Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

ISSN: 1230-0780     eISSN: 2719-4337    OAI    DOI: 10.18276/skk.2020.27-29
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  CEEOL  ERIH PLUS

Lista wydań / nr 27 2020
Wpływ wyboru papieża Jana Pawła II na stosunek władz państwowych do Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim. Metody i przykłady

Autorzy: Dariusz Śmierzchalski-Wachocz ORCID
Wydział Teologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego
Słowa kluczowe: komunizm duchowieństwo Solidarność opozycja Kościół katolicki Pomorze Zachodnie i Środkowe Jan Paweł II pielgrzymki Szczecin Koszalin biskup Kazi¬mierz Majdański biskup Ignacy Jeż
Data publikacji całości:2020
Liczba stron:23 (501-523)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

16 października 1978 roku wybór papieża Polaka – Jana Pawła II przebudził Kościół katolicki w Polsce i samo społeczeństwo. Natomiast pierwsza pielgrzymka do Ojczyzny w 1979 roku, do której nie mogło dojść w 1966 roku w osobie papieża Pawła VI, ośmieliły Polaków, w tym także ludzi Kościoła. Wybór papieża Polaka przełożył się na prawdziwy bum powołaniowy w Polsce, w tym w seminarium paradyskim, nad którym nie były w stanie zapanować władze komunistyczne. Natomiast pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Ojczyzny i kolejne dwie przebudziły sumienia Polaków, jak to podkreśla George Weigel w swoich publikacjach. Owocem pielgrzymki były narodziny „Solidarności”. Przez kolejne lata 80. Kościół oraz społeczeństwo w Polsce, a tym bardziej na tzw. Ziemiach Odzyskanych, żyło w klimacie i duchu pielgrzymek papieskich oraz peregrynacji obrazu MB Częstochowskiej. Jednak system komunistyczny nie zamierzał dać za wygraną. Nasilił na ogromną skalę działania operacyjne Służby Bezpieczeństwa, czego wyrazem były skrytobójcze mordy ludzi z opozycji. Przykładem jest rodzina Mariana Jurczyka oraz ludzi Kościoła katolickiego, w tym ks. Jerzego Popiełuszki. Jednak takie działania jedynie wzmagały w społeczeństwie i osobach duchownych wolę walki z systemem. Stąd dni systemu komunistycznego w Polsce, w tym na Pomorzu Zachodnim, były policzone. Kontraktowe wybory z czerwca 1989 roku jedynie potwierdziły ten fakt. Niestety, nie udało się w 1990 roku ostatecznie odciąć ludzi minionego sytemu i jego mentalności. Czego konsekwencje kraj przeżywał i niestety, nadal przeżywa na różnych płaszczyznach życia politycznego, społecznego, a zwłaszcza w przekazach mediów prywatnych, pozostających w rękach ludzi związanych z minionym systemem.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.„Papież musiał zginąć”. Wyjaśnienia Ali Agcy. Wstęp i opracowanie dokumentów Andrzej Grajewski, wybór dokumentów Andrzej Grajewski, Michał Skwara. Katowice: Wydaw¬nictwo Kurii Metropolitalnej „Gość Niedzielny”, Instytut Pamięci Narodowej, 2011.
2.30 lat seminariów duchownych na Pomorzu Zachodnim, red. Tadeusz Ceynowa. Koszalin: Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego, 2013.
3.Archiwum Akt Nowych w Warszawie. KC PZPR, sygn. LI/230.
4.Archiwum Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Szczecinie. Sygn. 00103/152; t. 4, 00103/152, t. 54; 00103/152, t. 58; 0058/38/CD/1; 0012/220, t. 4; 0012/275, t. 1; 0024/298, t. 3; 008/641, t. 2; 0012/221, t. 4; 0012/221, t. 6; 0012/221, t. 7; 0012/221, t. 10; 0012/221, t. 11; 0012/222, t. 4; 00103/152, t. 6; 00103/152, t. 10; 0012/219, t. 3; 0012/223, t. 2; 0012/271, t. 2; 0012/222, t. 2; 0012/275, t. 1; 00104/474.
5.Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu, Sygn. 060/157, t. 7; 060/275.
6.Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, BU 0713/ 184, t. 1.
7.Archiwum Państwowe w Szczecinie Wydział ds. Wyznań UW. Sygn. 10.
