Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

ISSN: 1230-0780     eISSN: 2719-4337    OAI    DOI: 10.18276/skk.2021.28-16
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  CEEOL  ERIH PLUS

Lista wydań / nr 28 2021
Ontologia fundamentalna i jej analiza „bycia” w ujęciu Heideggera

Autorzy: Remigiusz Król ORCID
proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Mycielinie
Słowa kluczowe: ontologia bycie język interpretacja uniwersalność znaczenie rozumienie rozkładanie mowa
Data publikacji całości:2021-12-14
Liczba stron:16 (323-338)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Autor niniejszego artykułu pt. Ontologia fundamentalna i jej analiza „bycia” w ujęciu Heideggera ukazuje domostwo prawdy bycia, dowartościowując tym samym język tegoż autora, który wiąże się z prawdą. Ów język jawi się tutaj jako fundament (domostwo), pełniąc w jakimś stopniu rolę służebną w stosunku do bycia. Jak zauważa R. Król – na tej płaszczyźnie dochodzi u Heideggera do napięcia pomiędzy językiem, jego realizacją w mowie, a byciem. Być może to napięcie wywołane jest przez formę wypowiedzi, z jaką ma do czynienia. Język, jakim posługuje się Heidegger, skłania czytelnika do różnorodnych interpretacji wypowiedzianych w tekście myśli. Remigiusz Król podkreśla, że Dasein w myśli filozoficznej Heideggera oznacza „bycie-tu-oto”, „tu-oto-bycie” (Da-sein), a w tradycyjnym rozumieniu oznacza po prostu istnienie. Termin ten oznacza, że życie się staje. Analiza fundamentalnych struktur Dasein ukazuje natomiast, że czasowość jest horyzontem rozumienia istnienia każdego bytu jako takiego. Warte zauważenia jest – jak pisze R. Król, że Heidegger w swoich analizach posługuje się metodą fenomenologiczną w tym sensie, że próbuje wyrażać doświadczenia, które mają być w pewnym stopniu, chociażby mgliście, znane. Najważniejszym zatem sposobem dotarcia do wszelkich rodzajów bytów jest analiza Dasein, ponieważ egzystuje w istnieniu i poprzez nie się wydobywa, nawet gdy w swej formie jest nieartykułowane, niejawne, a nawet mgliste. Rozumienie języka Heideggera wiąże się zaś z mową, która jest egzystencjalnie tak samo pierwotna jak położenie i rozumienie. Zrozumiałość jest zawsze rozczłonkowana już przed przyswajającą wykładnią. Mowa jest artykulacją zrozumiałości, dlatego leży ona u podstaw wykładni i wypowiedzi.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Arendt, Hannah. O przemocy. Nieposłuszeństwo obywatelskie. Tłum. Anna Łagodzka, Wojciech Madej. Warszawa: Fundacja Aletheia, 1998.
2.Binswanger, Ludwig. Grundformen und Erkenntnis menschlichen Daseins. München–Basel: Ernst Reinhardt Verlag, 1962.
3.Brencio, Francesca. „Heidegger and Binswanger: Just a misunderstanding?”. The Humanistic Psychologist 43, 3 (2015): 278–296.
4.Bronk, Andrzej. Rozumienie, dzieje, język: filozoficzna hermeneutyka H.G. Gadamera. Lublin: Wydawnictwo KUL, 1988.
5.Bühler, Karl Ludwig. „Existential analysis and psychoanalysis: Specific differences and personal relationship between Ludwig Binswanger and Sigmund Freud”. American Journal of Psychotherapy 58, 1 (2004): 34–50.
6.Bultmanns, Rudolf. „Existenztheologie in katholischer Sicht”. Biblische Zeitschrift 1 (1956): 136–151.
7.Deleuze, Gelles. Proust i znaki. Przeł. Michał Paweł Markowski. Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria, 2000.
8.Deleuze, Gelles. Różnica i powtórzenie. Przeł. Bogdan Banasiak, Krzysztof Matuszewski. Warszawa: Wydawnictwo KR, 1997.
9.Derrida, Jacques. Głos i fenomen. Tłum. Bogdan Banasiak. Warszawa: Wydawnictwo KR, 1997.
10.Derrida, Jacques. O gramatologii. Tłum. Bogdan Banasiak. Warszawa: Wydawnictwo KR, 1999.
11.Dupond, Pascal. Le vocabulaire de Merleau-Ponty. Paris: Ellipses Édition Marketing, 2001.
12.Dybel, Paweł. Granice rozumienia i interpretacji. O hermeneutyce Hansa-Georga Gadamera. Kraków: Wydawnictwo Universitas, 2004.
13.Ettinger, Elżbieta. Hannah Arendt, Martin Heidegger. Tłum. Elżbieta Wolicka. Kraków: Znak, 1998.
