Przeszłość Demograficzna Polski

Poland's Demographic Past


ISSN: 0079-7189     eISSN: 2719-4345    OAI    DOI: 10.18276/pdp.2023.45-01
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  CEEOL  ERIH PLUS  DOAJ

Issue archive / 45, 2023
How to Grow Stoneless Cherries, or What Parish Registers Hide Besides Demographics

Authors: Piotr Rachwał ORCID
Katolicki Uniwersytet Lubelski
Keywords: incidental material parish registers historical demography Lublin district epidemics wars natural disasters
Page range:31 (7-37)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The objective of the article is an attempt at a qualitative and quantitative analysis of the “incidental” material that is present in the pages of parish registers. This source is characterized by interdisciplinarity, but is most often used by genealogists and historical demographers. Polish historiography generally lacks a synthetic approach to this issue, especially in a broader territorial and chronological perspective. The paper uses the philological method, with elements of a geographic information system used for spatial data visualization. The source basis of the article is the record resource from the area of the former Lublin district. Over 600 archival units from 60 parishes were analyzed, including the two oldest parishes in Lublin. The oldest book begins with baptism records from 1582. The end point of the research was 1810. Based on an analysis of the content of the records, which went beyond the standard form of registering the vital statistics of the population, they were grouped. In total, nearly 100 entries were registered, classified as “casual” material. The highlighted content was assigned to six groups: spiritual life, economic life and parish administration; epidemics; war and politics; natural disasters and famine; extraordinary events; literary work.
Download file

