Studia Maritima


ISSN: 0137-3587     eISSN: 2353-303X    OAI    DOI: 10.18276/sm.2024.37-01
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS

Lista wydań / Vol. 37 2024
Female Regency Rule in Western Pomerania Exemplified by Duchess Elizabeth, the Wife of Warcisław IV (1326–ca. 1350)
(Kobiece rządy regencyjne na Pomorzu Zachodnim na przykładzie księżnej Elżbiety, żony Warcisława IV (1326– ok. 1350))

Autorzy: Patrycja Jędrzejewska-Michalak ORCID
Uniwersytet Pomorski w Słupsku
Słowa kluczowe: Pomorze Zachodnie regencja rządy opiekuńcze księżna Elżbieta kobiece rządy
Data publikacji całości:2024
Liczba stron:17 (5-21)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Księżna Elżbieta, żona księcia wołogoskiego Warcisława IV, była jedną z bardziej aktywnych publicznie kobiet na Pomorzu Zachodnim. Po śmierci męża w 1326 roku, Elżbieta musiała zmierzyć się z funkcją regentki ze względu na to, że jej synowie byli małoletni. Obejmując rządy, sprawowała władzę i różnymi metodami walczyła o utrzymanie księstwa. Celem artykułu jest wskazanie zakresu jej władzy oraz kierunków prowadzonej polityki. Tekst ma za zadanie ukazać zwłaszcza sytuację, w jakiej znalazła się księżna pomorska po śmierci swego męża oraz to z jakimi trudnościami musiała się zmierzyć, by utrzymać schedę Warcisława IV dla swoich synów. Ważnym aspektem jest również przedstawienie, w jaki sposób Elżbieta radziła sobie z napotykanymi problemami podczas swych rządów, a także ocena jej działań. Podstawę źródłową stanowią głównie wybrane dokumenty, które księżna wystawiała bądź współwystawiała wraz z synami.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Printed Sources
2.Assmann, Erwin, bearb. v. Pommersches Urkundenbuch, Bd. VIII. Koln, 1961.
3.Frederichs, Hans u. Sandow, Erich, bearb. v. Pommersches Urkundenbuch, Bd. VII. Koln, Wien, 1958.
4.Heinemann, Otto, bearb. v. Pommersches Urkundenbuch, Bd. V. Abt. II. Stettin, 1905.
5.Heinemann, Otto, bearb. v. Pommersches Urkundenbuch, Bd. VI. Abt. II. Stettin, 1907.
6.Kantzow, Thomas. Pomerania. Kronika pomorska z XVI wieku, vol. 1. Translated by Krzysztof Gołda, edited by Tadeusz Białecki and Edward Rymar. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, Archiwum Państwowe w Szczecinie, 2005.
7.Klaus, Conrad, bearb. v. Pommersches Urkundenbuch, Bd. X. Koln, Wien, 1984.
8.Klaus, Conrad, bearb. v. Pommersches Urkundenbuch, Bd. XI. Koln, Wien, 1990.
9.Wachowiak, Bogdan, ed. “Źródła do kaszubsko-polskich aspektów dziejów Pomorza Zachodniego do roku 1945.” Vol. 1. In: Pomorze Zachodnie pod rządami książąt plemiennych i władców z dynastii Gryfitów (990–1121–1637/1653). Edited by Zygmunt Szultka. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2006.
10.References
11.Bobowski, Kazimierz. Dawne pieczęcie na Pomorzu Zachodnim. Szczecin: Glob, 1989.
12.Bugaj, Arkadiusz. “Problem przynależności politycznej ziemi sławieńskiej w latach 1316–1320.” Biskupi, lennicy, żeglarze, ed. Błażej Śliwiński, 17–38. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2003.
13.Burkhardt, Julia. “Selbstverständnis und Herrschaftspraxis schlesischer Regentinnen im 13. Jahrhundert.” In: Regentinnen und andere Stellvertreterfiguren. Vom 10. bis zum 15. Jahrhundert, eds. Gabriela Signori, and Claudia Zey, 156–176. Berlin/Boston: Walter de Gruyter GmbH, 2023.
14.Czaplewski, Paweł. “Tytulatura książąt pomorskich do początku XIV wieku.” Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu 15 (1949), 1–2: 9–61.
15.Czapliński, Władysław, Adam Galos, and Wacław Korta. Historia Niemiec. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2010.
16.Freza-Olczyk, Mariola. “Stepmother and Stepson: Duchess Matilda in the Power Struggle after the Death of her Husband Barnim I, the Duke of Pomerania.” Studia z Dziejów Średniowiecza 23 (2019): 83–99.
