Rocznik Komparatystyczny


ISSN: 2081-8718     eISSN: 2353-2831    OAI    DOI: 10.18276/rk.2021.12-04
CC BY-SA   Open Access   ERIH PLUS

Lista wydań / 12 (2021)
Powrót do Lalki i perły. O wartości eseju Olgi Tokarczuk w ujęciu komparatystycznym

Autorzy: Luiza Rzymowska ORCID
Uniwersytet Wrocławski
Słowa kluczowe: Olga Tokarczuk Lalka i perła esej Bolesław Prus Lalka Czesław Miłosz Hymn o Perle Pieśń o perle gnostycyzm gnoza komparatystyka lektura Carl Gustav Jung bohaterowie literaccy archetypy symbole toposy
Data publikacji całości:2021
Liczba stron:36 (95-130)
Cited-by (Crossref) ?:

Informacje dodatkowe

CytowanieRzymowska, Luiza. „Powrót do Lalki i perły. O wartości eseju Olgi Tokarczuk w ujęciu komparatystycznym”. Rocznik Komparatystyczny 12 (2021): 95–130. DOI: 10.18276/rk.2021.12-04.

Abstrakt

The Doll and The Pearl by Olga Tokarczuk, published by Wydawnictwo Literackie in 2002, is an essay on reading The Doll by Bolesław Prus. The author of the article investigates how and for what purpose the writer connected two literary works vastly distant in time and genetically unrelated: the novel written in nineteenth-century Warsaw and The Hymn of the Pearl (translated by Czesław Miłosz) – the song written in a Gnostic environment in Syria not later than in the first half of the 3rd century. In the course of the analysis, the following were revealed: Tokarczuk’s creative assumption, the sense of the selection of the Gnostic key to interpret Prus’s masterpiece; the method of combining various plots with the plot of this novel; the technique of deepening Prus’s characters; and the purposefulness of reading the main plot. On this basis, the author defined the type of cognition of Prus’s masterpiece presented in The Doll and the Pearl, and recognized reading The Doll by Tokarczuk was prompted by her fascination with Carl Gustav Jung’s depth psychology. The study of Tokarczuk’s essay is accompanied by general reflections on the tasks of comparative literary studies.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Alonso, Dámaso. „Esej o metodach i granicach stylistyki”. Tłum. Stefania Ciesielska-Borkowska. Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia. T. 1: Metody stylistyki literackiej. Kierunki ergocentryczne. Oprac. Henryk Markiewicz. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1976. 77–125.
2.Bereś, Stanisław. Historia literatury polskiej w rozmowach. XX–XXI wiek. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B., 2002a.
3.------. Tako rzecze… LEM. Ze Stanisławem Lemem rozmawia Stanisław Bereś. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2002b.
4.Cieśla-Korytowska, Maria. Romantyczna poezja mistyczna. Ballanche – Novalis – Słowacki. Kraków: Znak, 1989.
5.Damrosch, David. „Dość czasu i świata”. Tłum. Adam Franciszek Kola. Teksty Drugie 4 (2014): 100–130.
6.Dembińska-Pawelec, Joanna. „Literacki apokryf. O Hymnie o Perle Czesława Miłosza”. W kręgu apokryfów. Red. Edward Jakiel, Janusz Mosakowski. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2002. 261–275.
7.Edwards, Michael. Ku poetyce chrześcijańskiej. Tłum. Monika Szuba. Red. Jean Ward, Maria Fengler. Gdańsk–Pelplin: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Wydawnictwo Bernardinum, 2017.
8.Forajter, Wacław. „Rozpustny Wokulski – problemów ciąg dalszy”. Napis 21 (2015): 173–184.
9.Frye, Northrop. „Mit, fikcja i przemieszczenie”. Tłum. Elżbieta Muskat-Tabakowska. Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego”. T. 1. Red. Michał Głowiński, Henryk Markiewicz. Wrocław: Ossolineum, 1977. 290–307.
