Przeszłość Demograficzna Polski

Poland's Demographic Past

ISSN: 0079-7189    OAI    DOI: 10.18276/pdp.2017.39-11
CC BY-SA   Open Access   DOAJ  ERIH PLUS  DOAJ

Lista wydań / 39, 2017
Ludność ewakuowana z zachodnich powiatów guberni grodzieńskiej na Syberii w 1916 roku na przykładzie guberni tomskiej

Autorzy: Stefan Dmitruk ORCID
Lublin
Słowa kluczowe: gubernia grodzieńska ewakuacja ludności cywilnej I wojna światowa Rosja Tomsk demografia
Data publikacji całości:2017
Liczba stron:40 (283-322)
Cited-by (Crossref) ?:

Abstrakt

I wojna światowa spowodowała liczne migracje ludności. Jedną z nich była ewakuacja ludności cywilnej w głąb Rosji. Celem publikacji jest analiza demograficzna i statystyczna gospodarstw domowych z powiatów zachodnich guberni grodzieńskiej ewakuowanych do guberni tomskiej latem 1915 r. Podstawę źródłową stanowi wykaz ewakuowanych osób wydrukowany w Tomsku w 1916 r. Tekst omawia zmiany w strukturze demograficznej analizowanych gospodarstw oraz konsekwencje demograficzno-etniczne I wojny światowej dla społeczeństwa guberni grodzieńskiej.
Pobierz plik

