Przeszłość Demograficzna Polski

Poland's Demographic Past


ISSN: 0079-7189    OAI    DOI: 10.18276/pdp.2016.1.38-04
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Lista wydań / 38, 2016, nr 1
The early Soviet family in the documents of the All-Russia Communist Party Census of 1922
(Rodzina wczesnosowiecka w spisie ludności Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego z 1922 roku)

Autorzy: Lyudmila Mazur
Uralskijj Federalnyjj Universitet im. Pervogo Prezidenta Rossii B. N. Elcina, Departament "Istoricheskijj Fakultet".
Słowa kluczowe: rodzina tradycyjna struktura rodziny i jej przemiany spis ludności Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego reforma rodziny Rosja sowiecka we wczesnych latach 20. XX wieku rodzina współczesna
Data publikacji całości:2016
Liczba stron:29 (83-111)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

Ideologia komunistyczna wywarła ogromny wpływ na rozmiar, funkcję, strukturę oraz prawne podstawy rodziny w Rosji sowieckiej. W wyniku działania zarówno obiektywnych, jak i subiektywnych czynników, w latach 20. XX wieku dokonała się głęboka reforma rodziny. Do czynników obiektywnych zalicza się naturalne procesy modernizacyjne w społeczeństwie, natomiast do subiektywnych należały świadome próby zbudowania instytucji rodziny na podstawie wyidealizowanej koncepcji społeczeństwa przyszłości. Reforma rodziny z lat 20. doprowadziła do powstania licznych form rodziny, ukształtowanych w szczególności przez koncepcje i przekonania ideologiczne. W artykule zanalizowano dane pochodzące z unikatowego źródła, jakim jest spis ludności Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego z roku 1922. Spis ten dostarcza szczegółowych informacji odnośnie do rodzin członków Partii, tj. liczby domowników i proporcji osób pracujących do osób będących na ich utrzymaniu. Członkowie Partii stanowili grupę społeczną najbardziej podatną na wpływ i działanie ideologii, przez co analiza struktur ich rodzin staje się wyjątkowo atrakcyjna badawczo. Dane pochodzące ze spisu ludności z 1922 roku odzwierciedlają również ogólne trendy panujące we wczesnym społeczeństwie sowieckim oraz ich zasięg. W niniejszym artykule szczególny nacisk położony jest na analizę nowych form rodzinnych takich jak komuny, rodziny „rewolucyjne” itd.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Beck, Ulrich. Obshchestvo riska. Na puti k drugomu modern. Transl. by B. Sidelnik, N. Fedorova. Moscow: Progress-Traditsia, 2000.
2.Chayanov, Alexander, The Theory of Peasant Economy, ed. Daniel Thorner, Basile Kerblay, and R. E. F. Smith. Homewood (IL): R. D. Irwin, 1966. Chernykh, Alla I. “Krylatyi Eros i promfinplan”. Sotsis 8 (1993): 105−13.
3.Dekret VCIK i SNK ot 18(31) dekabrya 1917 g. ‘O grazhdanskom brake, o detyah i o vedenii knig aktov sostoyaniya’ 18(31) dekabrya 1917 g. In: Dekrety Sovetskoj vlasti. Tom I. 25 oktyabrya 1917 g. – 16 marta 1918 g. Moskva: Gos. Izdatel’stvo politicheskoi literatury, 1957, 247. Accessed 24.04.2016. http://www.hist.msu.ru/ER/Etext/DEKRET/17-12-18.htm.
4.Dekret VCIK i SNK ot 16(29) dekabrya 1917 g. ‘O rastorzhenii braka’. In: Dekrety Sovetskoj vlasti. Tom I. 25 oktyabrya 1917 g. – 16 marta 1918 g. Moskva: Gos. Izdatel’stvo politicheskoi literatury, 1957, 237–38. Accessed 24.04.2016. http://www.hist.msu.ru/ER/Etext/DEKRET/17-12-18.htm.
5.Fisher, Wesley A. and Leonid Khotin. “Soviet Family Research”, Journal of Marriage and Family 39 (2) (1977). DOI:10.2307/351131.
6.Gavrov, Sergey N. Istoricheskoe izmenenie instituta sem’i i braka. Moskva: MGUDT, 2009.
7.Glass, Becky L. and Margaret K. Stolee, “Family Law in Soviet Russia, 1917−1945”, Journal of Marriage and Family 49 (4) (1987): 893−902.
8.Goldman, Wendy Z. Women, the State, and Revolution: Soviet Family Policy and Social Life, 1917–1936. Cambridge: Cambridge University Press, 1993.
9.Hajnal, John. “European marriage patterns in perspective”. In: Population in History, ed. David V. Glass and David E. C. Everslay, 101–143. Chicago: Aldine Publishing Company, 1965.
