Studia Językoznawcze

synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny


ISSN: 1730-4180     eISSN: 2353-3161    OAI    DOI: 10.18276/sj.2020.19-08
CC BY-SA   Open Access   CEEOL  ERIH PLUS

Lista wydań / t. 19, 2020
Skojarzenia słowne w kontekście badań etnolingwistycznych. O potrzebie realizacji projektu Polsko-niemiecko-rosyjskiego słownika asocjacyjnego

Autorzy: Roman Gawarkiewicz ORCID
Uniwersytet Szczeciński, Szczecin

Barbara Rodziewicz ORCID
Uniwersytet Szczeciński, Szczecin
Słowa kluczowe: semantyka konotacje językoznawstwo konfrontatywne komunikacja międzykulturowa
Data publikacji całości:2020
Liczba stron:15 (115-129)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Tekst jest głosem językoznawców w dyskusji o tożsamości człowieka podejmowanej na gruncie nauk społecznych i humanistycznych. Jednostka jest w tym kontekście często sprowadzana do roli posiadacza i użytkownika grupowych ideologii, czego konsekwencją bywa przyjmowanie założenia, że różnice, dystanse czy rozbieżności interesów mogą być równoważone przez podobieństwa, poczucie bliskości oraz wspólnotę nadrzędnych celów, idei lub interesów, co okazuje się jednak zadaniem niełatwym, szczególnie wtedy, kiedy znajdziemy się w tyglu języków i kultur. W przekonaniu autorów tekstu pewną szansę podniesienia skuteczności porozumiewania się w relacjach międzykulturowych stwarzają m.in. psycholingwistyczne badania skojarzeń swobodnych. Pozwalają bowiem diagnozować różnice w spostrzeganiu, a to właśnie one są jedną z najczęstszych przyczyn wszelkich nieporozumień. Dotychczasowe badania skojarzeniowe takie różnice ujawniły, co zdaniem autorów opracowania uzasadnia potrzebę przeprowadzenia eksperymentu lingwistycznego na studenckich reprezentacjach trzech grup narodowych, tj. Polaków, Niemców i Rosjan, w celu opracowania polsko-niemiecko-rosyjskiego słownika asocjacyjnego z suplementem w postaci monografii naukowej.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Aronson, Elliot, Timothy W. Wilson, Robin M. Akert. Psychologia społeczna. Serce i umysł. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka, 1997.
2.Aschaffenburg, Gustav. „Experimentelle Studien über Assoziationen”. W: Psychologische Arbeiten, red. Emil Kraepelin, 1–83. Bd. 2. Leipzig: Wilhelm Engelmann Verlag, 1899.
3.Bartmiński, Jerzy. Język. Wartości. Polityka. Zmiany rozumienia nazw wartości w okresie transformacji ustrojowej w Polsce. Raport z badań empirycznych. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2006.
4.Bartmiński, Jerzy. Stereotypy mieszkają w języku. Studia etnolingwistyczne. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2007.
5.Bolton, Robert. „To zwykle psuje komunikację”. W: Mosty zamiast murów. O komunikowaniu się między ludźmi, red. John Stewart, 175–186. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002.
6.Ciechanowicz, Anna. „Swobodne skojarzenia słowne. Przegląd literatury”. Psychologia Wychowawcza 4 (1975): 520–533.
7.Dijk van, Teun A., Walter Kintsch. Strategies of Discourse Comprehension. New York: Academic Press, 1983.
8.Fleischer, Michael. Polska symbolika kolektywna. Wrocław: Dolnośląska Szkoła Wyższa Edukacji TWP, 2003.
9.Galton, Francis, „Psychometric Experiments”. Brain. A Journal of Neurology 2 (1879): 149–162.
10.Gawarkiewicz, Roman, „Archeologia świadomości językowej Polaków i Rosjan: analiza porównawcza na materiałach polskiego i rosyjskiego słownika asocjacyjnego”. Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury 28 (2016): 151–164.
11.Gawarkiewicz, Roman. „Dom w językowym obrazie świata młodzieży polskiej i rosyjskiej”. W: Polski słownik asocjacyjny z suplementem, Roman Gawarkiewicz, Izabela Pietrzyk, Barbara Rodziewicz, 237–246. Szczecin: Print Group, 2008.
12.Gawarkiewicz, Roman. Komunikacja międzykulturowa a stereotypy. Polacy – Niemcy – Rosjanie. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2011.
13.Gawarkiewicz, Roman, Izabela Pietrzyk, Barbara Rodziewicz. Polski słownik asocjacyjny z suplementem. Szczecin: Print Group, 2008.
14.Gentner, Dedre. „The mechanisms of analogical learning”. W: Similarity an Analogy in Reasoning and Learning, red. Stella Vosniadou, Andrew Ortony, 199–241. Cambridge: Cambridge University Press, 1989.
15.Goroško, Elena I. Integrativnaâ modelʹ svobodnogo associativnogo èksperimenta. Moskva–Harʹkov: Ra-Karavella, 2001.
16.Gottsdanker, Robert. Osnovy psihologičeskogo èksperimenta. Učebnoe posobie. Moskva: MGU, 1982.
