Przeszłość Demograficzna Polski

Poland's Demographic Past

ISSN: 0079-7189    OAI    DOI: 10.18276/pdp.2017.39-07
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Issue archive / 39, 2017
Wielkość i struktura gospodarstw domowych w Siemiatyczach w 1807 roku
(The Size and Composition of Households in Siemiatycze in 1807)

Authors: Joanna Schmidt ORCID
Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Historyczno-Socjologiczny
Keywords: household structure Peter Laslett’s typology model Siemiatycze
Data publikacji całości:2017
Page range:26 (141-166)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstract

The article has been written to reveal the main features of households of Siemiatycze with their dominant model and the presence of various categories of household members – relatives, servants and lodgers. In that way it will be possible to join the discussion on the geography of the European structure of households. According to the accepted model Europe is divided into two spheres: western and eastern; the model has been later modified. In the western sphere the dominant household has been simple with high participation rates of servants and tenants; and in the eastern sphere – eastern part of Poland belongs to that sphere – the dominant households were elaborate, generally without hired blue-collar workers. The source basis for the research has been a hand-written list of Roman Catholic parishes of 1807. After analysing the sources it has turned out that in Siemiatycze, in spite of the village being situated in the eastern sphere, the dominant model of households was the one typical of Western Europe. Simple households were in the majority (74%), and multi-family households were rare (7%).
Download file