10.Kaminsky, Lauren. “Utopian Visions of Family Life in the Stalin-Era Soviet Union”. Central European History 44 (2011): 63–91.
11.Kazmina, O. V. “Rossijskaya sistema zakonov o brake v 20 veke i tradicionnye ustanovki”. Etnograficheskoye Obozrenie 4 (2003): 69–75.
12.Kharchev, A. G. “Socialisticheskaya revolyuciya i sem’ya. Iz rukopisnogo naslediya”. Sotsis 6 (1994). Accessed 24.04.2016. http://ecsocman.hse.ru/data/777/532/1216/010_Iz_rukopisnogo_naslediya.pdf.
13.Kharchev, Anatoly G. Brak i sem’ya v SSSR. Moskva: Mysl’, 1990.
14.Kodeks zakonov o brake, sem’e i opeke 1926 g. Accessed 24.04.2016. http://wap.praktika.borda.ru/?1-12-120-00000068-000-0-0-1176666001.
15.Kohn, Edward. “Sex and the Married Communists: Family Troubles, Marital Infidelity, and Party Discipline in the Postwar USSR, 1945–64”, The Russian Review 68 (2009): 429–450.
16.Kollontay, Alexandra. “Polovaya moral’ i social’naya bor’ba”. In: Alexandra M. Kollontai, Marksistskii feminizm. Text Collection. Tver’: Feminist-Press-Rossia, 2003.
17.Kollontay, Alexandra M. Sem’ya i kommunisticheskoe gosudarstvo. Moskva, 1918.
18.Kollontay, Alexandra. Prostituciya i mery bor’by s nei. Moskva 1921.
19.Krupskaya, Nadezhda K. “Brachnoe i semejnoe pravo v Sovetskoi Respublike”. Kommunistka 3–4 (1920): 17–18.
20.Lazis, Otto. Perelom: Stalin protiv Lenina. Moskva: Politizdat, 1989.
21.Lenin, Vladimir I. “Velikij pochin”. In: Vladimir I. Lenin, Complete Works. Vol. 39. Ed. 5. Moscow: Izdatel’stvo politicheskoi literatury, 1970.
22.Lisitsyn, A. K. “K voprosu o sem’e i brake (v diskussionnom poryadke)”. Kommunistka 12 (1923): 24–26.
23.Matskovsky, Mikhail S. Sociologiya sem’i: Problemy teorii, metodologii i metodiki. Moskva: Nauka, 1989.
24.Mazur, Lyudmila, Oleg Gorbachev. “Primary Sources on the History of the Soviet Family in the Twentieth Century: an Analytical Review”. The History of the Family 21 (1) (2016): 101–120. DOI: 10.1080/1081602X.2015.1031808.
25.Mehnert, Klaus. Sovetskii chelovek. Moskva 1959.
26.Mikhailova, Anna I. “Osmyslenie fenomena odinochestva kak social’nogo yavleniya”. Journal of Transbaikal State University (2013). Accessed 24.04.2016. http://uchzap.\ru/ru/journals/587.
27.Mironov, Boris N. Social’naya istoriya Rossii perioda imperii (XVIII – nachalo XX vv.) in 2 vols. Sankt Petersburg: Dmitriy Bulanin, 1999.
28.Narodnoye khozyajstvo SSSR za 60 let. Statisticheskii sbornik. Moskva: Statistika, 1977.
29.Panin, Stanislav E. “Bor’ba s prostituciej v Rossii v 1920-h godah”, Voprosy Istorii 9 (2004).
30.Pokrovsky Nikolay E., ed. Labirinty odinochestva. Moskva: Progress, 1989.
31.Shapovalova, Yanina A. “Politika bol’shevikov v otnoshenii sem’i v pervye gody Sovetskoj vlasti”. Obshchestvo: Politika, Ehkonomika, Pravo 1 (2010).
32.Sorokin, Pitirim A. “Vliyanie vojny na sostav naseleniya, ego svojstva i obshchestvennuyu organizaciyu”. In: Ekonomist. Omnibus Edition 1921–1922. Moskva: Terra Budushego, 2008.
33.Spisok naselennyh punktov Ekaterinburgskoj gubernii s vazhnejshimi statisticheskimi dannymi i alfavitnym ukazatelem (Ekaterinburg 1923).
34.Stites, Richard. Zhenskoe osvoboditel’noe dvizhenie v Rossii. Feminizm, nigilizm i bol’shevizm. 1860–1930. Moskva: ROSSPEN, 2004.
35.Todd, Emmanuel. Explanation of Ideology: Family Structures and Social Systems (Family, sexuality, and social relations in past times). Transl. by David Garrioch. Oxford: Blackwell, 1985.
36.Turton, Katy. “Revolution Begins at Home?: The Life of the First Soviet Family”, Family and Community History 8 (2) (2005).
37.Vishnevsky, Anatoly G. “Evolyuciya rossiiskoi sem’i: XX vek: Ot krest’yanskoi sem’i k gorodskoi (prodolzhenie)”. Ecologia i Zhizn 8 (2008). Accessed 24.04.2016. http://elementy.ru/lib/430651.
38.Volkov, Andrey G. “Evolyuciya rossijskoj sem’i v XX veke”. Mir Istorii 4 (1999): 47–57.
39.Vorobyov, Nikolay I. “Sem’ya v Nerekhte. (K voprosu ob analize sem’i)”. In: Sovetskaya demografiya za 70 let (Iz istorii nauki), ed. Timon V. Ryabushkin, 110–130. Moscow: Nauka, 1987.