Przeszłość Demograficzna Polski

Poland's Demographic Past


ISSN: 0079-7189    OAI    DOI: 10.18276/pdp.2015.2.37-04
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  CEEOL  ERIH PLUS  DOAJ

Lista wydań / 37, 2015, nr 2
Przeliczniki demograficzne w szacunkach zaludnienia miast w Królestwie Polskim w drugiej połowie XVI wieku

Autorzy: Piotr Guzowski
Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk

Radosław Poniat
Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Historyczno-Socjologiczny
Słowa kluczowe: population the Kingdom of Poland demographic conversion factors urban population
Data publikacji całości:2015
Liczba stron:17 (77-93)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

The article presents the methods of computing the size of urban population in the Kingdom of Poland in the second half of the 16th century. As there are no sources such as censuses the assessments of the population have had to be carried out on the basis of indirect sources, which cannot be precise. The most popular method of computing the size of urban population consists in counting the buildings situated in the town in question, which had been registered in inventory or tax sources. The authors analysing the date of the whole early modern period, especially the 18th-century Austrian registers have come to the conclusion that the value of the conversion factor should be related to the type of buildings. In the case of most Polish towns dominated by wooden buildings the conversion factor should be six people per one house. If we have the information on the number of houses, the calculations of the size of population should be carried out on the basis of the data contained in the land tax collection registers, which register the number of urban mansi and the heads of households of the population composed of craftsmen, tradesmen and landless tenants.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Adolf Pawiński, Ludność, [w:] Źródła Dziejowe, t. XII. Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, opr. Adolf Pawiński, t. 1: Wielkopolska, Warszawa 1883.
2.Adolf Pawiński, Ludność, [w:] Źródła Dziejowe, t. XIV. Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, opr. Adolf Pawiński, t. 3: Małopolska, Warszawa 1886.
3.Aleksander Jabłonowski, Ludność, [w:] Źródła Dziejowe, t. XVII. Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, opr. Aleksander Jabłonowski, t. 6, cz. 3, Podlasie, Warszawa 1910.
4.Aleksander Jabłonowski, Ludność, [w:] Źródła Dziejowe, t. XVIII. Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, opr. Aleksander Jabłonowski, t. 7, cz. 2, Ziemie Ruskie, Ruś Czerwona, Warszawa 1903.
5.Andrzej Wyczański, Historyk wobec liczby, [w:] Metody i wyniki. Z warsztatu historyka dziejów społeczeństwa polskiego, red. Stanisław Kalabiński, Joanna Hensel, Irena Rychlikowa, Warszawa 1980.
6.Anna Dunin-Wąsowicz, Charakter i wielkość osiedli, [w:] Atlas Historyczny Polski. Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku, red. Władysław Pałucki, Część II: Komentarz, indeksy, Warszawa 1993.
7.Anna Laszuk, Ludność województwa podlaskiego w drugiej połowie XVII wieku, Warszawa 1999.
8.ASA Statement on Statistical Significance and P-values, red. Ronald L. Wasserstein, DOI:10.1080/00031305.2016.1154108.
9.Cezary Kuklo, Kobieta samotna w społeczeństwie miejskim u schyłku Rzeczypospolitej szlacheckiej. Studium demograficzno-społeczne, Białystok 1998.
10.Egon Vielrose, Ludność Polski od X do XVIII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 5, 1957, nr 1.
11.Ewa Barylewska-Szymańska, Od piwnic po strych. Wnętrza domów gdańskich drugiej połowy XVIII wieku, Warszawa–Gdańsk 2015.
12.Hanna Szwankowska, Drewniana zabudowa mieszkaniowa Warszawy Oświecenia, „Studia Warszawskie” 12, 1972, z. 1.
