Studia Maritima

ISSN: 0137-3587     eISSN: 2353-303X    OAI    DOI: 10.18276/sm.2019.32-05
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / Vol. 32 2019
POMMERN UND POMMERELLEN IN DER ZEIT SWANTOPOLKS VON DANZIG (BIS 1266)
(POMORZE ZACHODNIE WOBEC POMORZA WSCHODNIEGO W CZASACH ŚWIĘTOPEŁKA GDAŃSKIEGO (DO 1266))

Autorzy: Marek Smoliński ORCID
Uniwersytet Gdański
Słowa kluczowe: Pomorze Zachodnie Pomorze wschodnie dynastie pomorskie Świętopełk Barnim I warcisław III Mściwoj II biskupstwo kamieńskie biskupi kamieńscy
Data publikacji całości:2019
Liczba stron:37 (89-125)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

W XIII w. obszar Pomorza był podzielony pomiędzy dwie dynastie książęce. Zachodnią częścią regionu władali książęta z dynastii określanej jako gryficka. W najnowszej litera- turze przedmiotu istnieje przekonanie, że członkowie tej dynastii rządzili także od drugiej połowy lat trzydziestych XIII w. albo do początku lat czterdziestych tegoż wieku w ziemi sławieńskiej. Trudno przy tym wykazać, że ich władza sięgała też ziemi słupskiej. Ziemi sła- wieńskiej sięgała też kościelna, a potem również feudalna obediencja biskupów kamieńskich. We wschodniej części Pomorza rządy sprawowali dynaści nazywani w literaturze przed- miotu Sobiesławicami. Przez długi czas sprawowali oni urzędy namiestników pomorskich z ramienia piastowskiego. Sytuację tę zmienił Świętopełk gdański, zdobywając w 1227 r. niezależność od Polski. Księcia gdańskiego z władcami Pomorza Zachodniego początkowo łączyły dobre relacje. Ich gwarantem było małżeństwo siostry Świętopełka Mirosławy z księ- ciem zachodniopomorskim Bogusławem II. Owocem tego związku był książę Barnim I, który w interesującym nas okresie, wraz ze swoim kuzynem Warcisławem III, kształtowali politykę księstw zachodniopomorskich. Obaj Gryfici musieli odpowiedzieć na zaborczość w polityce zachodniej Świętopełka i ustosunkować się najpierw do zajęcia przez niego ziemi słupskiej (na Duńczykach między 1225 a 1227 r.), a potem do opanowania ziemi sławieńskiej (przed 1240 r.). Na tym tle cyklicznie od 1253 r. dochodziło do walk pomiędzy władcami obu części Pomorza. Gryfici w swych dążeniach byli wspierani przez biskupów kamień- skich, zwłaszcza Hermana von Gleichena. Jednak niepowodzenia w walkach ze Świętopeł- kiem skłoniły już w latach sześćdziesiątych XIII w. biskupa kamieńskiego do porozumienia z władcą gdańskim. Nie wiadomo przy tym, czy do końca życia Świętopełka gdańskiego zawarł on pokój z Barnimem I (rządzącym całym Pomorzem Zachodnim po śmierci War- cisława III). Znamiennym w tym względzie zdaje się być fakt rozmów prowadzonych przez Barnima I z synem Świętopełka Mściwojem II w 1264 r., w dobie buntu najstarszego z synów władcy gdańskiego.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Quellen
2.„Annalen des Klosters Colbatz”, hrsg. v. Rodgero Prümers. In: Pommersches Urkundenbuch, I (Stettin 1877): 467–496.
3.„Annales Ryenses”, hrsg. v. Johann Martin Lappenberg. In: Monumenta Germaniae Historica. Srciptorum 16 [Neudruck] (Leipzig: Verlag Karl Hiersemann 1925): 386–410.
4.„Ex annalibus Vitescolensibus”, hrsg. v. Georg Waitz. In: Monumenta Germaniae Historica. Srciptorum 29 (Leipzig: Verlag Karl Hiersemann 1929): 176–181, 219–221.