Article file

Bibliography

1.Butkiewicz, Marian. “Metryki parafialne jako dokument legitymacyjny szlachty polskiej.” Roczniki Humanistyczne 35, no. 2 (1987): 401–7.
2.Chodyński, Stanisław. “Metryki kościelne.” In Encyklopedia Kościelna, edited by Michał Nowodworski, 224–225. Vol. 14. Warszawa: Drukarnia Czerwińskiego i Spółki, 1881.
3.Dobrowolski, Kazimierz. “Znaczenie metryk kościelnych do badań naukowych.” Rocznik Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie 5 (1920): 90–110.
4.Froch, Władysław. “Księgi metrykalne jako ważne i ciekawe źródło historyczne.” Memoranda. Wiadomości Archidiecezji Lubelskiej 2 (1999): 381–89.
5.Giergiel, Tomisław. “Staropolska Liber Baptisatorum jako edycja (stan badań, metody, postulaty).” Roczniki Humanistyczne 68, no. 2 (2020): 193–216.
6.Gieysztorowa, Irena. Wstęp do demografii staropolskiej. Warszawa: PWN, 1976.
7.Hollingsworth, Thomas H. Historical Demography. London: Hodder & Stoughton, 1969.
8.Hyczko, Gustawa. “Straty i zniszczenia wojenne we wsiach lubelskich oraz ich skutki w latach trzeciej wojny północnej (1700–1721).” Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych 28 (1968): 33–54.
9.Jemielity, Witold. “Akta stanu cywilnego w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim.” Prawo Kanonicze 38, nos. 1–2 (1995): 163–88.
10.Jukniewicz, Franciszek. “Zjawiska meteorologiczne i stan urodzajów, oraz pomory w Polsce w latach 1697–1750.” Sprawozdania Towarzystwa Naukowego we Lwowie 17, no. 1 (1937): 63–70.
11.Karpiński, Andrzej. W walce z niewidzialnym wrogiem. Epidemie chorób zakaźnych w Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku i ich następstwa demograficzne, społeczno- -ekonomiczne i polityczne. Warszawa: Neriton, 2000.
12.Kozdrach, Mariusz. “Nekropolia Kochanowskich? Osiemnastowieczne pochówki w kaplicach zwoleńskiego kościoła w świetle metryk parafialnych.” Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 70, no.2 (2022): 201–30.
13.Kuklo, Cezary. “Polska demografia przeszłości u progu XXI wieku.” Przeszłość Demograficzna Polski – Poland՚s Demographic Past 22 (2001): 7–32.
14.Kuklo, Cezary. “Problematyka badawcza i środowiska naukowe demografii historycznej na łamach Przeszłości Demograficznej Polski 1967–2016.” Przeszłość Demograficzna Polski – Poland՚s Demographic Past 39 (2017): 11–29. https://doi.org/10.18276/ pdp.2017.39-01.
15.Kuklo, Cezary. “Staropolska rejestracja metrykalna ślubów, chrztów i pogrzebów w warsztacie badawczym historyka.” In Człowiek w teatrze świata. Studia o historii i kulturze dedykowane Profesorowi Stanisławowi Grzybowskiemu z okazji osiemdziesiątych urodzin, edited by Bożena Popiołek, 38–52. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, 2010.
16.Letsch, Walter. Demographic Aspects of the Early Modern Times: The Example of the Zurich Countryside in a European Perspective. Bern: Peter Lang Group, 2017.
17.Łozowski, Piotr. “Bibliografia polskiej demografii historycznej po 1945 roku.” In Struktury demograficzne rodziny na ziemiach polskich do połowy XX wieku. Przegląd badań i problemów, edited by Piotr Guzowski and Cezary Kuklo, 157–373. Białystok: Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy, 2014.
18.Mierzwa, Edward A., and Stanisław Tworek. “W okresie wojen i konfederacji 1648-1696.” In Dzieje Lubelszczyzny, edited by Tadeusz Mencel, 353–92. Vol. 1. Warszawa: PWN, 1974.
19.Minakowski, Marek J. “Gęstość sieci koligacji w parafii Kampinos w XIX wieku.” Przeszłość Demograficzna Polski – Poland՚s Demographic Past 35, no. 4 (2014): 65–74.
20.Miodunka, Piotr. “Księgi zmarłych z południa dawnej diecezji krakowskiej od roku 1776 w kontekście badań demograficzno-historycznych. Zarys problemu.” In Jednostka, rodzina i struktury społeczne w perspektywie historycznej. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Cezaremu Kukli z okazji 45-lecia pracy naukowej, edited by Piotr Łozowski and Radosław Poniat, 366–76. Białystok: Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy, 2022.
21.Miodunka, Piotr. “Staropolskie księgi metrykalne jako źródło do badania klęsk elementarnych.” In Od powietrza, głodu, ognia i wojny... Klęski elementarne na przestrzeni wieków, edited by Tomasz Głowiński and Elżbieta Kościk, 41–58. Wrocław: Wydawnictwo GAJT, 2013.
22.Namaczyńska, Stanisława. Kronika klęsk elementarnych w Polsce i w krajach sąsiednich w latach 1648–1696. Vol. 1: Zjawiska meteorologiczne i pomory. Lwów: Kasa im. Minakowskiego, 1937 (=Badania z Dziejów Społecznych i Gospodarczych 23). Orłowski, Ryszard. “Problemy społeczno-gospodarcze Lubelszczyzny XVII i XVIII stulecia.” Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 32, no. 4 (1977): 63–87.
23.Osadnik, Hubert. “Wykorzystanie akt metrykalnych w badaniach nad wielokulturową i wieloetniczną społecznością regionu sanockiego w XVIII–XIX w.” Rocznik Przemyski 32, no. 3 (1997): 107–111.
24.Partyka, Joanna. “Gazetki seryjne i silvae rerum jako źródło wiedzy o niepokojach czasów saskich.” In Między barokiem a oświeceniem. Wojny i niepokoje czasów saskich, edited by Krystyna Stasiewicz and Stanisław Achremczyk, 116–21. Olsztyn: Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2000.
25.Partyka, Joanna. “Szlachecka silva rerum jako źródło do badań etnograficznych.” Etnografia Polska 32, no. 2 (1988) 67–91.
26.Rachwał, Piotr. Księgi metrykalne i stanu cywilnego (do 1900 roku) w archiwach parafialnych Lubelszczyzny, Lublin: Wydawnictwo KUL, 2021.
27.Rachwał, Piotr. “Księgi metrykalne z czasów zaboru austriackiego w archiwach parafialnych w Lubelskiem – regulacje prawne, stan zachowania.” Rocznik Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego 6 (2014/2015): 306–25.
28.Rachwał, Piotr. Ruch naturalny ludności w Lubelskiem w XVI–XIX w. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2019.
29.Rachwał, Piotr. “Spis ludności parafii Konopnica z 1760 roku.” Przeszłość Demograficzna Polski – Poland՚s Demographic Past 38, no. 2 (2016): 117–32. https://doi.org/10.18276/ pdp.2016.2.38-05.
30.Rachwał, Piotr. “Staropolskie księgi metrykalne w archiwach parafialnych archidiecezji lubelskiej.” Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 63, no. 4 (2015): 585–601.
31.Rejman, Sabina. Ludność podmiejska Rzeszowa w latach 1784–1880. Studium demograficzno- historyczne. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2006.
32.Steel, Donald J. National Index of Parish Registers. Vol. 1: Sources of Births, Marriages and Deaths Before 1837. London: Society of Genealogists, 1968.
33.Steel, Donald J. National Index of Parish Registers. Vol. 2: Sources for Noncorformist Genealogy and Family History. London: Society of Genealogists, Phillimore, 1973.
34.Sułowski, Zygmunt. “Stulecie polskiej demografii historycznej (1882–1982).” Przeszłość Demograficzna Polski – Poland՚s Demographic Past 15 (1984): 9–35.
35.Śladkowski, Wiesław. “Pod zaborem austriackim, w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim 1795–1831.” In Dzieje Lubelszczyzny, edited by Tadeusz Mencel, 483–542. Vol. 1. Warszawa: PWN, 1974.
36.Wojciechowski, Stefan, ed. Województwo lubelskie w drugiej połowie XVI wieku. Warszawa: PWN, 1966 (=Atlas Historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku, vol. 3).
37.Wójciuk, Michał T. “Zjawiska atmosferyczne, elementy meteorologiczne i klęski żywiołowe na Litwie w latach 1697–1763 w wybranych źródłach narracyjnych.” Rocznik Lituanistyczny 1 (2015): 115–69.
38.Wrigley, Edward A., and Roger S. Schofield. The Population History of England 1541–1871: A Reconstruction. Cambridge: Cambridge University Press, 1981.
39.Wyżga, Mateusz. Homo movens. Mobilność chłopów w mikroregionie krakowskim w XVI–XVIII wieku. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN, 2019.
40.Wyżga, Mateusz. Parafia Raciborowice od XVI do końca XVIII wieku. Studium o społeczności lokalnej, Kraków: Księgarnia Akademicka, 2011.