13.Irena Gieysztorowa, Charakter i wielkość osad, [w:] Atlas Historyczny Polski. Mazowsze w połowie XVI wieku, red. Władysław Pałucki, Część II: Komentarz, indeksy, Warszawa 1973.
14.Irena Gieysztorowa, Wstęp do demografii staropolskiej, Warszawa 1976.
15.Irena Gieysztorowa, Tadeusz Ładogórski, W sprawie nowych badań nad zaludnieniem dawnej Polski, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 6, 1958, nr 1–2.
16.Jarosław Suproniuk, Charakter i wielkość osiedli, [w:] Atlas Historyczny Polski. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku, t. 1, red. Henryk Rutkowski, Część II: Komentarz, indeksy, Warszawa 2008.
17.Jerzy Urawnowicz, Spis mieszkańców Grodna z 1794 r., [w:] Grodno w XVIII wieku: miasto i ludność na tle trendów rozwojowych od średniowiecza do 1939 roku, red. Andrzej Woltanowski, Jerzy Urwanowicz, Białystok 1997.
18.Józef Morzy, Kryzys demograficzny na Litwie i Białorusi w II połowie XVII wieku, Poznań 1965.
19.Konrad Wnęk, Własność nieruchomości w Krakowie w połowie XIX w. Studia nad stałym katastrem galicyjskim, Kraków 2011.
20.Krzysztof Boroda, Piotr Guzowski, Przeliczniki demograficzne w szacunkach zaludnienia terenów wiejskich w Królestwie Polskim w drugiej połowie XVI wieku, „Przeszłość Demograficzna Polski” 37, 2015, nr 2.
21.Krzysztof Chłapowski, Charakter i wielkość osiedli, [w:] Atlas Historyczny Polski. Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie i w drugiej połowie XVI wieku, red. Henryk Rutkowski, t. 5, Część II: Komentarz, indeksy, Warszawa: 1998.
22.Łukasz Jewuła, Galicyjskie miasta i miasteczka oraz ich mieszkańcy w latach 1772–1848, Kraków 2013.
23.Maria Bogucka, Rodzina w polskim mieście XVI–XVII wieku: wprowadzenie w problematykę, „Przegląd Historyczny” 74, 1983, z. 3.
24.Maria Bogucka, Samsonowicz Henryk, Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej, Wrocław 1986.
25.Mieczysław Kędelski, Rozwój demograficzny Poznania w XVIII i na początku XIX wieku, Poznań 1992.
26.Samuel Szymkiewicz, Warszawa na przełomie XVIII i XIX w. w świetle pomiarów i spisów, Warszawa 1959.
27.Stanisław Aleksandrowicz, Powstanie i rozwój miast województwa podlaskiego (XV–1 poł. XVII w. ), „Acta Baltico-Slavica” 1, 1964.
28.Stanisław Aleksandrowicz, Zaludnienie miasteczek Litwy i Białorusi w XVI i pierwszej połowie XVII wieku, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 27, 1965.
29.Stanisław Borowski, Próba odtworzenia struktur społecznych i procesów demograficznych na Warmii u schyłku XVII w. na przykładzie Dobrego Miasta i okolicy, „Przeszłość Demograficzna Polski” 8, 1975.
30.Stanisław Gierszewski, Obywatele miast Polski przedrozbiorowej. Studium źródłoznawcze, Warszawa 1973.
31.Stanisław Pazyra, Studia z dziejów miast na Mazowszu od XIII do początków XX wieku, Lwów 1939.
32.Stanisław Waszak, Ludność i zabudowa mieszkaniowa Poznania w XVI i XVII wieku, „Studia Poznańskie” 2, 1954.
33.Stefan Cackowski, Miasta dobrzyńskie i kujawskie w końcu XVIII i na początku XIX wieku (1793–1807), Włocławek 1995.
34.Stefan Weyman, Pierwsze ustawy pogłównego generalnego w Polsce na tle ówczesnego systemu podatkowego, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 18, 1956.
35.Witold Kula, Stan i potrzeby badań nad demografią historyczną dawnej Polski (do początków XIX wieku), „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 13, 1951.
36.Włodzimierz Czerkawski, Metoda badania zaludnienia Polski w XVI wieku, „Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Akademii Umiejętności” 2, 1897.
37.Zenon Guldon, Zaludnienie miast kujawskich w XVI i pierwszej połowie XVII wieku. Prace Komisji Historii Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego, Łódź 1963.