Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie


ISSN: 1230-0780     eISSN: 2719-4337    OAI    DOI: 10.18276/skk.2022.29-11
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  CEEOL  ERIH PLUS

Lista wydań / nr 29 2022
Współczesne formy bałwochwalstwa – perspektywa katechetyczna

Autorzy: Radosław Mazur ORCID
Uniwersytet Szczeciński, Szczecin, Instytut Nauk Teologicznych
Słowa kluczowe: bałwochwalstwo kultura cyfrowa smartfon katecheza Dekalog
Data publikacji całości:2022
Liczba stron:14 (207-220)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

1 czerwca 1991 roku w Koszalinie rozpoczęła się czwarta pielgrzymka św. Jana Pawła II do Ojczyzny. Papież Polak swoją refleksję podczas homilii wygłoszonych w 11 polskich miastach skupił na Dekalogu oraz na przykazaniu miłości. Fundamentalne znaczenie miał namysł nad pierwszym z przykazań, który jednocześnie był wprowadzeniem do kolejnych przemówień. „Nie będziesz miał cudzych bogów obok Mnie” (Wj 19,5) to wezwanie do odkrywania wartości relacji człowieka z Bogiem, ale także demaskowania niebezpieczeństw niszczących tę relację, z których najbardziej ewidentnym jest bałwochwalstwo. Artykuł podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, czym jest bałwochwalstwo oraz na jakie jego formy czy przejawy są szczególnie narażeni dzisiejsi katechizowani? Jako przykład współczesnego bałwochwalstwa ukazana została bezkrytyczna i nieumiarkowana partycypacja w kulturze cyfrowej, a jako przykład współczesnego „złotego cielca” wskazany został smartfon, oczywiście wtedy, gdy jest traktowany jako coś więcej niż tylko użyteczne narzędzie. Jednocześnie jako sposób na uniknięcie zdiagnozowanych niebezpieczeństw ukazana została realizacja zadań katechezy, będąca narzędziem formacji dojrzałej religijności i dojrzałego człowieczeństwa, które jest w stanie oprzeć się bałwochwalczym zagrożeniom.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Augustyn. Wyznania. Tłum. Zygmunt Kubiak. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2009.
2.Barabas, Magdalena. „Fonoholizm zagrożeniem dla rozwoju dzieci i młodzieży”. Edukacja – Technika – Informacja 24, 2 (2018): 92–97.
3.Bąkowska, Agnieszka. „Cyberagresja jako zjawisko zagrażające bezpieczeństwu cyfrowemu dzieci i młodzieży”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska sectio J, 22, 3 (2019): 217–232.
4.Bilicka, Beata. „Nauczanie religii w kulturze cyfrowej”. Teologia i Człowiek 55, 3 (2021): 9–21.
5.Cekiera, Rafał. „Cyfrowi apateiści? Szkic do socjologicznego portretu religijności młodych Polaków”. W: Młodzież wobec wiary i powołania, red. Andrzej Draguła, 49–72. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2020.
6.Chrostowski, Waldemar. Dekalog. Kraków: Biały Kruk, 2020.
7.Debyser, Marcel. Biblia dla moich parafian. Jak czytać, aby rozumieć. T. 1. Poznań: Pallottinum, 2019.
8.Drożdż, Michał. „Duchowość w sieci – nowa przestrzeń wychowania”. W: Wychowanie młodzieży na poziomie szkół ponadgimnazjalnych. Cz. 1: Wychowanie ogólne, red. Józef Stala, 403–418. Tarnów: Biblos, 2007.
9.Franciszek. Adhortacja apostolska „Christus vivit” do młodych i całego Ludu Bożego. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła, 2019.
10.Franciszek. Encyklika „Fratelli tutti” o braterstwie i przyjaźni społecznej. Kraków: Wydawnictwo M, 2020.
11.Franciszek. „«Wszyscy tworzymy jedno» (Ef 4,25). Orędzie na LIII Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu” 24.01.2019. Dostęp 22.12.2021. https://www.vatican.va/content/francesco/pl/messages/communications/documents/papa-francesco_20190124_messaggio-comunicazioni-sociali.html.
12.Halik, Tomáš. „Z hipotezą Boga albo bez niej”. W: Anzelm Grün, Tomáš Halik, Bóg zagubiony. Wiara w objęciach niewiary, 83–111. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2016.
13.Jan Paweł II. Encyklika „Fides et ratio” o relacjach między wiarą a rozumem. Poznań: Pallottinum, 1998.
14.Jan Paweł II. „Encyklika «Veritatis splendor» o niektórych podstawowych problemach nauczania moralnego Kościoła”. W: Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II. T. 2, 531–636. Kraków, 1996.
15.Jan Paweł II. „Homilia podczas Mszy Świętej na placu przy Kościele Ducha Świętego”. W: Czwarta pielgrzymka Jana Pawła II do Polski. Przemówienia, dokumentacja, red. Dorota Strzałko-Trybuła, 12–17. Poznań–Warszawa: Pallottinum, 1991.