5.„Ex annalibus Waldemarianis et Vitescolensibus”, hrsg. v. Georg Weitz. In: Monumenta Germaniae Historica. Srciptorum 29 (Leipzig: Verlag Karl Hiersemann 1929): 176–181.
6.„Historia de profectione Danorum in Hierosolymam”, ed. Martin Clarentius Gertz. In: Scriptores minores historiae Danicae medii aevii (København: Jørgensen & Co. 1922), 2: 443–492.
7.„Kronika wielkopolska”, hrsg. v. Brygida Kürbis. In: Monumenta Poloniae Historica. Series nova 8 (Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1970).
8.„Rocznik kapituły gnieźnieńskiej”, hrsg. v. Kürbis. In: Monumenta Poloniae Historica. Series nova 6 (Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1962): 1–20.
9.„Rocznik kapituły poznańskiej”, hrsg. v. Kürbis. In: Monumenta Poloniae Historica. Series nova 6 (Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1962): 21–79.
10.Monumenta Poloniae Vaticana, hrsg. V. Jan Ptaśnik, Bd. 3 (Kraków: Academiae litterarum Cracoviensis apud Bibliopolam Societatis Librariae Polonicae 1914).
11.Pommerellisches Urkundenbuch, hrsg. v. Max Perlbach (Danzig: Westpreussischer Geschichtsverein 1882).
12.Pommersches Urkundenbuch, hrsg. v. Klaus Conrad (2. Aufl.) I (Köln–Wien: Böhlau Verlag 1970), Bd. II, hrsg. v. Prümers (Stettin: In Commission bei Th. von der Rahmen 1881).
13.Saxo Gramaticus, Gesta Danorum, hrsg. v. Alfred Holder (Strassburg : Verlag von Karl J. Trübner 1886).
14.Thomas Kantzow, Pomerania. Eine pommersche Chronik aus dem sechzehnten Jahrhundert, hrsg. v. Georg Gaebel (Stettin: Paul Rickammer 1908), 1.
15.Literatur
16.Balzer, Oswald. Genealogia Piastów. Kraków: Avalon, 2005.
17.Barthold, Friedrich Wilhelm. Geschichte von Rügen und Pommern, Bd. II. Hamburg: Friedrich Perthes, 1840.
18.Bobowski, Kazimierz. „Prawnopaństwowy stosunek Pomorza Zachodniego wobec Brandenburgii na przestrzenie XIII w.”. In: Niemcy – Polska w średniowieczu. Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej przez Instytut Historii UAM w dniach 14–16 XI 1983 roku, hrsg. v. Jerzy Strzelczyk, 225–235. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 1986.
19.Czacharowski, Antoni. „Uposażenie i organizacja klasztoru norbertanek w Żukowie od XIII do połowy XV wieku”, Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu 68 (1963), 2.
20.Dąbrowski, Kazimierz. Opactwo cystersów w Oliwie od XII do XVI wieku. Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Oddział w Gdańsku, 1975.
21.Eggert, Oskar. „Dänisch-wendische Kämpfe in Pommern und Mecklenburg (1157–1200), Baltische Studien, Neue Folge, 30 (1928), 2: 1–76.
22.Eggert, Oskar. „Die Wendenzüge Waldemars I und Knuts VI von Dänemark nach Pommern und Mecklenburg”, Baltische Studien, Neue Folge 29 (1927): 1–151.
23.Figlaski, Marian. „Rządy Małgorzaty Samborówny w Danii w drugiej połowie XIII w.” Zapiski Historyczne 33 (1968), 1: 7–32.
24.Gut, Agnieszka. Średniowieczna dyplomatyka pomorska. Dokumenty i kancelarie Pomorza Wschodniego do 1309 roku. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2014.
25.Guzikowski, Krzysztof. Obce rycerstwo na Pomorzu Zachodnim do początku XIV wieku. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Humanistycznego US „Minerwa”, 2013.
26.Heinz, Lingenberg. Die Anfänge des Klosters Oliva und die Entstehung der deutschen Stadt Danzig. Stuttgart: Ernst Klett 1982.