17.Grucza, Franciszek. „O przeciwstawności ludzkich interesów i dążeń komunikacyjnych, interkulturowym porozumieniu się oraz naukach humanistyczno-społecznych”. W: Problemy komunikacji interkulturowej: jedna Europa – wiele języków i kultur. Materiały z XIX Sympozjum ILS UW oraz PTLS (Warszawa-Bemowo, 14–16 lutego 1994), red. Franciszek Grucza, Krystyna Chomicz-Jung, 11–32. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 1996.
18.Guročkina, Alla G. „ Ètnokulʹtura i âzykovoe soznanie”. W: Filologiâ i kulʹtura: Materialy III Meždunarodnoj naučnoj konferencii 16–18 maâ 2001. Č. 3. Tambov: Izd-vo TGU, 2001, 117–128.
19.Jung, Carl G. Diagnostische Assoziationsstudien. Gesammelte Werke. Bd. 2. Olten–Freiburg im Breisgau: Walter Verlag, 1906.
20.Kent, Grace H., Aaron J. Rosanoff. Free associationtest. Chicago: C.H. Stoelting, 1919.
21.Kraepelin, Emil. Psychologische Arbeiten. Bd. 2. Leipzig: Wilhelm Engelmann Verlag, 1899.
22.Kurcz, Ida, „Polskie normy powszechności skojarzeń swobodnych na 100 słów z listy Kent-Rosanoffa”. Studia Psychologiczne 8 (1967), 122–127.
23.Kwaśnica, Robert. „Rzeczywistość, jako byt sensu. Teza o językowym tworzeniu rzeczywistości”. Język a Kultura 1 (1991), 31–60.
24.Lambert, Wallace E., Nancy Moore. „Word-association responses: comparisons of American and French monolinguals with Canadian monolinguals and bilinguals”. Journal of Personality and Social Psychology 3 (1966), 313–320.
25.Leontʹev, Aleksej N. Slovarʹ associativnyh norm russkogo âzyka. Moskva: Izdatelʹstvo Moskovskogo universiteta, 1977.
26.Maršalova, Libuša. Slovno-asociachne normy II. V–IX trieda ZDS a vysoka skola: Metodicka prirucka. Bratislava: Univerzita Komenskeho, 1974.
27.Mikułowski Pomorski, Jerzy. „Negocjowanie tożsamości zbiorowej w Europie”. W: Narody wobec Europy. Negocjowanie tożsamości, red. Jerzy Mikułowski Pomorski, 11–30. Kraków: Akademia
28.Ekonomiczna w Krakowie, 2004.
29.Miller, Kenneth Μ. „Free-association responses of English and Australian students to 100 words from the Kent-Rosanoff word association test”. W: Norms of Word Association, red. Leo Postman, Geoffrey Keppel, 39–52. New York–London: Academic Press, 1970.
30.Porayski-Pomsta, Jerzy. „Komunikacja językowa”. W: Nauka o języku dla polonistów, red. Stanisław Dubisz, 19–66. Warszawa: Książka i Wiedza, 1999.
31.Postman, Leo, Keppel Geoffrey. Norms of Word Association. New York–London: Academic Press, 1970.
32.Puzynina, Jadwiga. Słowo – wartość – kultura. Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL, 1997.
33.Rodziewicz, Barbara. „Konotacje tanatologiczne w świadomości językowej Polaków i Rosjan”. W: Polski słownik asocjacyjny z suplementem, Roman Gawarkiewicz, Izabela Pietrzyk, Barbara Rodziewicz, 279–291. Szczecin: Print Group, 2008.
34.Rodziewicz, Barbara. „Vospriâtie mira polâkami i russkimi v svete pokazanij âdra âzykovogo soznaniâ (na materiale associativnyh slovarej)”. Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej 53 (2018): 273–287.
35.Rodziewicz, Barbara. Wartości. Polacy – Rosjanie – Niemcy. Szczecin: Volumina.pl, 2014.
36.Rosenzweig, Mark R. „International Kent-Rosanoff word association norms, emphasizing those of French male and female students and French workmen”. W: Norms of Word Association, red. Leo Postman, Geoffrey Keppel, 95–176. New York–London: Academic Press, 1970.
37.Sapir, Edward. Kultura, język, osobowość. Warszawa: PIW, 1978.
38.Tarasov, Evgenij F. „Aktualʹnye problemy analiza âzykovogo soznaniâ”. W: Âzykovoe soznanie i obraz mira, red. Natalʹâ V. Ufimceva, 24–32. Moskva: Institut âzykoznaniâ RAN, 2000.
39.Ufimceva, Natalʹâ V. „Associativnyj tezaurus russkogo âzyka kak modelʹ soznaniâ russkih”. W: Âzykovoe soznanie: teoretičeskie i prikladnye aspekty. Sbornik naučnyh statej. Moskva–Barnaul: Izdatelʹstvo Altajskogo gosudarstvennogo universiteta, 2004, 188–202.
40.Ufimceva, Natalʹâ V., Galina A. Čerkasova, Ûrij N Karaulov, Evnegij F. Tarasov. Slavânskij associativnyj slovarʹ: russkij, belorusskij,bolgarskij, ukrainskij. Moskva: Institut Âzykoznaniâ RAN, 2004.
41.Wierzbicka, Anna. Słowa klucze. Różne języki – różne kultury. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2007.
42.Wrzesień, Witold. Jednostka – rodzina – pokolenie. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2003.
43.Wundt, Wilhelm M. „Über psychische Kausalität und das Prinzip des psychophysischen Parallelismus”. Philosophische Studien 10 (1894): 1–124.