Plik artykułu

Bibliografia

1.Antonova, E. „Struktura upravleniâ Tomskogo Pereselenčeskogo Rajona 1906–1917 gg.”. Vestnik Tomskogo Gosudarstvennogo Universiteta 294 (2007): 132–134.
2.Barszczewska, Nina, Mirosław Jankowiak. Dialektologia białoruska. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy. Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, 2012.
3.Chlebowczyk, Józef. O prawie do bytu małych i młodych narodów. Kwestia narodowa i procesy narodowotwórcze we wschodniej Europie środkowej w dobie kapitalizmu (od schyłku XVIII w. do początków XX w.). Warszawa–Kraków: Śląski Instytut Naukowy w Katowicach, 1983.
4.Choińska, Małgorzata. Społeczeństwo miasta Tykocina w XVIII i XIX wieku. Rozprawa doktorska, Białystok: Uniwersytet w Białymstoku, 2013. Dostęp 19.06.2017. http://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/1314/1/Choinska_Malgorzata_doktorat.pdf.
5.Choruży, Wiesław. „Karty bieżeńców”. Czasopis. Białoruski Miesięcznik Społeczno-Kulturalny 24.11.2015. Dostęp: 13.12.2015. http://czasopis.pl/karty-biezencow/.
6.Czerep, Stanisław. „Bieżeńcy z Królestwa Polskiego i guberni grodzieńskiej w Piotrogradzie – stan na 29 lutego 1916 r.”. Białoruskie Zeszyty Historyczne 45 (2016): 82–98.
7.Čudakov, Oleg, „Gorodskoe samoupravlenie v tomskoj gubernii v gody pervoj mirovoj vojny (jul 1914 – fevral 1917)”. Vestnik Omskogo Universytieta 3 (2011): 146–153.
8.Dmitruk, Stefan. „Społeczeństwo miasta Kleszczele w latach 1864–1915 w świetle wydawnictwa «Pamiatnoj Kniżki Grodnienskoj Gubiernii»”. W: Kleszczele, Podlasie, Ukraina. Księga jubileuszowa ku czci doktora Mikołaja Roszczenki w 75-lecie urodzin, red. Grzegorz Kuprianowicz, Roman Wysocki. Kleszczele: Towarzystwo Ukraińskie, 2017.
9.Dmitruk, Stefan. „Wspomnienia o powrocie z bieżeństwa w 1923 r. mieszkańca wsi Wilanowo”. Białoruskie Zeszyty Historyczne 43 (2015): 215–221.
10.Dobroński, Adam Czesław. Infrastruktura społeczna i ekonomiczna guberni łomżyńskiej i obwodu białostockiego (1866 – 1914). Białystok: Sekcja Wydawnicza Filii Uniwersytetu Warszawskiego, 1980.
11.Eberhard, Piotr. „Problematyka narodowościowa Białorusi w XX w.”. W: Białoruś, Czechosłowacja, Litwa, Polska, Ukraina: mniejszości w świetle spisów statystycznych XIX-XX w.: liczebność i rozmieszczenie – stosunki narodowościowe – polityka narodowościowa. Materiały z międzynarodowej konferencji Samoidentyfikacja narodowa i religijna a sprawa mniejszości narodowych i religijnych w Europie Środkowo-Wschodniej Lublin 19–21 października 1993, red. Jan Skarbek, 9–14. Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, 1996.
12.Gonczarow, Jurij. „Polska rodzina na Syberii w drugiej połowie XIX wieku i na początku XX wieku”. Zesłaniec. Organ Rady Naukowej Związku Sybiraków 29 (2007): 33–48.
13.Hrycak, Jarosław. Prorok we własnym kraju. Iwan Franko i jego Ukraina (1856–1886). Tłum. Anna Korzeniowska-Bihun, Anna Wylęgała. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2010.
14.Karnâlûk, Vital. „Gistaryčnaâ dèmagrafiâ peršaj susvetnaj vajny: bežanstva z zahodnih gubernâŭ Rasijskaj imperyi (1914 – 1917 g. g.)”. Białoruskie Zeszyty Historyczne 12 (1999): 22–44.
15.Janczak, Julian Karol. „Statystyka ludności Królestwa Polskiego w XIX w.”. Przeszłość Demograficzna Polski 19 (1994): 47–114.
16.Kopczyński, Michał. Studia nad rodziną chłopską w Koronie w XVII–XVIII wieku. Warszawa: Wydawnictwo Krupski i Spółka, 1998.
17.Korzeniowski, Mariusz. Na wygnańczym szlaku… Działalność Centralnego Komitetu Obywatelskiego Królestwa Polskiego na Białorusi w latach 1915–1918. Lublin: Lubelskie Towarzystwo Naukowe, 2001.
18.Korzeniowski, Mariusz, Marek Mądzik, Dariusz Tarasiuk. Tułaczy los. Uchodźcy polscy w imperium rosyjskim w latach pierwszej wojny światowej. Lublin: Wydawnictwo Marii Curie-Skłodowskiej, 2007.
19.Kuklo, Cezary. Demografia Rzeczypospolitej przedrozbiorowej. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2009.
20.Kuklo, Cezary. „Demograficzno-społeczna problematyka rodziny w pierwszej połowie XX wieku”. W: Struktury demograficzne rodziny na ziemiach polskich do połowy XX wieku. Przegląd badań i problemów, red. Piotr Guzowski, Cezary Kuklo. Białystok: Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy, 2014.
21.Lesiv, Myhajlo. Ukraïns’kì govirki u Pol’ščì. Warszawa: Archiwum Ukraińskie, 1997.
22.Markowski, Artur. „Historia Białorusinów przez carską policję polityczną napisana. Sprawy białoruskie w materiałach ochrany z początku XX wieku”. W: Narody i polityka. Studia ofiarowane profesorowi Janowi Tomaszewskiemu, red. August Grabski, Artur Markowski. Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Rigelbluma, 2010.