27.Hlebionek, Marcin. Bolesław Pobożny i Wielkopolska jego czasów. Kraków: Avalon, 2010. Hofmeister, Adolf. Genealogische Untersuchungen zur Geschichte des pommerschen Herzogshauses. Greifswald: Universitätsverlag Ratsbuchhandlung L. Bamberg 1938.
28.Jasiński, Tomasz. „Bitwa nad Jeziorem Rządzkim. Przyczynek do dziejów pierwszego powstania pruskiego i wojny Świętopełka z zakonem krzyżackim”. Roczniki Historyczne 62 (1996): 49–71.
29.Kucharski, Gerard. „Rywalizacja wielkopolsko-kujawska o kasztelanię lądzką w połowie XIII wieku”. Ziemia Kujawska 18 (2005): 5–27.
30.Kujot, Stanisław. „Dzieje Prus Królewskich. Część 1 do 1309 roku”. Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu 21 (1914).
31.Labuda, Gerard. „Czy książęta gdańscy dynastii Subisławiców byli w XII i w początkach XIII wieku namiestnikami krakowskich książąt-princepsów?”. Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historica III (2004): 19–32.
32.Labuda, Gerard. „Dwa zamachy stanu w Polsce 1177–1179, 1202–1206”. Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 82 (1969): 102–104.
33.Labuda, Gerard. „Jeszcze o historii Pomorza Sławieńsko-Słupskiego w XII i XIII wieku”. Zapiski Historyczne 42 (1977), 2: 87–97.
34.Labuda, Gerard. „Marginalne uwagi o dziejach Pomorza sławieńsko-słupskiego w XII i XIII wieku”. Zapiski Historyczne 42 (1977), 2: 73–102.
35.Labuda, Gerard. „Stanowisko prawno-polityczne książąt Pomorza Nadwiślańskiego na przełomie XII i XIII wieku”. Zapiski Historyczne 66 (2001), 2–3: 7–38.
36.Labuda, Gerard. „Zamierzenia organizacji diecezjalnej na Pomorzu w roku 1223 (przed misją chrystianizacyjną biskupa Ottona z Bambergu)”. In: Instantia est mater doctrinae: księga jubileuszowa prof. dr. hab. M. Filipowiaka, hrsg. v. Władysław Filipowiak, Edward Wilgocki, 327–340. Szczecin: Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich, Oddział w Szczecinie, 2001.
37.Labuda, Gerard. „Ze Studiów nad najstarszymi dokumentami Pomorza Gdańskiego”. Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu 18 (1952), 1–4: 105–155.
38.Labuda, Gerard. Fragmenty z dziejów Słowiańszczyzny Zachodniej. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2002.
39.Lucht, Dietmar. „Die Außenpolitik Herzog Barnims I. von Pommern”. Baltische Studien N.F. 51 (1965): 15–32.
40.Myśliński, Kazimierz. „Polska a Pomorze Zachodnie po śmierci Krzywoustego”. Roczniki Historyczne 50 (1948): 1–69.
41.Myśliński, Kazimierz. Bogislaw I książę Pomorza Zachodniego. Bydgoszcz–Gdańsk–Szczecin: Instytut Bałtycki, 1948.
42.Nowacki Bronisław, Przemysł I książę suwerennej Wielkopolski 1220/1221–1257. Kraków: Avalon 2013.
43.Nowak, Bronisław. „Rycerstwo okolic Darłowa do początku XV wieku”. In: Historia i kultura ziemi sławieńskiej, 139–176. Bd. 6. (Gmina Darłowo), hrsg. v. Włodzimierz Rączkowski, Jan Sroka. Sławno: Fundacja „Dziedzictwo” 2007).
44.Oborzyński, Andrzej Wojciech. „Czy istniało księstwo sławieńskie”. Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza 16 (1985), 30: 119–140.
45.Oliński, Piotr. „Otoczenie księcia lubiszewsko-tczewskiego Sambora II”. In: Krzyżowcy, kronikarze, dyplomaci, hrsg. v. Błażej Śliwiński, 115–146. Gdańsk–Koszalin, 2013.
