Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie


ISSN: 1230-0780     eISSN: 2719-4337    OAI    DOI: 10.18276/skk.2024.31-03
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  CEEOL  ERIH PLUS

Lista wydań / nr 31 2024
Chrystus fundamentem człowieczeństwa. Jana Pawła II wizja kultury w kontekście kryzysu człowieka i społeczeństwa

Autorzy: Jan Perszon ORCID
Wydział Teologiczny Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
Słowa kluczowe: Jan Paweł II kultura chrześcijaństwo kryzys
Data publikacji całości:2024
Liczba stron:19 (57-75)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

W eseju zaprezentowano wybrane elementy nauczania Jana Pawła II o kulturze. Papież postrzegał kulturę jako naturalne środowisko humanizacji człowieka. Skoro kultura europejska ukształtowała się dzięki chrześcijaństwu, Europejczycy – by „być sobą” – potrzebują Chrystusa. Papież wytrwale promował chrystologiczny model kultury i osoby ludzkiej. Dlatego, ostrzegając przed redukcjonizmem antropologicznym, postulował ewangelizację kultury tak, by sprzyjała ona (jako kultura „prawdziwa” i „autentyczna”) integralnemu rozwojowi osoby ludzkiej i społeczeństwa. W czasie swego pontyfikatu jasno diagnozował zagrożenia ze strony „kultury śmierci”, czyli prądów filozoficznych i trendów społecznych, które zakłamują prawdę o człowieku.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Batorski, Dominik. „Dzieci z sieci - dostęp i korzystanie z internetu przez dzieci w wieku przedszkolnym”. W: Małe dzieci w świecie technologii informacyjno-komunikacyjnych. Pomiędzy utopijnymi szansami a przesadzonymi zagrożeniami, red. Jacek Pyżalski, 79–94. Łódź: Wydawnictwo Eter, 2017.
2.Bauerlein, Mark. The Dumbest Generation grows up. From stupefied Youth to Dangerous Adults. Washington D.C.: Regnery Gateway, 2022.
3.Bronk, Andrzej. Zrozumieć świat współczesny. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1998.
4.Carr, Nicolas. Płytki umysł. Jak Internet wpływa na nasz mózg. Tłum. Katarzyna Rojek. Gliwice: Wydawnictwo Helion, 2013.
5.Chaput, Charles J. Obcy w obcej ziemi. Życie wiarą w postchrześcijańskim świecie. Tłum. Magda Sobolewska. Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek, 2019.
6.Cyber kontra real. Cywilizacja w techno-pułapce. Prof. Andrzej Zybertowicz, rozmawia Jarema Piekutowski. Warszawa: Wydawnictwo Nowej Konfederacji, 2022.
7.Delsol, Chantal. Czym jest człowiek? Kurs antropologii dla niewtajemniczonych. Przekł. Małgorzata Kowalska. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2011.
8.Delsol, Chantal. Nienawiść do świata. Totalitaryzmy i ponowoczesność. Przekł. Marek Chojnacki, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 2020.
9.Desmurget, Michel. Teleogłupianie. O zgubnych skutkach oglądania telewizji (nie tylko przez dorosłych). Tłum. Ewa Kaniowska. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca, 2012.
10.Flynn, James R. O inteligencji inaczej. Czy jesteśmy mądrzejsi od naszych przodków. Tłum. Agnieszka Nowak. Sopot: Wydawnictwo Smak Słowa, 2012.
11.Górny, Grzegorz, Krystian Kratiuk, Paweł Lisicki. Świat i Kościół w kryzysie. Kraków: Esprit, 2023.
12.Jan Paweł II. „Akt Europejski, Santiago de Compostela, 9 listopada 1982”. W: Sławomir Sowiński, Radosław Zenderowski, Europa drogą Kościoła. Jan Paweł II o Europie i europejskości, 190–194. Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 2003.
13.Jan Paweł II. „Audiencja dla członków Papieskiej Rady ds. Kultury, 10 stycznia 1992, Watykan”. W: Jan Paweł II, Europa zjednoczona w Chrystusie. Antologia, oprac. Leszek Sosnowski, Gabriel Turowski, 185–190. Kraków: Biały Kruk, 2002.
14.Jan Paweł II. „Dialog między kulturami drogą do cywilizacji i pokoju. Orędzie na Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 2001 r.”, nr 9. W: Jan Paweł II, Świat nie jest zamętem…, 296. Warszawa: Akademia Dyplomatyczna Ministerstwa Spraw Zagranicznych, 2003.
15.Jan Paweł II. „Do uczestników III Międzynarodowego Forum Fundacji im. Alcide De Gasperiego, 23 lutego 2002, Watykan”. W: Jan Paweł II, Europa zjednoczona w Chrystusie. Antologia, oprac. Leszek Sosnowski, Gabriel Turowski, 408–410. Kraków: Biały Kruk, 2002.