14.Fries, Heinrich. „Das Anliegen Bultmanns im Licht der katholischen Theologie”. Catholica 10 (1955): 2–13.
15.Gadamer and Hermeneutics, red. Hugh J. Silverman. New York–London: Routledge, 1991.
16.Gadamer, Hans-Georg. „Estetyka i hermeneutyka”. W: Hans-Georg Gadamer, Rozum, słowo, dzieje. Szkice wybrane. Wybrał, opracował i wstępem poprzedził Krzysztof Michalski. Przeł. Małgorzata Łukaszewicz, Krzysztof Michalski, 132–141. Warszawa: PIW, 2000.
17.Gadamer, Hans-Georg. „Heidegger i język metafizyki”. Aletheia 1, 4 (1990): 126–131.
18.Gadamer, Hans-Georg. „Idea logiki Heglowskiej”. W: Język i rozumienie. Wybór, przekład i posłowie Piotr Dehnel, Barbara Sierocka, 41–71. Warszawa: Fundacja Aletheia, 2003.
19.Gadamer, Hans-Georg. Neue Anthropologie. Stuttgard: P. Voggeler, 1972/1975.
20.Gadamer, Hans-Georg. Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej. Przeł. Bogdan Baran. Kraków: Inter Esse, 1993.
21.Gadamer, Hans-Georg. „Tekst i interpretacja”. W: Język i rozumienie. Wybór, przekład i posłowie Piotr Dehnel, Barbara Sierocka, 99–141. Warszawa: Fundacja Aletheia, 2003.
22.Gromczyński, Wiesław. „Sartre’a filozofia wolności i jej krytyka”. Studia Filozoficzne 1 (1969): 133–146.
23.Gromczyński, Wiesław. Człowiek, świat rzeczy, Bóg w filozofii Sartre’a. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1969.
24.Grondin, Jean. Wprowadzenie do hermeneutyki filozoficznej. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2007.
25.Heidegger, Martin. „Droga do języka”. W: W drodze do języka, 189–199. Kraków: Wydawnictwo Baran i Suszczyński, 2000.
26.Heidegger, Martin. „List o humanizmie”. W: Budować, mieszkać, myśleć: eseje wybrane, 76–127. Warszawa: Czytelnik, 1977.
27.Heidegger, Martin. „O istocie prawdy”. Przeł. Jacek Filek. W: Znaki drogi, 67–88. Warszawa: Fundacja Aletheia, 1995.
28.Heidegger, Martin. Bycie i czas. Przeł. Bogdan Baran. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994.
29.Heidegger, Martin. Die Kategorien – und Bedeutungslehre des Duns Scotus. Tübingen: Max Niemeyer Verlag, 1916.
30.Heidegger, Martin. Einführung in die Metaphysik. Tübingen: Max Niemeyer Verlag, 41976.
31.Heidegger, Martin. Holzwege. Frankfurt am Main: Vittorio Klostermann, 51972.
32.Heidegger, Martin. Unterwegs zur Sprache. Pfullingen: Neske, (1959) 41971.
33.Heidegger, Martin. Wegmarken. Frankfurt am Main: Vittorio Klostermann GmbH, 1967.
34.Heidegger, Martin. Zur Sache des Denkens. Tübingen: Max Niemeyer Verlag, 1969.
35.Herer, Michał. Gilles Deleuze, Struktury – Maszyny – Kreacje. Kraków: Universitas, 2006.
36.Lévinas, Emmanuel. De l’existence á l’existant. Paris: Éditions de la revue Fontaine, 1947.
37.Lévinas, Emmanuel. Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności. Przeł. M. Kowalska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998.
38.Lévinas, Emmanuel. „Réflexions sur la «technique» phénoménologique”. W: En découvrant l’existence avec Husserl et Heidegger, 95–107. Paris: Vrin, 1967.
39.Lorenz, Włodzimierz. Hermeneutyczne koncepcje człowieka. W kręgu inspiracji heideggerowskich. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2003.
40.Marcuse, Herbert. „Dwa listy do Martina Heideggera”. Przeł. E. Kochan. Nowa Krytyka 5 (1994): 147–150.
41.Martin Heidegger and the Question of Literature. Tward a Postmodern Literary Hermeneutics, red. William V. Spanos. Bloomington–London: Indiana University Press, 1979.
42.Literary Hermeneutics, ed. William V. Spanos. Bloomington–London: Indiana University Press, 1979.
43.Merleau-Ponty, Maurice. Fenomenologia percepcji. Przeł. M. Kowalska, J. Migasiński. Warszawa: Fundacja Aletheia, 2001.
44.Merleau-Ponty, Maurice. La structure du comportement. Paris: Presses Universitaires de France, 1967.