46.Osięgłowski, Janisław. Polityka zewnętrzna Księstwa Rugii (1168–1328). Warszawa– Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975.
47.Petersohn, Jürgen. „Prawnopaństwowy stosunek Pomorza Zachodniego do państw sąsiednich w okresie średniowiecza”. In: Śląsk i Pomorze w historii stosunków polsko-niemieckich w średniowieczu. Materiały Konferencji Wspólnej Komisji Podręcznikowej PRL–RFN, hrsg. v. Marian Biskup, 103–123. Poznań: Instytut Zachodni 1987.
48.Piętkowski, Piotr. Biskupstwo pomorskie jako początek biskupstwa kamieńskiego. Wrocław: Chronicon Wydawnictwo 2015.
49.Popielas-Szultka, Barbara. „Falsyfikat Gottlieba Samuela Pristaffa dla klasztoru w Bukowie z datą 5 XI 1263”. Rocznik Gdański 52 (1992), 1–2: 199–218.
50.Popielas-Szultka, Barbara. „Jeszcze o dziejach opactwa cystersów w Bukowie. Na marginesie nowych badań”. Studia z Dziejów Średniowiecza (2005), 11 (Komturzy, rajcy, żupani): 201–221.
51.Popielas-Szultka, Barbara. Rozwój gospodarczy dominium bukowskiego od połowy XIII do połowy XIV wieku. Słupsk: Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Słupsku, 1980.
52.Powierski, Jan. „Książę kujawski i łęczycki Kazimierz a zakon krzyżacki w latach 1248– 1249”. In: ders., Prussica. Artykuły wybrane z lat 1965–1995, 367–398. Bd. 2. Malbork: Muzeum Zamkowe w Malborku 2005.
53.Powierski, Jan. „Układ kamieński na tle stosunków między książętami Pomorza, Krzyżakami i Prusami w latach sześćdziesiątych XIII wieku”. Rocznik Olsztyński, 8 (1968), 11–33.
54.Powierski, Jan. „Wokół dynastii sławieńskiej”. Studia Bałtyckie (1996), 2 (Historia): 13–34.
55.Powierski, Jan. Krzyżackie podboje ziem nad zalewem Wiślanym a Lubeczanie (od założenia miasta Elbląga do pierwszej lokacji miasta Braniewa. In: ders., Prussica.
56.Artykuły wybrane z lat 1965–1995, 539–597. Bd. 2. Malbork: Muzeum Zamkowe w Malborku 2005.
57.Powierski, Jan, Śliwiński Błażej, Bruski Klemens, Studia z dziejów Pomorza w XII wieku. Słupsk: Polskie Towarzystwo Historyczne 1993.
58.Przybył, Maciej. „Sprawy pomorskie w polityce Władysława Laskonogiego”. Przegląd Zachodniopomorski, 9 (1994), 2: 37–52.
59.Przybył, Maciej. Władysław Laskonogi książę wielkopolski. Poznań Wydawnictwo WBK, 1998.
60.Rębkowski, Marian Chrystianizacja Pomorza Zachodniego. Studium archeologiczne. Szczecin: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, 2007.
61.Rymar, Edward. „Córki Sambora II lubiszewsko-tczewskiego”. Rocznik Gdański 37 (1973), 1: 37–55.
62.Rymar, Edward. „Dobrosława, księżniczka zachodniopomorska, pani na Sławnie potem Chockowie oraz Audacja (Eudoksja) Piastówna, hrabina zwierzyńska”. Studia
63.i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza 14 (1981), 2: 5–38.
64.Rymar, Edward. „Itinerarium książąt pomorskich Barnima I (1220–1221/1278) i Warcisława III (1219/1220–1264)”. Przegląd Zachodniopomorski 23 (2008), 4: 5–27.
65.Rymar, Edward. „Jedna czy dwie Dobrosławy pomorskie”. Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza 17 (1990), 2: 145–162.