16.Jan Paweł II. „Do uczestników VI Sympozjum Biskupów Europejskich, 11 października 1985”. W: Jan Paweł II, Europa zjednoczona w Chrystusie. Antologia, oprac. Leszek Sosnowski, Gabriel Turowski, 68–79. Kraków Biały Kruk, 2002.
17.Jan Paweł II. Encyklika „Centesimus annus”. Rzym, 1991.
18.Jan Paweł II. Encyklika „Evangelium Vitae”. Rzym, 1995.
19.Jan Paweł II. Encyklika „Redemptor hominis”. Rzym, 1979.
20.Jan Paweł II. „Homilia Ojca świętego wygłoszona na Placu Zwycięstwa”. W: Pielgrzymka do Ojczyzny. Przemówienia i homilie Ojca świętego Jana Pawła II, red. Ada i Zdzisław Szubowie, 45–50. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1980.
21.Jan Paweł II. Pamięć i tożsamość. Rozmowy na przełomie tysiącleci. Kraków: Wydawnictwo Znak: 2005.
22.Jan Paweł II. Przekroczyć próg nadziei. Jan Paweł II odpowiada na pytania Vittoria Messoriego. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1994.
23.Jan Paweł II. „Przemówienie do II grupy Biskupów polskich, 15 stycznia 1993, Watykan”. W: Jan Paweł II, Europa zjednoczona w Chrystusie. Antologia, oprac. Leszek Sosnowski, Gabriel Turowski, 212–220. Kraków: Biały Kruk, 2002.
24.Jan Paweł II. „Przemówienie do przedstawicieli świata nauki, Lublin, 9 czerwca 1987 r.”. W: Jan Paweł II, Pielgrzymki do Ojczyzny: 1979–1983–1991–1995–1997. Przemówienia, homilie, 400. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2002.
25.Jan Paweł II. „Przemówienie do uczestników sympozjum posynodalnego, 31 października 1991, Rzym”. W: Jan Paweł II, Europa zjednoczona w Chrystusie. Antologia, oprac. Leszek Sosnowski, Gabriel Turowski, 163–167. Kraków: Biały Kruk, 2002.
26.Jan Paweł II. „Przemówienie do uczestników sympozjum posynodalnego, 31 października 1991”. Rzym, W: Jan Paweł II, Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie, 165–166. Rzym: Fundacja Jana Pawła II. Polski Instytut Kultury Chrześcijańskiej, 1986.
27.Jan Paweł II. „Przemówienie podczas Nieszporów Europejskich, 10 września 1983, Wiedeń”. W: Jan Paweł II, Europa zjednoczona w Chrystusie. Antologia, oprac. Leszek Sosnowski, Gabriel Turowski, 37–43. Kraków: Biały Kruk, 2002.
28.Jan Paweł II. „Przemówienie w Parlamencie Europejskim, 11 października 1988, Strasburg”. W: Jan Paweł II, Europa zjednoczona w Chrystusie. Antologia, oprac. Leszek Sosnowski, Gabriel Turowski, 112–118. Kraków: Biały Kruk, 2002.
29.Jan Paweł II. „W imię przyszłości kultury. Przemówienie w UNESCO Paryż, 2 czerwca 1980”. W: Jan Paweł II, Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie, 64–81. Rzym: Fundacja Jana Pawła II. Polski Instytut Kultury Chrześcijańskiej, 1986.
30.Jurek, Marek. „Prawdziwa wolność Kościoła. Wobec potęg tego świata”. W: Non possumus. Niezgoda, której uczy Kościół, red. Paweł Milcarek, Tomasz Rowiński, 171–195. Warszawa: DEMART, 2021.
31.Kalinowska, Katarzyna. „Idealna Europa? Wizja Europy w myśli Jana Pawła II”. W: Jan Paweł II i Europa, red. Katarzyna Kalinowska, Barbara Brodzińska, Małgorzata Zamojska, 63–71. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2009.
32.Karmolińska-Jagodzik, Ewa. „Komunikacja międzypokoleniowa – rozważania wokół różnic kulturowych”. Studia Edukacyjne 21 (2012): 191–210.
33.Kerckhove, de Derrick. Powłoka kultury. Odkrywanie nowej elektronicznej rzeczywistości. Przekł, Witold Sikorski, Piotr Nowakowski. Warszawa: Wydawnictwo MIKOM, 1996.
34.Lubac, de Henri. Dramat humanizmu ateistycznego, tłum. Arkadiusz Ziemnicki. Kraków: WAM, 2004.
35.Mariański, Janusz. Megatrendy religijne w społeczeństwach ponowoczesnych. Studium socjologiczne. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2016.
36.Mazurkiewicz, Piotr. „Jan Paweł II i zderzenie historii”. Teologia Polityczna 3 (2005–2006): 91–93.
37.McCrindle, Mark, Fell Ashley. Understanding Generation Z: Recruiting, Training and Leading the Next Generation. Norwest NSW: McCrindle Research Pty Ltd., 2019.