17.Gumowski, Marian. “Pieczęcie książąt pomorskich.” Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu 16 (1950), 1–4: 23–66.
18.Gut, Agnieszka. Formularz dokumentów książąt zachodniopomorskich do połowy XIV wieku. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2002.
19.Guzikowski, Krzysztof. “Milites novi w otoczeniu księcia wołogoskiego Warcisława IV (1309–1326).” Przegląd Zachodniopomorski 31 (2016), 1: 73–94. https://doi.org/10.18276/pz.2016.1-04.
20.Huschner, Anke. “Anastasia von Pommern, Herrin in Mecklenburg (1267–1317). Handlungsspielräume und Lebensführung einer mittelalterlichen Fürstin.” Mecklenburgische Jahrhbücher 130 (2015): 7–44.
21.Mitkowski, Józef. “Elżbieta.” In: Polski Słownik Biograficzny, eds. Jan Henryk Dąbrowski, and Piotr Stanisław Dunin. Vol. V. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1939–1946.
22.Nowak, Tadeusz. Władysław Łokietek polityk i dowódca. Warszawa: Książka i Wiedza, 1978.
23.Nowogrodzki, Stanisław. Między Luksemburgami, Wittelsbachami a Polską. Pomorze Zachodnie a Polska w latach 1323–1370. Gdańsk: Towarzystwo Przyjaciół Nauki i Sztuki, 1936.
24.Osięgłowski, Janisław. Polityka zewnętrzna Księstwa Rugii (1168–1328). Warszawa–Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975.
25.Piskorski, Jan Maria. Miasta Księstwa Szczecińskiego do połowy XIV wieku. Warszawa–Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987.
26.Rymar, Edward. “Książęta zachodniopomorscy wobec obronności swego państwa w XII–XVII wieku.” In: Pomorze militarne XII-XXI wiek. Materiały z sesji naukowej zorganizowanej 27 listopada 2003 r. w Zamku Książąt Pomorskich, eds. Kazimierz Kozłowski, and Edward Rymar, 11–38. Szczecin: Oficyna Wydawnicza Archiwum Państwowego “Dokument,” 2004.
27.Rymar, Edward. Rodowód książąt pomorskich. Vol. II. Szczecin: Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica w Szczecinie, 1995.
28.Smoliński, Marek. “Kilka marginalnych uwag w sprawie statusu prawnego Sobiesławiców przed 1227 r.” Studia z Dziejów Średniowiecza 23 (2019): 245–261.
29.Smoliński, Marek. “Mirosława – księżna pomorska, regentka i dyplomatka.” In: Kobiety i władza w czasach dawnych, eds. Bożena Czwojdrak, and Agata Aleksandra Kluczek, 135–162. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2015.
30.Sobociński, Władysław. “Historia rządów opiekuńczych.” Czasopismo Prawno-Historyczne 2 (1949): 227–353.
31.Śliwiński, Błażej. “Kiedy władca stawał się władcą? Na niektórych przykładach piastowskich (ale nie tylko).” In: Ojcowie i synowie o tron, władzę, dziedzictwo. W 700. rocznicę urodzin Karola IV Luksemburskiego króla czeskiego i cesarza 1316–1378, eds. Beata Możejko, and Anna Paner, 19–40. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2018.
32.Teterycz-Puzio, Agnieszka. Piastowskie księżne regentki. O utrzymanie władzy dla synów (koniec XII w.–początek XIV w.). Kraków: Avalon, 2016.
33.Wegener, Wilhelm. Die Herzoge von Pommern aus dem Greifen-Hause ca. 1100–1637 mit einer Einführung. Göttingen: Heinz Reise Verlag, 1969.
34.Wehrmann, Martin. Genealogie des Pommersches Herzogshauses. Stettin: Verlag Leon Sauniers Buchhandlung, 1937.
35.Wehrmann, Martin. Geschichte der Insel Rügen. Greifswald: Verlag Dr. Karl Moninger, 1923.
36.Zdrenka, Joachim. Polityka książąt szczecińskich w latach 1295–1411. Słupsk: Wydawnictwo: Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Słupsku, 1985.
37.Zientara, Benedykt. “Walka Pomorza Zachodniego z Brandenburgią o niezależność polityczną.” In: Historia Pomorza. Edited by Gerard Labuda, 209–213. Vol. 1, 2. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1972.