66.Rymar, Edward. „Księstwa zachodniopomorskie w pierwszym okresie wpływów duńskich (1187–1211)”. Studia z Dziejów Średniowiecza 17 (2003): 143–179.
67.Rymar, Edward. „Księstwa zachodniopomorskie, zwłaszcza ich połać zaodrzańska, u schyłku dominacji duńskiej (1215–1223/28). In: Scriptura, diploma, sigillum. Prace ofiarowane Profesorowi Kazimierzowi Bobowskiemu, hrsg. v. Joachim Zdrenka, Joanna Karczewska, 323–340. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego 2009.
68.Rymar, Edward. „Między układem kremeńskim i landyńskim (1236–1250). Wojna Pomorza Zachodniego z Rugią i Brandenburgią”. Roczniki Historyczne 53 (1987): 115–140.
69.Rymar, Edward. „Problem autentyczności dokumentu księcia gdańskiego Świętopełka z datą 20 stycznia 1205 r. i jego przydatności do badań nad dziejami Pomorza Sławieńsko-Słupskiego w I połowie XIII wieku”. Rocznik Gdański 40 (1980), 1: 33–64.
70.Rymar, Edward. „Sprawa pochodzenia Ermengardy, drugiej żony Świętopełka gdańskiego”. Rocznik Gdański 42 (1982), 1: 5–15.
71.Rymar, Edward. „Władztwo biskupów kamieńskich między Unieścią i Grabową w XIII i XIV wieku”. Rocznik Koszaliński 25 (1995): 35–54.
72.Rymar, Edward. „Wojny na Pomorzu Zachodnim i wojenne czyny Pomorzan poza Pomorzem XII–początek XVII wieku”. In: Pomorze militarne XII–XXI wiek. Materiały z sesji naukowej zorganizowanej 27 listopada 2003 r. w Zamku Książąt Pomorskich, hrsg. v. Kazimierz Kozłowski, Edward Rymar, 133–174. Szczecin: Oficyna Wydawnicza Archiwum Państwowego w Szczecinie „Dokument”, 2004.
73.Rymar, Edward. „Wójtowie Salzwedel i hrabiowie hrabiowie Chockowa i ich pokrewieństwo z dynastią Gryfitów pomorskich”. Materiały Zachodniopomorskie, 27 (1981): 235–259.
74.Rymar, Edward. „Zaodrzańska połać Księstwa Pomorskiego jako teren wojny brandenbursko-duńskiej (1214 rok)”. In: Od najazdów pogańskich dotąd są państwa Waszej Królewskiej Mości spokojne... Studia ofiarowane w siedemdziesiątą rocznicę urodzin profesorowi Karolowi Olejnikowi, hrsg. v. Zbigniew Pilarczyk, Maciej Franza, 90–102. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2008.
75.Rymar, Edward. „Zjazd w Kamieniu Pomorskim w końcu 1219 r. Świętoborzyce w ziemi choćkowskiej i kołobrzeskiej”. Materiały Zachodniopomorskie 22 (1976): 123–161.
76.Rymar, Edward. Biskupi – mnisi – reformatorzy. Studia z dziejów diecezji kamieńskiej. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2002.
77.Rymar, Edward. Rodowód książąt pomorskich. Szczecin: Książnica Pomorska, 2005. Salis, Friedrich. „Forschungen zur älteren Geschichte des Bistums Kammin”. Baltische
78.Studien, NF, 26 (1924): 1–126.
79.Sauer, Eberhard. Der Adel während der Besiedlung Ostpommerns (der Länder Colberg, Belgard, Schlawe, Stolp 1250–1350). Stettin: Verlag Leon Sauniers Buchhandlung, 1939.
80.Smoliński, Marek. „Czy przed marcem 1238 roku odbył się w Sławnie zjazd joannitów?”, Studia z dziejów Średniowiecza (2006), 12 (Krzyżacy, szpitalnicy, kondotierzy): 251–266.