16.Katechizm Kościoła Katolickiego. Poznań: Pallottinum, 2002.
17.Kiedrowicz, Grzegorz. „Pokolenie iGen wkracza w świat dorosłych”. Edukacja – Technika – Informatyka 25, 3 (2018): 218–223.
18.Kielian, Andrzej. Przyszłość nauczania religii. Kontekst kultury cyfrowej, nowa dydaktyka i wskazania dla tworzenia podręczników. Kraków: Wydawnictwo UNUM, 2021.
19.Kongregacja ds. Duchowieństwa. Dyrektorium ogólne o katechizacji. Poznań: Pallottinum 1998.
20.Królikowski, Janusz. „«Stała pokusa wiary». Współczesne bałwochwalstwo i jego geneza”. Studia Teologii Dogmatycznej 3 (2017): 89–105.
21.Łęcicki, Grzegorz. „Edukacja medialna w służbie katechezy”. Kultura – media – teologia 4 (2011): 72–81.
22.Mazur, Radosław. „«Nie będziesz miał cudzych bogów obok Mnie» (Wj 20,3). Znaczenie pierwszego przykazania Dekalogu dla współczesnych katechizowanych”. W: Dziesięć słów. Aktualność nauczania św. Jana Pawła II w 30. rocznicę IV Pielgrzymki do Ojczyzny, red. Radosław Mazur, 127–148. Kielce: Jedność, 2021.
23.Mazur, Radosław. „Powołanie w nauczaniu religii młodzieży szkół ponadpodstawowych”. W: Młodzież wobec wiary i powołania, red. Andrzej Draguła, 255–277. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2020.
24.Mąkosa, Paweł. „Rezygnacja z nauczania religii w szkołach ponadpodstawowych wyzwaniem dla Kościoła w Polsce”. W: Edukacja religijna wobec przemian kulturowych, red. Paweł Mąkosa, 129–138. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2019.
25.Musiał, Emilia. „Smartfonizacja edukacji: szanse i bariery”. Edukacja – Technika – Informatyka 25, 3 (2018): 233–238.
26.Niwińska, Joanna. „Dekalog”. Zeszyty Formacji Duchowej 93 (2021): 27–35.
27.Offmański, Andrzej. „Jam jest Pan Bóg Twój”. W: Dekalog na nowo odczytany, red. Andrzej Offmański, 19–20. Szczecin: Ottonianum, 1993.
28.Pankalla, Andrzej, Anna Wieradzka-Pilarczyk. „Ponowoczesna tożsamość religijna młodych Polaków z perspektywy koncepcji Jamesa Marcii i Koena Luyckxa”. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis, Studia Sociologica 6, 1 (2014): 163–177.
29.Papieska Rada ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji. Dyrektorium o katechizacji. Kielce: Jedność, 2020.
30.Polak, Wojciech, Sylwia Galij-Skarbińska. „Sytuacja społeczno-polityczna przed IV pielgrzymką papieża Jana Pawła II w Polsce”. W: Dziesięć słów. Aktualność nauczania św. Jana Pawła II w 30. rocznicę IV Pielgrzymki do Ojczyzny, red. Radosław Mazur, 89–126. Kielce: Jedność, 2021.
31.Różańska, Aniela. Edukacja religijna młodzieży w warunkach pluralizmu religijnego w wybranych krajach Europy Środkowo-Wschodniej (Grupa Wyszehradzka: Polska, Czechy, Słowacja, Węgry) – studium porównawcze. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2015.
32.Siemieniecka, Dorota, Małgorzata Skibińska, Kamila Majewska. Cyberagresja – zjawisko, skutki, zapobieganie. Toruń: Wydawnictwo UMK, 2020.
33.Skibiński, Piotr. „Pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny (1979–2002) i ich kontekst historyczny”. Teologia Polityczna 3 (2005–2006): 166–224.
34.Sultana, Carlo-Maria. „A pastoral reading of the «Directory for catechesis»”. Roczniki Teologiczne 68, 11 (2021): 43–56.
35.Twenge, Jean. M. iGen. Dlaczego dzieciaki dorastające w sieci są mniej zbuntowane, bardziej tolerancyjne, mniej szczęśliwe – i zupełnie nie przygotowane do dorosłości. Tłum. Olga Dziedzic. Sopot: Smak Słowa, 2019.
36.Wajs, Piotr. „Rezygnacja z katechezy szkolnej jako wyraz sekularyzacji społeczeństwa”. Społeczeństwo 152 (2020): 89–99.
37.Warzecha, Katarzyna. „Smartfon w edukacji i komunikacji młodzieży gimnazjalnej a zagrożenie fonoholizmem”. Ekonomiczne Problemy Usług 123 (2016): 345–357.
38.YOUCAT. Katechizm Kościoła Katolickiego dla młodych. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła, 2011.
39.Zadykowicz, Tadeusz. Sequela Christi et imitation hominis. Paradygmat naśladowania we współczesnej refleksji teologicznomoralnej. Źródła i perspektywy. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2011.
40.Ziółkowski, Michał. „Anzelm z Canterbury”. W: Encyklopedia katolicka. T. 1, red. Feliks Gryglewicz, Romuald Łukaszuk, Zygmunt Sułowski (kol. 733–735). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1985.