23.Markowski, Artur. „Lęki i dylematy rodziny żydowskiej w strefie osiedlania w połowie XIX w. – przykład Nowogródka”. Przegląd Historyczny 103 (2012), 4: 775–798.
24.Miodowski, Adam. „Lokalne uwarunkowania i efekty rosyjskiej polityki oświatowej na Białostocczyźnie u progu XX wieku”. Studia Podlaskie 24 (2016): 109–135.
25.Miśkiewicz, Benon. Wstęp do badań historycznych. Warszawa–Poznań: PWN, 1985.
26.Mironowicz, Eugeniusz. „Społeczne, polityczne, religijne i ekonomiczne skutki uchodźstwa w 1915 r. w życiu białoruskiej ludności Białostocczyzny”. W: Wojna i ludzie. Społeczny aspekt I wojny światowej w Europie Wschodniej, red. Dorota Michaluk, Ciechanowiec: Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka, 2015.
27.Moroz, Małgorzata. „Krynica”. Ideologia i przywódcy białoruskiego katolicyzmu. Białystok: Białoruskie Towarzystwo Historyczne, 2001.
28.Niedzieluk, Tatiana. „Polscy katolicy w guberni tomskiej: badanie demograficzne”. Wrocławskie Studia Wschodnie 12 (2008): 69–77.
29.Ogórek, Bartosz. „Wpływ I wojny światowej na stan i strukturę ludności miasta Krakowa. Badanie przy użyciu wariantowych projekcji demograficznych”. Przeszłość Demograficzna Polski 37 (2015): 169–178.
30.Ostrowski, Bogumił. Białoruskie gwary Grodzieńszczyzny. Wybrane zagadnienia. Kraków: Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, 2013.
31.Pękała, Krzysztof Piotr. Migracje ludności guberni chełmskiej w pierwszych latach „Wielkiej Wojny” (1914–1915). Rozprawa doktorska, Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, 2012.
32.Pietkiewicz, Krzysztof. „Początki państwowości litewskiej”. W: Poznań – Wilnu. Studia historyków w roku tysiąclecia Państwa Litewskiego, red. Zbysław Wojtkowiak. Poznań: Instytut Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2010.
33.Radzik, Ryszard. Białorusini. Między Wschodem a Zachodem. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2012.
34.Rolf, Malte. Rządy imperialne w Kraju Nadwiślańskim. Królestwo Polskie i Cesarstwo Rosyjskie (1864–1915). Tłum. Wojciech Włoskowicz. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego we współpracy z Niemieckim Instytutem Historycznym, 2016.
35.Rzemieniecki, Konrad. „Gospodarstwo chłopskie w wybranych wsiach dóbr teofilpolskich na Podolu w 1827 roku”. Przeszłość Demograficzna Polski 35 (2014): 41–54.
36.Samatyâ, Vadim. „Problema bežencev v Belarusi v gody Pervoj Mirovoj Vojny”. Belorusskij Žurnal Meždunarodnogo Prava i Meždunarodnyh Otnošenij 2 (2003): 71–74.
37.Sierakowska, Katarzyna. Śmierć – wygnanie – głód w dokumentach osobistych. Ziemie polskie w latach Wielkiej Wojny. 1914 – 1918. Warszawa: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2015.
38.Sula, Dorota. Powrót ludności polskiej z byłego Imperium Rosyjskiego w latach 1918–1937. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2013.
39.Sułkowski, Zbigniew. „Mniejszości w świetle spisów statystycznych z przełomu XIX i XX wieku”. W: Białoruś, Czechosłowacja, Litwa, Polska, Ukraina: mniejszości w świetle spisów statystycznych XIX-XX w.: liczebność i rozmieszczenie – stosunki narodowościowe – polityka narodowościowa. Materiały z międzynarodowej konferencji Samoidentyfikacja narodowa i religijna a sprawa mniejszości narodowych i religijnych w Europie Środkowo-Wschodniej Lublin 19–21 października 1993, red. Jan Skarbek, 5–8. Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, 1996.
40.Ŝetinina, Anna. „Běžency i graždanskie internirovannye na ûge Zapadnoj Sibiri (1915–1920-e gg.)”. Izvestiâ Altajskogo Gosudarstvennogo Universiteta. 4 (2007), 56, t. 2: 177–181.
41.Ŝetinina, Anna. Bežency na ûge Zapadnoj Sibiri 1914–1923 gg.: istočniki i metody izučeniâ. Autoreferat. Barnaul, 2007. Dostęp: 17.06.2017. http://www.dissercat.com/content/bezhentsy-na-yuge-zapadnoi-sibiri-1914-1923-gg-istochniki-i-metody-izucheniya.
42.Ŝetinina, Anna. „Professionalnyj sostav běžencev Pervoj mirovoj vojny v Tomskoj Gubernii”. Informacionnyj Bûlleten’ Associacii. Istoriâ i Komp’ûter 35 (2007): 226–245.
43.Tomaszewska Olga Regina, Norbert Dariusz Tomaszewski. „«Bieżeństwo»” i jego następstwa. Wydarzenia na pograniczu podlasko-mazowieckim w latach Wielkiej Wojny”. W: Wojna i ludzie. Społeczny aspekt I wojny światowej w Europie Wschodniej, red. Dorota Michaluk. Ciechanowiec: Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka, 2015.
44.Topolski, Jerzy. Metodologia historii. Warszawa: PWN, 1968.
45.Vasil’ev, Maksim. „Bežency Pervoj mirovoj vojny i Pskovskaâ Guberniâ”. Pskov. Naučno-Praktičeskij Istoryko-Kraevedčeskij Žurnal 40 (2014): 170–184.
46.Żelazny, Walter. Etniczność. Ład – konflikt – sprawiedliwość. Poznań: Zakład Badań Narodowościowych PAN w Poznaniu, 2004.