81.Smoliński, Marek. „Między dwoma organizmami państwowymi – biskup kamieński Herman von Gleichen i jego stosunki z książętami Pomorza Zachodniego oraz margrabiami brandenburskimi”, Średniowiecze Polskie i Powszechne 2 (2011), 6: 25–44.
82.Smoliński, Marek. „Mirosława – księżna pomorska, regentka i dyplomatka”. In: Kobiety i władza w czasach dawnych, hrsg. v. Bożena Czwojdrak, Agata A. Kluczek, 135–162. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2015.
83.Smoliński, Marek. „Przyczyny wojny piastowsko-wettyńskiej w 1209 r. Fragmenty polityki zagranicznej Władysława Laskonogiego w latach 1202/5–1209”. Studia z Dziejów Średniowiecza 13 (2007): 233–268.
84.Smoliński, Marek. „Świętopełk (zm. 1266) princeps (namiestnik) książąt polskich, książę gdański i pomorski”. In: Polski słownik biograficzny, 520–524. Bd. 54/1. Kraków: Polska Akademia Nauk, Polska Akademia Umiejętności 2017, 211.
85.Smoliński, Marek. „Primogenitus et dilectissimus. Świętopełk gdański i jego synowie Mściwoj II oraz Warcisław II”. In: Ojcowie i synowie. O tron, władzę, dziedzictwo. W 700 rocznicę narodzin Karola IV Luksemburskiego króla czeskiego i cesarza 1315–1378, hrsg. v. Beata Możejko, Anna Paner, 65–101. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2018.
86.Smoliński, Marek. Joannici w polityce książąt polskich i pomorskich od połowy XII do pierwszego ćwierćwiecza XIV wieku. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2008.
87.Smoliński, Marek. Polityka zachodnia księcia gdańsko-pomorskiego Świętopełka. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Officina Ferberiana, 2000.
88.Smoliński, Marek. Pommerellen und seine Herrscher gegen Polen im zwölften Jahrhundert (im Druck).
89.Smoliński, Marek. Świętopełk gdański. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2016.
90.Smolka, Stanisław. Mieszko Stary i jego wiek, Vorw. Jan Tęgowski. Kraków: Avalon, 2009.
91.Spors, Józef. „Cel i okoliczności interpolacji dokumentu księcia sławieńskiego Racibora II z 1223 roku”, Rocznik Słupski (1986–1987): 50–64.
92.Spors, Józef. „Dokument Barnima I z roku 1229”. Studia Źródłoznawcze 17 (1972): 81–89. Spors, Józef. „Dokument fundacyjny Sambora I dla Oliwy z r. 1178”. Studia
93.Źródłoznawcze 22 (1977): 111–124.
94.Spors, Józef. „Dzieje pomorskiego rodu Rozwarowiców w XIII i na początku XIV w.”.
95.Słupskie Prace Humanistyczne (1984, druk 1985), 5.
96.Spors, Józef. „Geneza i początki brandenburskiego zwierzchnictwa lennego nad Pomorzem Zachodnim na tle rywalizacji o ziemie nad środkową Odrą i Dolną Wartą w latach 1234–1261”. In: Studia nad wczesnośredniowiecznymi dziejami Pomorza Zachodniego XII–pierwsza połowa XIII w., hrsg. v. ders., 287–330. Słupsk: Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Słupsku, Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pobrzeże” w Słupsku, 1988.
97.Spors, Józef. „Jeszcze o dziejach Pomorza Sławieńsko-Słupskiego w XII i pierwszej połowie XIII wieku”. Rocznik Gdański 40 (1980), 1: 5–37.
98.Spors, Józef. „Przynależność polityczna i administracyjna ziem pomorskich na północ od środkowej Piany do końca XII i w pierwszej połowie XIII wieku”. In: Studia nad wczesnośredniowiecznymi dziejami Pomorza Zachodniego XII–pierwsza połowa XIII w., hrsg. v. ders., 331–377. Słupsk: Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pobrzeże” w Słupsku, 1988.
99.Spors, Józef. „Urząd wojewody na Pomorzu Gdańskim do początków XIV w.”. Słupskie Prace Humanistyczne (1983, druk 1985), 4.
