice–Warszawa: Wydawnictwo IPN, 2017.
47.Mołdawa, Tadeusz. Ludzie władzy 1944–1991. Władze państwowe i polityczne Polski według stanu na dzień 28 II 1991. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1991.
48.Paczkowski, Andrzej. Trzy twarze Józefa Światły. Przyczynek do historii komunizmu w Polsce. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2009.
49.Pasierski, Emil. Miłosz i Putrament. Żywoty równoległe. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B., 2011.
50.Prażmowska, Anita. Władysław Gomułka. Warszawa: Wydawnictwo RM, 2016.
51.Ptaszyński, Radosław. Trzymamy Straż nad Odrą: propaganda – fakty – dokumenty. Szczecin: Wydawnictwo IPN, 2007.
52.Rechowicz, Henryk. Aleksander Zawadzki. Życie i działalność. Katowice-Kraków: PWN, 1969.
53.Rembacka, Katarzyna. Komunista na peryferiach władzy. Historia Leonarda Borkowicza (1912–1989). Szczecin–Warszawa: Wydawnictwo IPN, 2020.
54.Rembacka, Katarzyna. „Wykluczony, skarcony, zmarginalizowany? Załamanie kariery politycznej Leonarda Borkowicza w 1950 roku – studium przypadku”. In: Elity komunistyczne w Polsce, ed. Mirosław Szumiło, Marcin Żukowski, 503–521. Warszawa–Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Wydawnictwo IPN, 2015.
55.Ryś, Małgorzata. „Stronnictwo Ludowe na Pomorzu Zachodnim wiosną i latem 1945 roku”. Słupskie Studia Historyczne 5 (1997): 177–200.
56.Schatz, Jaff. The Generation. The Rise and Fall of Jewish Communists of Poland. Lund: University of Lund Press, 1989.
57.Skalimowski, Andrzej. Sigalin. Towarzysz odbudowy. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2018.
58.Sobór-Świderska, Anna. Jakub Berman. Biografia komunisty. Warszawa: Wydawnictwo IPN, 2009.
59.Strauchold, Grzegorz. Myśl zachodnia i jej realizacja w Polsce Ludowej w latach 1945–1957. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2003.
60.Szumiło, Mirosław. Roman Zambrowski 1909–1977. Studium z dziejów elity komunistycznej. Warszawa: Wydawnictwo IPN, 2014.
61.Szumiło, Mirosław. „Wojewodowie i okręgowi pełnomocnicy rządu w pierwszych latach Polski Ludowej (1944–1950)”. In: Dzieje biurokracji na ziemiach polskich, ed. Artur Górak, Dariusz Magier, 293–301. Vol. 2. Lublin–Siedlce: Wydawnictwo Radzyńskie Stowarzyszenie Inicjatyw Lokalnych, 2009.
62.Tomkiewicz, Ryszard. „Pierwsze powojenne obchody rocznicy bitwy grunwaldzkiej (15 lipca 1945)”. Komunikaty Mazursko-Warmińskie 3 (2010): 327–338.
63.Wrona, Janusz. „Elity kryptokomunistyczne w partiach satelickich”. In: Elity komunistyczne w Polsce, ed. Mirosław Szumiło, Marcin Żukowski, 153–168. Warszawa–Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Wydawnictwo IPN, 2015.
64.Wrona, Janusz. System partyjny w Polsce 1944–1950. Miejsce – funkcje – relacje partii politycznych w warunkach budowy i utrwalania systemu totalitarnego. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1997.
65.Zaszkilniak, Leonid. „Trudności biograficznego badania albo jak za drzewami zobaczyć las? In: Biografistyka we współczesnych badaniach historycznych. Teoria i praktyka, ed. Jolanta Kolbuszewska, Rafał Stobiecki, 27–36. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2017.
66.Zbiniewicz, Fryderyk. Armia Polska w ZSRR. Studia na problematyką pracy politycznej. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1963.
67.Film and Internet materials:
68.Akademia Ziem Zachodnich i Północnych. Sieć Ziem Zachodnich i Północnych.pl. Dostęp 10.04.2020. http://szzip.pl/pl/akademia-ziem-zachodnich-i-polnocnych-nabor.
69.Aleksander Kaczocha. Biuletyn Informacji Publicznej IPN.pl. Dostęp 2.04.2020. https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/601149.
70.Androchowicz, Andrzej. Pełnomocnik Rządu (film). Polska: Telewizja Polska Szczecin, 1987.
71.Szaniawski, Edmund. Aleksander Zawadzki (film). Polska: Wytwórnia Filmowa Czołówka, 1977.