Article file

Bibliography

1.Bogucka, Maria. „Rodzina w mieście polskim w XVI–XVII w. Wprowadzenie w problematykę”. Przegląd Historyczny 74 (1983), 3: 495–507.
2.Budzyński, Zbigniew. Kresy południowo wschodnie do końca XVIII w. T. 3. Przemyśl: TPN w Przemyślu, Uniwersytet Rzeszowski, 2005.
3.Chlebowski, Bronisław, Władysław Walewski, według planu Fulipa Sulmierskiego, red. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego. T. 10. Warszawa: Nakładem Władysława Walewskiego, 1880.
4.Dobroński, Adam. „Siemiatycze pod zaborem rosyjskim”. W: Studia i materiały do dziejów Siemiatycz, red. Henryk Majecki, 83–115. Warszawa: PWN, 1989.
5.Fauve-Chamoux, Antoinette. „Rodzina a gospodarstwo w Europie przedprzemysłowej (XVI–XVIII wiek)”. Studia Podlaskie 5 (1995): 133–148.
6.Flandrin, Jean L. Historia rodziny. Pokrewieństwo, dom, seksualność w dawnym społeczeństwie. Warszawa: Aletheia, 2015.
7.Gieysztorowa, Irena. Wstęp do demografii staropolskiej. Warszawa: PWN, 1976.
8.Guzowski, Piotr. „Geneza europejskiego modelu małżeństwa”. Przeszłość Demograficzna Polski 31 (2012): 7–41.
9.Hajnal, John. „Two Kinds of Preindustrial Household Formation System”. W: Family Forms in Historic Europe, red. Richard Wall, Jean Robin, Peter Laslett, 65–104. Cambridge: Cambridge University Press, 1983.
10.Holona, Emil. „Ludność miasta Pszczyna w świetle spisu z 1846 r.”. Przeszłość Demograficzna Polski 4 (1971): 151–169.
11.Jańczak, Julian. „Dom, gospodarstwo i rodzina wiejska w Wieluńskiem u schyłku XVIII stulecia”. W: Celem nauki jest człowiek… Studia z historii społecznej i gospodarczej ofiarowane Helenie Madurowicz-Urbańskiej, red. Piotr Franaszek, 107–139. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001.
12.Kaser, Karl. „The Balkan Joint Family: Redefining a Problem”. Social Science History 18 (1994), 2: 243–269.
13.Kopczyński, Michał. „Ludzie starzy w chłopskich i szlacheckich gospodarstwach domowych w Koronie u schyłku XVIII wieku”. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 1 (2010): 111–119.
14.Kopczyński, Michał. Studia nad rodziną chłopską w Koronie w XVI–XVIII w. Warszawa: Wydawnictwo Krupski i Spółka, 1998.
15.Kuklo, Cezary. „Czy społeczeństwo polskie regulowało liczbę dzieci w rodzinach”. Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych 51/52 (1990/1991): 19–55.
16.Kuklo, Cezary. Demografia Rzeczypospolitej przedrozbiorowej. Warszawa: Wydawnictwo DIG, 2009.
17.Kuklo, Cezary. „Gospodarstwa osób starszego pokolenia w miastach na ziemiach polskich w epoce późnofeudalnej”. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 58 (2010), 1: 121–133.
18.Kuklo, Cezary. Kobieta samotna w społeczeństwie miejskim u schyłku Rzeczypospolitej szlacheckiej. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 1998.
19.Kuklo, Cezary. „O porzucaniu dzieci w osiemnastowiecznej Warszawie”. W: Ars historiae, historiae artis. Prace ofiarowane profesorowi Andrzejowi Wyrobiszowi, red. Ewa Dubas-Urwanowicz, Józef Maroszek, 235–253. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2012.
20.Kuklo, Cezary. „Urodzić się i zestarzeć w małym mieście staropolskim”. W: Między Zachodem i Wschodem. Studia ku czci profesora Jana Staszewskiego. T. 2, red. Jarosław Dumanowski, 345–353. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2003.
21.Kwaśny, Zbigniew. „Rodzina chłopska na Śląsku w XVIII i połowie XIX w.”. W: Pamiętnik XV Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich. T. 2: Przemiany społeczne a model rodziny, red. Anna Żarnowska, 23–32. Gdańsk–Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 1995.
22.Laslett, Peter. „Family and Household as Work and Kin Group: Areas of Traditional Europe Compared”. W: Family Forms in Historic Europe, red. Richard Wall, Jean Robin, Peter Laslett, 513–564. Cambridge: Cambridge University Press, 1983.
23.Laszuk, Anna. Ludność województwa podlaskiego w drugiej połowie XVII wieku. Białystok–Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Białostockie Towarzystwo Naukowe, 1999.
24.Maroszek, Józef. „Rzemiosło w miastach podlaskich w XVI–XVIII w.”. W: Studia nad produkcją rzemieślniczą w Polsce (XIV–XVIII w.), red. Maria Kwapień, Józef Maroszek, Andrzej Wyrobisz, 88–195. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1976.
25.Miodunka, Piotr. „Wielkość rodziny i gospodarstwa domowego w miastach południowej Małopolski w XVII i XVIII w.”. Przeszłość Demograficzna Polski 37 (2015), 2: 129–149.
26.Miesiąc-Stępińska, Anna, Konrad Rzemieniecki, „Greckokatolicka rodzina chłopska w ziemi chełmskiej w końcu XVIII w.”. Rocznik Dziejów Społecznych i Gospodarczych 59 (2009), 91–110.
27.Najdus, Walentyna. „Rodzina i domownicy rzemieślnika polskiego w latach 1772–1918 na podstawie materiałów małopolskich”. W: Społeczeństwo polskie XVIII i XIX w. Studia o rodzinie, red. Janina Leskiewicz, 13–81. T. 9. Warszawa: PWN, 1991.
28.Nietyksza, Maria. „Urbanizacja doby przemysłu a przemiany demograficzne”. W: Przełomy w historii. XVI Powszechny zjazd Historyków Polskich. Wrocław 15–18 września 1999 roku. Pamiętnik, red. Krzysztof Ruchniewicz, Jakub Tyszkiewicz, Wojciech Wrzesiński. T. 3, cz. 1, 275–283. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001.
29.Obraniak, Włodzimierz. „Sytuacja demograficzna komorników i czeladzi chłopskiej w wieluńskiem w końcu XVIII w.”. Przeszłość Demograficzna Polski 2 (1968): 109–117.
30.Okólski, Marek, Anna Fihel. Demografia. Współczesne zjawiska i teorie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2012.
31.Poniat, Radosław. Służba domowa w miastach na ziemiach polskich od połowy XVIII do końca XIX wieku. Warszawa: Wydawnictwo DIG, 2014.
32.Poniat, Radosław. „Wiek opuszczania rodzinnych gospodarstw domowych w epoce stanisławowskiej w świetle zeznań sądowych”. Przeszłość Demograficzna Polski 35 (2014): 7–40.
33.Rzemieniecki, Konrad. „Cykl rozwojowy gospodarstwa chłopskiego na przykładzie wsi parafii Będków (na podstawie spisu ludności z 1791 r.)”. Przeszłość Demograficzna Polski 26 (2005): 117–130.
34.Rzemieniecki, Konrad. „Rodzina i gospodarstwo chłopskie w ziemi wieluńskiej i powiecie ostrzeszowskim w końcu XVIII wieku”. Przeszłość Demograficzna Polski 29 (2010): 29–68.
35.Szołtysek, Mikołaj. „Households and Family System in Early Modern Europe”. W: The Oxford Handbook of Early Modern European History, 1350–1750. Vol. 1: Peoples and Place, red. Hamish Scott. Oxford: Oxford University Press, 2015.
36.Szołtysek, Mikołaj. „Mikrodemografia rodziny staropolskiej: kategorie współzamieszkiwania a rodzinne sytuacje opiekuńcze ludzi starych”. W: Ludzie starzy i starość na ziemiach polskich od XVIII do XXI wieku. T. 1: Aspekty społeczno-kulturowe, red. Agnieszka Janiak-Jasińska, Katarzyna Sierakowska, Andrzej Szwarc, 98–131. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2016.
37.Szołtysek, Mikołaj. „Three Kinds of Preindustrial Household Formation System in Historical Eastern Europe: A Challenge to Spatial Patterns of the European Family”. The History of The Family 13 (2008), 3: 225–257.
38.Szukała, Michał. „Piaseczno w połowie XIX wieku – struktury gospodarstw domowych i ruchliwość społeczna mieszkańców”. Przegląd Historyczny 53 (2012), 4: 885–997.
39.Wall, Richard. „Characteristic of European Family and Household System”. Historical Social Research 23 (1998), 1/2: 44–66.
40.Wall, Richard. „Elderly Persons and Members of Their Household in England and Wales from Preindustrial Times to the Present”. W: Aging in the Past. Demography, Society and Old Age, red. David Kertzer, Peter Laslett, 81–106. Berkeley: University of California Press, 1995.
41.Wyrobisz, Andrzej. „Typy funkcjonalne miast polskich XVI–XVIII w.”. Przegląd Historyczny 72 (1981), 1: 25–49.