100.Spors, Józef. „Urzędnicy terytorialni i nadworni na Pomorzu Gdańskim i Sławieńsko- Słupskim w XII i początku XIV wieku”. Czasopismo Prawno-Historyczne, 33 (1981) 2: 31–65.
101.Spors, Józef. „Urzędnicy terytorialni i nadworni na Pomorzu Zachodnim w XII i pierwszej połowie XIII w.”. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Historia 26 (1992), 240: 17–35.
102.Spors, Józef. „W kwestii autentyczności dokumentu biskupa kujawskiego Michała dla joannitów lubiszewskich z roku 1243 wzmiankującego wśród świadków proboszcza słupskiego Rudolfa. Rocznik Słupski (1990–1991): 156–165.
103.Spors, Józef. „W kwestii autentyczności dokumentu Świętopełka z 1180 r.”. Rocznik Słupski (1981): 5–29.
104.Spors, Józef. Dzieje polityczne ziem sławieńskiej, słupskiej i białogardzkiej XII–XIV w. Słupsk–Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1973.
105.Spors, Józef. Podziały administracyjne Pomorza Gdańskiego i Sławieńsko-Słupskiego od XII do początku XIV w. Słupsk: Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pobrzeże” w Słupsku, 1983.
106.Spors, Józef. „Problem autentyczności dokumentu Świętopełka rzekomo z 1205 r.”. Rocznik Słupski (1980): 57–72.
107.Szacherska, Stella Maria. „Nazwa Hel – ślad itinerarium bałtyckiego z XII w.”. In: Polska w świecie: szkice z dziejów kultury polskiej, 137–147. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972.
108.Szacherska, Stella Maria. „Opactwo oliwskie a próba ekspansji duńskiej w Prusach”. Kwartalnik Historyczny 74 (1967), 4: 923–944.
109.Szczepan, Marcin. „Przynależność kościelna ziemi sławieńsko-słupskiej pod koniec XII i na początku XIII wieku”. Studia z Dziejów Średniowiecza 17 (2013): 227–252.
110.Szymczak, Jan. „Walki o kasztelanię lędzką w połowie XIII wieku”. Rocznik Kaliski 7 (1974): 9–45.
111.Ślaski, Kazimierz. „Dzieje ziemi kołobrzeskiej do czasów jej germanizacji”. Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu, 51 (1946), 1.
112.Ślaski, Kazimierz. „Rozwój osadnictwa na Pomorzu Słupskim w IX–XIII wieku”. Zapiski Historyczne 27 (1962), 4: 463–487.
113.Śliwiński, Błażej. „Książę białogardzki Racibor”, Biuletyn Historyczny Lęborskiego Bractwa Historycznego i Muzeum w Lęborku 21 (2003): 22–49.
114.Śliwiński, Błażej. „Książę kujawski Kazimierz I i książę wschodniopomorski (gdański) Świętopełk w latach 1230–1248”. In: Książę Kazimierz Konradowic i Kujawy jego czasów, hrsg. v. Dariusz Karczewski, 45–80. Kraków: Avalon, 2017.
115.Śliwiński, Błażej. „Przynależność państwowa ziemi słupskiej w XII i w początkach XIII w. czyli o historiograficznym micie przynależności ziemi słupskiej do księstwa sławieńskiego”. Gdańskie Studia z Dziejów Średniowiecza (2003), 9 (Biskupi, lennicy, żeglarze): 273–289.
116.Śliwiński, Błażej. „Stosunki polityczne księcia wschodniopomorskiego Świętopełka z braćmi Samborem II i Raciborem. Wygnania i powroty juniorów”, Studia z Dziejów Średniowiecza (2008), 14 (Kaci, święci, templariusze): 191–240.