38.Mead, Margaret. Kultura i tożsamość: studium dystansu międzypokoleniowego. Tłum. Jacek Hołówka, Warszawa: PWN, 2000.
39.Morbitzer, Janusz. Edukacja wspierana komputerowo a humanistyczne wartości pedagogiki. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, 2007.
40.Morbitzer, Janusz. „Refleksje pedagogiczne na temat intelektualnej kondycji cyfrowych tubylców”. Psychologia Wychowawcza 5 (2014): 115–130.
41.Non possumus. Niezgoda, której uczy Kościół, red. Paweł Milcarek, Tomasz Rowiński. Warszawa: Demart S.A., 2021.
42.Nowicka, Marzenna. „Młodzi z pokolenia Z i Alpha jako zadanie dla pedagogów, czyli o konieczności «łapania fali». Young people from the Z and Alpha generations as a task for educators, i.e. about the need to «catch a wave»”, Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio 4, 44 (2002): 164–176.
43.Parzych, Katarzyna. „Jan Paweł II o dialogu Kościoła z kulturą”. W: Sympozjum „Dialog kultur”. UWM, Olsztyn 6 IV 2000, red. Marian Borzyszkowski, 40–42. Olsztyn: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Wydział Teologii, 2000.
44.Rowan, Williams. Wiara na areopagu. O wizji Europy, roli państwa oraz o tym, dlaczego współczesne społeczeństwo nie przetrwa bez Boga, religii i wartości moralnych. Przekł. Grażyna Gomoła, Aleksander Gomoła. Poznań: Wydawnictwo „W drodze”, 2018.
45.Salij, Jacek. „Teolog”. W: Jan Paweł II, Człowiek kultury, red. Katarzyna Flader, Witold Kawecki, 354–364. Kraków: Rafael, 2008.
46.Samobójstwo Oświecenia ? Jak neuronauka i nowe technologie pustoszą ludzki świat, red. Andrzej Zybertowicz i in. Kraków: Wydawnictwo Kasper, 2015.
47.Sartori, Giovanni. Homo videns. Telewizja i postmyślenie. Tłum. Jerzy Uszyński. Warszawa: Wydawnictwa UW, 2007.
48.Sierocki, Radosław. Praktykowanie religii w nowych mediach. Katolicka przestrzeń Facebooka. Toruń Wydawnictwo Adam Marszałek, 2018.
49.Skrzypczak, Robert. Między Chrystusem a Antychrystem. (Kraków: Esprit, 2022.
50.Small, Gary, Gigi Vorgan. iMózg. Jak przetrwać technologiczną przemianę współczesnej umysłowości. Tłum. Sy Borg. Poznań: Wydawnictwo Vesper: 2011.
51.Sobór Watykański II. „Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym «Gaudium et spes»”. W: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski, 811–987. Poznań: Wydawnictwo Pallottinum, 1967.
52.Sochoń, Jan. „Filozof”. W: Jan Paweł II. Człowiek kultury, red. Katarzyna Flader, Witold Kawecki, 323–344. Kraków: Rafael, 2008.
53.Spitzer, Manfred. Cyfrowa demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci. Tłum. Andrzej Lipiński (Słupsk: Wydawnictwo Dobra Literatura, 2013).
54.Szostek, Andrzej. „Człowiek i kultura w ujęciu Jana Pawła II”. Łódzkie Studia Teologiczne 6 (1997): 157–167.
55.Szulakiewicz, Marek. Jan Paweł II wobec problemów odmienności kulturowej, w: De revolutionibus orbium populorum Joannis Pauli II. Papież wobec wykluczenia społecznego, red. Krzysztof Pilarczyk, 287–313. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2015.
56.Tapscott, Don. Cyfrowa dorosłość. Jak pokolenie sieci zmienia nasz świat. Tłum. Piotr Cypryański Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne,. 2010.
57.Turk, Victoria. Understanding Generation Ralpha. UK: Hotwire Consulting, 2017.
58.Turoń-Kowalska, Agnieszka. „Kryzys kultury europejskiej w ujęciu Leszka Kołakowskiego”. Studia Politicae Universitatis Silesiensis 13 (2014): 153–175.
59.Twenge, Jean M. iGen. Dlaczego dzieciaki dorastające w sieci są mniej zbuntowane, bardziej tolerancyjne, mniej szczęśliwe - i zupełnie nieprzygotowane do dorosłości i co to oznacza dla nas wszystkich. Tłum. Olga Dziedzic. Sopot: Smak Słowa, 2019.
60.Wildstein, Bronisław. Bunt i afirmacja. Esej o naszych czasach. Warszawa: PIW, 2020.
61.Wójtowicz, Ryszard. Człowiek i kultura. Prolegomena do Wojtyliańskiej myśli antropologicznej. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010.
62.Życiński, Józef. Europejska wspólnota ducha. Zjednoczona Europa w nauczaniu Jana Pawła II. Warszawa: Wydawnictwo ATK, 1998.