Przegląd Zachodniopomorski


ISSN: 0552-4245     eISSN: 2353-3021    OAI    DOI: 10.18276/pz.2020.3-04
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Lista wydań / z. 3 2020
Działalność organów bezpieczeństwa Polski Ludowej wobec wybranych zakonów męskich w województwie koszalińskim w latach 1950-1975

Autorzy: Konrad Konkol
Słowa kluczowe: PRL aparat bezpieczeństwa represje Kościół rzymskokatolicki zakony męskie wierni województwo koszalińskie
Data publikacji całości:2020
Liczba stron:32 (67-98)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Po zakończeniu II wojny światowej Polska znalazła się w strefie wpływów Związku Radzieckiego. Druga połowa lat 40. upłynęła pod znakiem sankcjonowania władzy komunistycznej, starającej się podporządkować sobie wszelkie dziedziny życia. Jednym z najtrudniejszych założeń do realizacji była laicyzacja społeczeństwa polskiego. Światopogląd katolicki znacząco wpływał na postępowanie i tok myślenia ludności, co zderzyło się z propagowanym przez komunistów ateizmem. Dlatego jednym z priorytetów organów bezpieczeństwa była inwigilacja duchowieństwa zakonnego, którego autorytet nieustannie podważano w oczach wiernych.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Źródła archiwalne
2.Archiwum Akt Nowych: Urząd do Spraw Wyznań w Warszawie 1950–1990, sygn. 47/200, 55/211–55/212, 56/186, 74/14, 133/58, 133/80, 133/122.
3.Archiwum Diecezjalne w Koszalinie: sygn. 108–109, 232.
4.Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku: sygn. 0019/152/36.
5.Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie: sygn. 00103/152/5, 00103/152/11, 00103/152/15–00103/152/17, 00103/152/19-00103/152/20, 00103/152/23, 00103/152/26, 00103/152/33, 00103/152/39, 00103/152/43, 00103/152/55, 00103/152/63, 00103/241/12, 00103/241/17, 00103/241/19, 00103/241/22, 00103/241/25.
6.Archiwum Państwowe w Koszalinie: Wydział do Spraw Wyznań, sygn. W1/15-W1/17, W1/20, W1/27-W1/28, W1/35, W2/28, W3/3.
7.Archiwum własne autora: Rozmowa z Ireną Perek z 17.08.2017 r.
8.Literatura
9.Bogaczewicz, Stanisław A. „Działania resortu bezpieczeństwa wobec ks. kard. Bolesława Kominka w latach 1945–1974. Zarys zagadnienia”. W: Wokół Orędzia. Kardynał Bolesław Kominek prekursor pojednania polsko-niemieckiego, red. W. Kucharski, G. Strauchold, 51–81. Wrocław: Ośrodek Pamięć i Przeszłość, 2009.
10.Chorzępa, Michał. „Rozwój organizacji kościelnej na ziemi lubuskiej i Pomorzu Zachodnim w latach 1945–1965”. Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce 22 (1965): 113–149.
11.Cichocka, Marta. „Integracyjna rola Kościoła rzymskokatolickiego na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–1949”. W: Na swoim? U siebie? Wśród swoich? Pierwsze lata na Ziemiach Zachodnich i Północnych, red. K. Bock-Matuszyk, W. Kucharski, P. Zubowski, 371–390. Wrocław: Pamięć i Przeszłość, 2018.
12.Cichocka, Marta. Kościół rzymskokatolicki w procesach integracyjnych na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–1956. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2019.
13.Frydrysiak, Adam. „Walka o rząd dusz. Polska administracja kościelna na Pomorzu Zachodnim 1945–1972”. Rocznik Koszaliński 32 (2004): 19–44.
14.Kaczmarek, Ewa. Dlaczego przeszkadzały. Polityka władz partyjnych i rządowych wobec żeńskich zgromadzeń zakonnych w Polsce w latach 1945–1956. Warszawa: Vizja Press & IT, 2007.
15.Kaczmarek, Ewa. „Prymas Wyszyński – obrońca zakonów wobec prześladowań władz Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej”. Teologia i Moralność 10 (2011): 155–167.
16.Kołodziej, Bernard. „Chrystusowcy na Pomorzu Zachodnim w latach 1956–1972”. W: Dzieje Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim. T. 2: 1956–1972, red. Michał Siedziako, Zbigniew Stanuch, Grzegorz Wejman, 247–256. Szczecin–Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2017.
17.Kołodziej, Bernard. „Towarzystwo Chrystusowe na Pomorzu Zachodnim w latach 1972–1978”. W: Dzieje Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim. T. 3: 1972–1978, red. Michał Siedziako, Zbigniew Stanuch, Grzegorz Wejman, 229–241. Szczecin–Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2018.
18.Kołodziej, Bernard. „Towarzystwo Chrystusowe na Pomorzu Zachodnim w latach 1979–1989”. W: Dzieje Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim. T. 4: 1979–1989/1990, red. Michał Siedziako, Zbigniew Stanuch, Grzegorz Wejman, 407–418. Szczecin–Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2019.
19.Łoziński, Bogumił. Leksykon zakonów w Polsce. Instytuty życia konsekrowanego i stowarzyszenia życia apostolskiego. Warszawa: KAI, 2009.