117.Śliwiński, Błażej. „Wojna o Nakło między księciem wschodniopomorskim Świętopełkiem a księciem poznańskim Przemysłem I i o okolicznościach zawarcia pokoju w Kcyni
118.z lipca 1256 r.”. In: In tempore belli et pacis. Ludzie, miejsca, przedmioty. Księga pamiątkowa dedykowana prof. dr hab. Janowi Szymczakowi z 65-lecie urodzin
119.i 40-lecie pracy naukowo-dydaktycznej, hrsg. v. Tadeusz Grabarczyk, Anna Kowalska- -Pietrzak, Tadeusz Nowak, 483–498. Warszawa: Wydawnictwo DiG 2011.
120.Śliwiński, Błażej. „Zerwanie Świętopełka gdańskiego z księciem krakowskim Leszkiem Białym. Na drodze do Gąsawy”. Gdańskie Studia z Dziejów Średniowiecza 8 (Kopijnicy, szyprowie, tenutariusze) (2002): 241–252.
121.Śliwiński, Błażej. Mściwoj II (1224–1294) książę wschodniopomorski (gdański). Warszawa: DiG, 2016.
122.Śliwiński, Błażej. Sambor II. Książę tczewski (1211 lub 1212 – 30 grudnia 1276/1278. Kraków: Avalon, 2015.
123.Teterycz-Puzio, Agnieszka. Piastowskie regentki. O utrzymanie władzy dla synów (koniec XII w.–początek XIV wieku). Kraków: Avalon, 2016.
124.Teterycz-Puzio Agnieszka, „Więzy krwi czy żądza władzy? Postawa piastowskich książąt okresu rozbicia dzielnicowego wobec księżnych-wdów sprawujących rządy opiekuńcze”, in: Ojcowie i synowie. O tron, władzę, dziedzictwo. W 700 rocznicę narodzin Karola IV Luksemburskiego króla czeskiego i cesarza 1315–1378, hrsg.
125.v. Beata Możejko, Anna Paner, 41–64, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2018.
126.Urzędnicy Pomorza Wschodniego do 1309 roku. Spisy, oprac. Śliwiński. Wrocław: Ossolineum, 1989.
127.Walachowicz Jerzy, Monopole książęce w skarbowości wczesnofeudalnej Pomorza Zachodniego. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 1963.
128.Wehrmann Martin, Genealogie des pommerschen Herzogshauses. Stettin: Verlag Leon Sauniers Buchhandlung, 1937.
129.Wehrmann Martin, Geschichte von Pommern. Gotha: Friedrich Andreas Pethers Aktiengesellschaft, 1904.
130.Wenta, Jarosław, Joachim Zdrenka, „Uzupełnienia do dziejów opactwa bukowskiego (uwagi o monografii dominium bukowskiego – dokument Świętopełka z 5 XII 1263 r.”, Rocznik Gdański, 47 (1987), 1: 231–249.
131.Włodarski, Bronisław. „Rzekomy dokument Świętopełka pomorskiego z 1180 r.”. Roczniki Historyczne 5 (1929): 1–16.
132.Włodarski Bronisław, „Świętopełk i Mściwój II (Z dziejów Pomorza Gdańskiego w XIII w.)”, Zapiski Historyczne 33 (1968): 61–94.
133.Wybranowski, Dariusz. „Początki świeckiego kręgu wasali biskupa Hermana von Gleichena (1251–1288/89) na tle jego działalności politycznej i kolonizacyjnej. Przyczynek do dziejów państwa biskupiego w XIII w. Część 1 (1251–1274)”. Gdańskie Studia z Dziejów Średniowiecza (2003), 9 (Biskupi, lennicy, żeglarze): 321–359.
134.Zickermann, Fritz. „Das Lehnsverhältnis zwischen Brandenburg und Pommern”. Forschungen zur Brandenburgischen und Preußischen Geschichte, 4 (1891): 1–120.
135.Zientara, Benedykt. „Stosunki polityczne Pomorza Zachodniego z Polską w drugiej połowie XII wieku”. Przegląd Historyczny 61 (1970) 4: 192–228.
136.Zonenberg, Sławomir. „Jezioro Rządzkie pod Grudziądzem czy bagno pod Chełmnem miejscem klęski wojsk krzyżackich w 1243 r.”. Zapiski Historyczne 76 (2011), 3: 99–113.