8.Archiwum Państwowe w Zielonej Górze Wydział ds. Wyznań UW. Sygn. 273; 12.
9.Ceynowa, Tadeusz. „30 lat Wyższego Seminarium Duchownego w Koszalinie”. W: 30 lat seminariów duchownych na Pomorzu Zachodnim, red. Tadeusz Ceynowa. Koszalin: Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego, 2013.
10.Ceynowa, Tadeusz. „Aparat bezpieczeństwa wobec biskupa Ignacego Jeża w początkach jego działalności w Koszalinie”. W: Kościół katolicki w realiach władzy komunistycznej na Pomorzu Środkowym w latach 1945–1989, red. Tadeusz Ceynowa, Paweł Knap. Szczecin: Instytut Pamięci Narodowej, 2011.
11.Garlicki, Andrzej. Karuzela. Rzecz o Okrągłym Stole. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, 2004.
12.Jan Paweł II w Szczecinie. Meldunki operacyjne Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych z 1987 roku. Wstęp Zbigniew Stanuch, wybór i opracowanie Magdalena Semczyszyn, Anna Sitkowska, Zbigniew Stanuch. Warszawa–Szczecin: Instytut Pamięci Narodowej, 2008.
13.Komunizm w Polsce. Zdrada – zakłamanie – zniewolenie, red. Włodzimierz Bernacki, Henryk Głębocki, Maciej Korkuć, Filip Musiał, Jarosław Szarek, Zdzisław Zblewski. Kraków: Wydawnictwo Kluszczyński, 2005.
14.Latka, Rafał. Episkopat Polski wobec stosunków państwo-Kościół i rzeczywistości społeczno-politycznej PRL 1970–1989. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2019.
15.Litka, Piotr, Grzegorz Głuszak. Skompromitować papieża. Nieznane fakty i dokumenty dotyczące Jana Pawła II. Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława BM Archidiecezji Krakowskiej, 2011.
16.Litka Piotr. Ksiądz Jerzy Popiełuszko. Dni, które wstrząsnęły Polską. Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława BM Archidiecezji Krakowskiej, 2010.
17.Maciejowski, Maciej. „Kościół katolicki wobec strajków w Szczecinie (17 sierpnia – 3 września 1988 r.)”. W: Zarejestrujcie nam „Solidarność”! Strajk sierpniowy 1988 r. w Szczecinie. Materiały pokonferencyjne red. Artur Kubaja i Maciej Maciejowskiego. Szczecin: Instytut Pamięci Narodowej, 2009.
18.Prokop, Krzysztof Rafał. Biskupi zachodniopomorscy (X–XX w.). Koszalin, 2003.
19.Raina, Peter. Kościół w PRL. Kościół katolicki a państwo w świetle dokumentów 1945–1989. T. 3: lata 1975–1989. Poznań–Pelplin: Wydawnictwo W drodze, 1996.
20.Raina, Peter. Troska o internowanych. Interwencje abp. Dąbrowskiego u gen. Kiszczaka. 1982–1989. Warszawa: Wydawnictwo von Borowiecky, 1999.
21.Rolicki, Jan. Edward Gierek: przerwana dekada. Warszawa: Wydawnictwo Fakt, 1990.
22.Śmierzchalski-Wachocz, Dariusz. Duchowieństwo rzymskokatolickie na Pomorzu Zachodnim, Środkowym i Ziemi Lubuskiej w świetle dokumentów państwowych z latach 1945–1989. T. 1. Zielona Góra: Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2014.
23.Weigel, George, Ostateczna rewolucja. Kościół sprzeciwu a upadek komunizmu. Tłum. Wojciech Buchner. Poznań: Wydawnictwo W drodze, 1995.
24.Weigel, George. Świadek nadziei. Biografia papieża Jana Pawła II. Tłum. Maria Tarnowska, Jadwiga Piątkowska, Dominika Chylińska, Jacek Illg, Rafał Śmietana. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2000.
25.Wejman, Grzegorz. „30-lecie Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Szczecinie”. W: 30 lat seminariów duchownych na Pomorzu Zachodnim, red. Tadeusz Ceynowa. Koszalin: Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego, 2013.
26.Wizyta Jana Pawła II w Polsce 1979. Dokumenty KC PZPR i MSW, wstęp i opracowanie Andrzej Fiszke, Marcin Zaremba. Warszawa: Biblioteka Więzi, 2005.
27.Zieliński, Zygmunt. Kościół w Polsce. 1944–2002. Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne Polwen, 2003.
28.Zieliński, Zygmunt. Papiestwo i papieża dwóch ostatnich wieków. Warszawa: Wydawnictwo Pax, 1999.