20.Marecki, Józef. Zakony w Polsce. Instytuty życia konsekrowanego. Instytuty i zgromadzenia zakonne. Instytuty świeckie. Wspólnoty życia apostolskiego. Kraków: Universitas, 2000.
21.Marecki, Józef, Filip Musiał. „Wprowadzenie”. W: Nigdy przeciw Bogu. Komunistyczna bezpieka wobec biskupów polskich, red. Józef Marecki, Filip Musiał, 5–44. Kraków: WAM, 2007.
22.Mazanka, Paweł. Redemptoryści Woli. Kraków: Homo Dei, 2018.
23.Mirek, Agata. Trudne lata. Wielkie dni. Zakony żeńskie w PRL. Ząbki: Apostolicum, 2015.
24.Musiał, Filip. „Działalność WUBP/WUdsBP w Krakowie przeciw wspólnotom zakonnym w latach 1945–1956. Rekonesans badawczy”. W: Komunistyczny aparat represji wobec Polskiej Prowincji Dominikanów, red. Marek Miławicki, Michał Wenklar, 140–143. Kraków: Wysoki Zamek, 2015.
25.Musiał, Filip. Raj grabarzy narodu. Studia i materiały do dziejów aparatu represji w Polsce „Ludowej” 1945–1989. Kraków: Arcana, 2010.
26.Pacławski, Emil. Mały alfabet franciszkański. Katowice: Agra-Graf, 2009.
27.Raba, Stanisław. „Odpowiedzialne wychowanie społeczne w Kościele”. Studia Paradyskie 2 (1987): 361–377.
28.Raina, Peter. Losy sióstr zakonnych w PRL 1954–1956: wysiedlenie, obozy, uwolnienie. Radzymin: Von Borowiecky, 2004.
29.Sroka, Jan, red. Znani i nieznani mieszkańcy powiatu sławieńskiego. Sławno: Margraf, 2015.
30.Szarek, Jarosław. „Nasza Partia odnosi ogromny sukces”. W: Operacja: zniszczyć Kościół, red. Filip Musiał, Jarosław Szarek, 39–49. Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej/Instytut Pamięci Narodowej, 2007.
31.Śmierzchalski-Wachocz, Dariusz. Duchowieństwo rzymskokatolickie na Pomorzu Zachodnim, Środkowym i Ziemi Lubuskiej w świetle dokumentów państwowych z lat 1945–1989. T. 1. Zielona Góra: Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2014.
32.Śmierzchalski-Wachocz, Dariusz. „Prześladowanie duchowieństwa na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–1956. Metody i przykłady”. W: Dzieje Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim. T. 1: 1945–1956, red. Michał Siedziako, Zbigniew Stanuch,
33.Grzegorz Wejman, 273–291. Szczecin: Instytut Pamięci Narodowej, 2016.
34.Śmierzchalski-Wachocz, Dariusz. „Prześladowanie duchowieństwa na Pomorzu Zachodnim w latach 1956–1972. Metody i przykłady”. W: Dzieje Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim. T. 2: 1956–1972, red. Michał Siedziako, Zbigniew Stanuch, Grzegorz Wejman, 273–293. Szczecin–Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2017.
35.Wąsowicz, Jarosław. „Pionierzy duszpasterstwa salezjańskiego na tzw. Ziemiach Odzyskanych w latach 1945–1956”. W: Dzieje Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim. T. 1: 1945–1956, red. Michał Siedziako, Zbigniew Stanuch, Grzegorz Wejman, 219–238. Szczecin: Instytut Pamięci Narodowej, 2016.
36.Wąsowicz, Jarosław. „Salezjanie na terenie administracji gorzowskiej w latach 1956–1972”. W: Dzieje Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim. T. 2: 1956–1972, red. Michał Siedziako, Zbigniew Stanuch, Grzegorz Wejman, 257–272. Szczecin–Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2017.
37.Wejman, Grzegorz. „Franciszkanie na Pomorzu: zarys problemu”. Studia Franciszkańskie 20 (2010): 395–418.
38.Wiązowski, Eugeniusz. „Salezjanie jako duszpasterze wspólnoty parafialnej pod wezwaniem Świętej Rodziny i św. Judy Tadeusza w Słupsku w latach 1949–2012”. Seminare 33 (2013): 353–367.
39.Wiązowski, Eugeniusz. „Salezjanie w Kobylnicy w latach 1950–1989 i w Kwakowie w latach 1950–1989”. Seminare 27 (2010): 249–259.
40.Zamiatała, Dominik. Zakony męskie w polityce władz komunistycznych w Polsce w latach 1945–1989. T. 1: Problematyka organizacyjno-personalna. Warszawa: LTW, 2011.
41.Zamiatała, Dominik. Zakony męskie w polityce władz komunistycznych w Polsce w latach 1945–1989. T. 2: D ziałalność d uszpasterska i społeczna zakonów w latach 1945–1989. Warszawa: LTW, 2012.
42.Wykaz aktów prawnych
43.Ustawa z 28.06.1950 o zmianach podziału administracyjnego Państwa. Dz.U. 1950, nr 28, poz. 255.
44.Ustawa z 11.08.1954 w sprawie utworzenia powiatu świdwińskiego w województwie koszalińskim. Dz.U. 1954, nr 49, poz. 238.