10.Jacobi, Jolande. Psychologia C.G. Junga. Przedmowa – Carl Gustav Jung. Tłum. Stanisław Łypacewicz. Warszawa: Wydawnictwo Ewa Korczewska, 1996.
11.Jocz, Artur. „Bruno Schulz a gnostycyzm”. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka 3 (1996): 165–172.
12.Jonas, Hans. Religia gnozy. Tłum. Marek Klimowicz. Kraków: Wydawnictwo Platan, 1994.
13.Jung, Carl Gustav. „Odrodzenie”. Tegoż. Archetypy i symbole. Pisma wybrane. Wybór, przekład i wstęp Jerzy Prokopiuk. Warszawa: Czytelnik, 1993. 125–168.
14.Krzyżanowski, Julian, red. Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa: PWN, 1984.
15.Markiewicz, Henryk. „Lalka” Bolesława Prusa. Warszawa: Czytelnik, 1967.
16.------. Prus i Żeromski. Rozprawy i szkice. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1964.
17.Miłosz, Czesław. Hymn o Perle. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1989.
18.Myszor, Wincenty. „Elementy gnostyckie w nowej religijności”. Studia Antiquitatis Christianae 12 (1996): 70–83.
19.Nabokov, Vladimir. „O książce zatytułowanej Lolita”. Tegoż. Lolita. Tłum. Robert Stiller. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1991. 405–413.
20.„Pieśń o perle”. Dzieje Świętego Tomasza Apostoła. Tłum., wstęp i przypisy Luiza Rzymowska. Red. Jacek Sokolski. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2002. 124–129.
21.Prokopiuk, Jerzy. „C.G. Jung, czyli gnoza XX wieku”. Carl Gustav Jung, Archetypy i symbole. Pisma wybrane. Wybór, przekład i wstęp Jerzy Prokopiuk. Warszawa: Czytelnik, 1993.
22.Prus, Bolesław. „Słówko o krytyce pozytywnej (Poemat realistyczny w 6-ciu pieśniach)”. Tomasz Sobieraj, Prus versus Świętochowski. W sporze o naukowość, krytykę naukową i„Lalkę”. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Nauk, 2008. 96–154.
23.Przybył, Elżbieta, red. Oblicza gnozy. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, 2000.
24.Quispel, Gilles. Gnoza. Tłum. Beata Kita. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1988.
25.Rzymowska, Luiza. „Czy teksty mistyczne są przekładalne?”. Od starożytności do współczesności. Język – literatura – kultura. Księga poświęcona pamięci Profesora Jerzego Woronczaka. Red. Irena Kamińska-Szmaj. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2004. 123–139.
26.------. „Stanowisko Carla Gustava Junga wobec gnostycyzmu – próba rekonstrukcji”. Seminaria Naukowe Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego 2 (1999): 39–50.
27.Sharp, Daryl. Leksykon pojęć i idei C.G. Junga. Tłum. Jerzy Prokopiuk. Wrocław: Wydawnictwo Wrocławskie, 1998.
28.Skubalanka, Teresa. „Bolesław Prus. Iluzja rzeczywistości”. Tejże. Historyczna stylistyka języka polskiego. Przekroje. Wrocław: Ossolineum, 1984. 312–331.
29.Sławiński, Janusz, red. Słownik terminów literackich. Wrocław: Ossolineum, 1988.
30.Speina, Jerzy. Typy świata przedstawionego w literaturze. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 1993.
31.Stróżewski, Władysław. Dialektyka twórczości. Kraków: Znak, 2007.
32.Szewczyk, Grażyna Barbara. „Literatura – kultura – dialog. Problemy i dylematy współczesnej komparatystyki literackiej”, Transfer. Reception Studies 1 (2016): 11–27.
33.Tokarczuk, Olga. Lalka i perła. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2001.
34.Tomkowski, Jan. „Neurotyczni bohaterowie Prusa”. Pamiętnik Literacki 2 (1986): 27–64.
35.Wypustek, Andrzej, Anna Krzyszowska-Wypustek. „Homer i metafizyka, czyli o starożytnych odczytaniach Odysei i Iliady”. Literatura na Świecie 8–9 (1996): 327–354.
36.Zmorzanka, Anna Z. „Transformacje mitu gnostyckiego we współczesnych utworach literackich”. Studia Antiquitatis Christianae 12 (1996): 84–92.