Przegląd Zachodniopomorski

Pomorze Zachodnie nie było przygotowane do obrony swojego terytorium podczas wojny 30 – letniej. Pierwszą i zasadniczą tego przyczyną była słabość finansowa książąt pomorskich, których dochody z dóbr, ceł i zwyczajowych podatków nie pozwalały na pełne utrzymanie dworu, a co dopiero na zaciąg znaczniejszych oddziałów wojskowych. W rzeczywistości książęce wojska stałe składały się z około 100 drabantów osłaniających osoby książąt szczecińskiego i wołogoskiego. Podstawową siłą zbrojną księstw było więc pospolite – ruszenie składające się ze szlacheckiej jazdy i mieszczańskiej piechoty, różnorodnie uzbrojone i mało zdyscyplinowane. Podstawowymi punktami oporu w razie obcej agresji miały stać się pomorskie miasta, lecz jedynie Stralsund posiadał wybudowane z własnych środków nowoczesne fortyfikacje ziemne. Pozostałe miasta były osłaniane przez średniowieczne mury częściowo (w XVI wieku) przystosowane do broni palnej. Nie trzeba tu podkreślać, że nie stanowiły one większej przeszkody dla ówczesnej artylerii. Rosnące zagrożenie wojenne spowodowało jednak, że książęta pomorscy zwłaszcza Franciszek I i Bogusław XIV próbowali zmienić ten stan rzeczy. Podjęte działania miały doprowadzić do ufortyfikowania Szczecina (co zrobiono częściowo) oraz powołania stałych sił zbrojnych (ok. 3000 żołnierzy). Powyższe plany przedstawiane przez książąt na pomorskich sejmikach nie spotkały się z przychylnością stanów, które odmówiły pieniędzy na organizację stałej armii i budowę wokół Szczecina nowoczesnych umocnień. Jedynym krótkotrwałym sukcesem książąt, zwłaszcza Bogusława XIV było zaciąganie na okres największego zagrożenia niewielkich sił zaciężnych mających osłaniać pomorskie granice. W tej sytuacji pozbawieni większej siły zbrojnej ostatni pomorscy książęta Filip Juliusz, a zwłaszcza Bogusław XIV próbowali zachować neutralność w rozpalającym się w Rzeszy konflikcie, lawirując między walczącymi stronami. Politykę neutralności zakończyła tzw. kapitulacja franzburską w listopadzie 1627 roku, kiedy to książę Bogusław XIV zezwolił na wkroczenie na Pomorze wojsk cesarskich.