45.Merleau-Ponty, Maurice. Widzialne i niewidzialne. Oprac. J. Migasiński. Warszawa: Fundacja Aletheia, 1996.
46.Michalski, Krzysztof. „Człowiek i język”. W: Hans-Georg Gadamer, Rozum, słowo, dzieje. Szkice wybrane. Wybrał, opracował i wstępem poprzedził Krzysztof Michalski. Przeł. Małgorzata Łukaszewicz, Krzysztof Michalski, 47–56. Warszawa: PIW, 2000.
47.Moskalewicz, Marcin. Totalitaryzm, narracja, tożsamość. Filozofia historii Hannah Arendt. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2013.
48.Nowak, Andrzej J. Świat człowieka. Znak. Wartość. Sztuka. Kraków: Collegium Columbinum, 2002.
49.Oblicza hermeneutyki, red. Andrzej Przyłębski. Poznań: Wydawnictwo Humaniora, 1995.
50.Oziębłowski, Mariusz. „Granica czy most? O funkcjach rozumienia w hermeneutyce H.-G. Gadamera”. Diametros 10 (2006): 65–77.
51.Ożorowski, Jan. Kontynuacja „strony czynnej” w idealizmie niemieckim (Kant, Hegel, Husserl, Heidegger, Gadamer). Warszawa: Wydawnictwo UW, 1978.
52.Pluciński, Przemysław. „Emancypacja w czasach ołowiu. Herbert Marcuse a kwestia przemocy”. Nowa Krytyka 26–27 (2011): 357–364.
53.„Prologue de l’auteur” (10 marca 1937). W: Qu’est-ce que c’est la Métaphysique?, 7–10. Paris: Gallimard, 1938 – cytat za: Gilson, Etienne. Lingwistyka a filozofia. Przeł. Hanna Rosne¬rowa, 173. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1975.
54.Rahner, Karl. Der Leib in der Heilsordnung. Schriften zur Teologie. T. 12. Zürich–Einsiedeln–Koln: Benziger, 1975.
55.Rahner, Karl. Pisma wybrane. Tłum. G. Bubel. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2005.
56.Rahner, Karl. Podstawowy wykład wiary. Wprowadzenie do pojęcia chrześcijaństwa. Tłum. T. Mieszkowski. Warszawa: PAX, 1987.
57.Ricoeur, Paul. „Dociekanie filozoficzne a zaangażowanie”. Tłum. S. Cichowicz. W: Paul Ricoeur, Podług nadziei, 18–19. Warszawa: PAX, 1991.
58.Ricoeur, Paul. „Egzystencja i hermeneutyka”. Tłum. K. Tarnowski. W: Paul Ricoeur, Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie, 185. Warszawa: PAX, 1985.
59.Rosner, Katarzyna. Hermeneutyka jako krytyka kultury. Warszawa: PIW, 1991.
60.Sartre, Jean-Paul. „L’Être et le Néant”. Paris: Wyd. Gallimard, 1957. W: Filozofia egzystencjalna. Wybrane teksty z historii filozofii, red. L. Kołakowski, K. Pomian, 30–34, 108–111, 508–511, 513–516, 529–539, 638–642. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1965.
61.Scholtz, Gunter. „Czym jest i od kiedy istnieje «Filozofia hermeneutyczna»?”. W: Studia z filozofii niemieckiej. T. 1. Hermeneutyczna tożsamość filozofii, red. Stanisław Czerniaki, Jarosław Rolewski, 41–67. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kope¬nika, 1994.
62.Seidler-Janiszewska, Anna. Sztuka, mit, hermeneutyka. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Kultury, 1988.
63.Słownik filozofii, red. Adam Anuszkiewicz. Warszawa: Świat Książki, 2004.
64.Spanos, William V., ed. Martin Heidegger and the Question of Literature. Toward a Postmodern Literary Hermeneutics. Bloomington–London: Indiana University Press, 1979.
65.Tercz, Jakub. „Architektonika Logiki sensu Deleuze’a”. Praktyka Teoretyczna 5 (2012): 17–32.
66.Weinsheimer, Joel. Gadamer’s Hermeneutics. A Reading of „Truth and Method”. New Haven & London: Yale University Press, 1985.
67.Weizsäcker, Carl Friedrich von. Die Geschichte der Natur. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 1948.
68.Weizsäcker, Carl Friedrich von. Zum Weltbild der Physik. Leipzig: Forum–Verlag, 1946.
69.Wiehl, Reiner. „Ontologiczny problem Heideggera a możliwość ontologii”. Tłum. Andrzej Przyłębski. W: Fenomenologia. Dialektyka. Hermeneutyka. Wyboru dokonał i wstępem poprzedził Bolesław Andrzejewski, 78–106. Poznań: Wydawnictwo Naukowe IF UAM, 1966.